Πώς η υπερβολική λήψη αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε γνωστική και συναισθηματική εξασθένηση;

Ερευνητές εντόπισαν δύο βασικούς φυσιολογικούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην υπέρταση λόγω υψηλής κατανάλωσης αλατιού και τη γνωστική και συναισθηματική εξασθένηση.

Η άνοια, η οποία ορίζεται ως επιδείνωση των γνωστικών λειτουργιών, όπως η σκέψη, η μνήμη και ο συλλογισμός, είναι πολύ συχνή στην Ιαπωνία. Υπάρχει σαφής έλλειψη ικανοποίησης από τη θεραπεία αυτής της πάθησης, δεδομένης της απουσίας οποιασδήποτε θεραπευτικής φαρμακευτικής θεραπείας. Με τον πληθυσμό να γερνάει σταθερά εδώ και δεκαετίες παγκοσμίως, η επείγουσα ανάγκη για την ανάπτυξη προληπτικών μέτρων και θεραπευτικών φαρμάκων για την άνοια κλιμακώνεται.

Η σύνδεση μεταξύ της γνωστικής εξασθένησης και της υπερβολικής πρόσληψης επιτραπέζιου αλατιού είναι καλά εδραιωμένη στην επιστήμη.

Η υψηλή κατανάλωση αλατιού μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υπέρταση. Για να αποφευχθούν αρνητικές συνέπειες για την υγεία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υποστηρίζει τον περιορισμό της κατανάλωσης αλατιού σε λιγότερο από 5g ημερησίως.

Η εμπλοκή της αγγειοτενσίνης ΙΙ (Ang II) -μιας ορμόνης που παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της ισορροπίας των υγρών- και του υποδοχέα της «AT1», καθώς και της προσταγλανδίνης Ε2 (PGE2) και του υποδοχέα της (EP1) στην υπέρταση και τη νευροτοξικότητα είναι καλά τεκμηριωμένη. Ωστόσο, η εμπλοκή αυτών των συστημάτων στην υπέρταση που προκαλείται από το πολύ αλάτι και στη συναισθηματική/γνωστική εξασθένηση παραμένει άγνωστη.

Για τον σκοπό αυτό, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Pharmacology, αξιολόγησε διεξοδικά τις πτυχές της υπέρτασης από το πολύ αλάτι και της συναισθηματικής/γνωστικής εξασθένησης. Η μελέτη διεξήχθη από μια ομάδα συνεργαζόμενων ερευνητών από την Ιαπωνία και έδειξε πώς η υπέρταση, με την μεσολάβηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ Ang II-AT1 και PGE2-EP1, προκαλεί συναισθηματική και γνωστική δυσλειτουργία.

Ο επικεφαλής συγγραφέας από το Graduate School of Health Science του πανεπιστημίου Fujita Health, είπε:

“Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού θεωρείται παράγοντας κινδύνου για υπέρταση, γνωστική δυσλειτουργία και άνοια. Ωστόσο, μελέτες που επικεντρώνονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ του περιφερικού και του κεντρικού νευρικού συστήματος δεν έχουν διερευνήσει επαρκώς αυτήν τη συσχέτιση”.

Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα δεδομένα, η προσθήκη υπερβολικών φωσφορικών αλάτων στην πρωτεΐνη “Τ” είναι κυρίως υπεύθυνη γι’ αυτές τις συναισθηματικές και γνωστικές συνέπειες.

Τα ευρήματα είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτα επειδή η “Τ” είναι μια βασική πρωτεΐνη της νόσου του Alzheimer.

Οι ερευνητές πρώτα έδωσαν σε ποντίκια-πειραματόζωα ένα διάλυμα υψηλής συγκέντρωσης αλατιού (2% NaCl σε πόσιμο νερό) για 3 μήνες και παρακολούθησε την αρτηριακή τους πίεση. “Οι επιδράσεις της υψηλής πρόσληψης αλατιού στη συναισθηματική/γνωστική λειτουργία και στη φωσφορυλίωση της τ-πρωτεΐνης εξετάστηκαν επίσης σε δύο βασικές περιοχές του εγκεφάλου των ποντικιών: τον προμετωπιαίο φλοιό και τον ιππόκαμπο”, εξηγεί ο καθηγητής. Στη συνέχεια, μελέτησαν τη συμμετοχή των συστημάτων Ang II-AT1 και PGE2-EP1 στην επαγόμενη από το πολύ αλάτι υπέρταση και νευρωνική/συμπεριφορική βλάβη.

Τα αποτελέσματα ήταν αξιοσημείωτα και ενθαρρυντικά:

• Οι εγκέφαλοι των ποντικών είχαν αρκετές βιοχημικές εναλλαγές. Σε μοριακό επίπεδο, εκτός από την προσθήκη φωσφορικών αλάτων στην τ-πρωτεΐνη, οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης μια μείωση στις ομάδες φωσφορικών που συνδέονται με ένα βασικό ένζυμο που ονομάζεται «CaMKII» (μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στην σηματοδότηση του εγκεφάλου).
• Επιπλέον, αλλαγές στα επίπεδα του «PSD95» (μιας πρωτεΐνης που παίζει ζωτικό ρόλο στην οργάνωση και την λειτουργία των εγκεφαλικών συνάψεων) ήταν επίσης εμφανείς.
• Είναι ενδιαφέρον ότι αυτές οι βιοχημικές αλλαγές αντιστράφηκαν μετά τη χορήγηση αντιυπερτασικού φαρμάκου (λοσαρτάνη).
• Παρόμοια αναστροφή παρατηρήθηκε μετά την εξάλειψη του γονιδίου EP1.

Συνολικά, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα συστήματα αγγειοτενσίνης II-AT1 και προσταγλανδίνης E2-EP1 θα μπορούσαν να είναι νέοι θεραπευτικοί στόχοι για την επαγόμενη από υπέρταση άνοια.

Ο καθηγητής καταλήγει λέγοντας:

“Αυτή η μελέτη είναι ιδιαίτερης κοινωνικής και οικονομικής σημασίας, επειδή το ετήσιο κοινωνικό κόστος της θεραπείας της άνοιας στην Ιαπωνία αυξάνεται όσο ποτέ άλλοτε. Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη προληπτικών και θεραπευτικών φαρμάκων για την άνοια φαίνεται κρίσιμη για τον ταχέως γηράσκων πληθυσμό της Ιαπωνίας”.