Πώς συσχετίζεται η βιταμίνη D με την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ – Τι ανακάλυψαν οι ερευνητές

Αν θέλετε να έχετε μυαλό-ξυράφι μέχρι τα βαθιά σας γηρατειά, βεβαιωθείτε ότι ο οργανισμός σας διαθέτει χειμώνα-καλοκαίρι επαρκή επίπεδα από βιταμίνη D. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί καλύτερα όταν την διαθέτει σε αφθονία.

Είναι επίσης πιθανό τα αυξημένα επίπεδά της να μειώνουν τον κίνδυνο αναπτύξεως άνοιας, λένε επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Tufts στη Βοστώνη.

Τα ευρήματα αυτά προέρχονται από την πρώτη του είδους μελέτη, στην οποία έγιναν αυτοψίες εγκεφάλου σε ηλικιωμένους που είχαν πεθάνει από διάφορες αιτίες. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, η βιταμίνη D υποστηρίζει πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται ανοσολογικές αντιδράσεις και υγιή οστά και δόντια. Η βραχεία έκθεση του γυμνού δέρματος στον ήλιο είναι η κυριότερη πηγή παραγωγής της. Υπάρχουν όμως και καλές διατροφικές πηγές, όπως τα λιπαρά ψάρια, τα ιχθυέλαια και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, η βιταμίνη D υποστηρίζει πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται ανοσολογικές αντιδράσεις και υγιή οστά και δόντια. Η βραχεία έκθεση του γυμνού δέρματος στον ήλιο είναι η κυριότερη πηγή παραγωγής της. Υπάρχουν όμως και καλές διατροφικές πηγές, όπως τα λιπαρά ψάρια, τα ιχθυέλαια και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα.

«Πολλές μελέτες έχει εμπλέξει διατροφικούς παράγοντες με τις νοητικές επιδόσεις των ηλικιωμένων», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Kyla Shea, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Επιστήμης & Πολιτικής της Διατροφής του Tufts. «Όλες τους, όμως, βασίζονταν σε προσωπικές αναφορές των συμμετεχόντων ή σε αναλύσεις αίματος».

Και συνέχισε: «Εμείς όμως θέλαμε να δούμε πως επιδρά η βιταμίνη D απ’ ευθείας στον εγκέφαλο. Θέλαμε επίσης να δούμε ποιες συγκεντρώσεις της σχετίζονταν με μειωμένο κίνδυνο έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών».

Η νέα μελέτη

Για τον σκοπό αυτό οι ερευνητές πραγματοποίησαν αυτοψίες εγκεφάλου σε 290 ηλικιωμένους που είχαν πεθάνει από διάφορες αιτίες.

Το 40% εξ αυτών είχαν διαγνωστεί με άνοια κάποια στιγμή στη ζωή τους. Άλλο ένα 24% είχαν ήπια νοητική διαταραχή, που μπορεί να εξελιχθεί σε άνοια. Η ηλικία τους κυμαινόταν από 86 έως 98 ετών.

Οι ηλικιωμένοι αυτοί λάμβαναν μέρος σε μία μελέτη για τη μνήμη και τη γήρανση που άρχισε το 1997. Έτσι, όσο βρίσκονταν εν ζωή υποβάλλονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα σε τεστ αξιολόγησης των νοητικών δεξιοτήτων τους.

Οι επιστήμονες εξέτασαν τις συγκεντρώσεις που είχε η βιταμίνη D σε τέσσερις περιοχές του εγκεφάλου, εκ των οποίων:

• Οι δύο σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ
• Η μία σχετίζεται με την αγγειακή άνοια
• Η μία δεν έχει γνωστές συσχετίσεις με τη νόσο Αλτσχάιμερ ή με την αγγειακή άνοια

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές διαπίστωσαν κατ’ αρχάς πως όντως υπήρχε βιταμίνη D στους εγκεφαλικούς ιστούς. Επιπλέον, οι υψηλές συγκεντρώσεις της και στις τέσσερις περιοχές που εξέτασαν, σχετίζονταν με καλύτερη νοητική λειτουργία εν ζωή.

Το παράδοξο, όμως, είναι πως οι συγκεντρώσεις της βιταμίνης στον εγκέφαλο δεν επηρέαζαν ορισμένες αλλοιώσεις χαρακτηριστικές της νόσου Αλτσχάιμερ, όπως η  συσσώρευση πλακών από μία πρωτεΐνη που λέγεται β-αμυλοειδές. Αυτό εξέπληξε τους ερευνητές, αλλά από την άλλη γνωρίζουν πως η άνοια είναι πολύπλοκη νόσος που κρατά καλά κρυμμένα πολλά μυστικά της.

Όπως και να ‘χει, οι ερευνητές τονίζουν ότι η βιταμίνη D πρέπει να λαμβάνεται στις σωστές δόσεις για να είναι αποτελεσματική. Συνιστώνται:

• 600 διεθνείς μονάδες (IU) την ημέρα για τις ηλικίες έως 70 ετών
• 800 διεθνείς μονάδες (IU) για τις ηλικίες άνω των 70 ετών

Η λήψη μεγαλύτερων δόσεων σε καθημερινή βάση πρέπει να αποφεύγεται, γιατί σε υψηλές δόσεις η βιταμίνη D μπορεί να έχει τοξικές επιδράσεις, καταλήγουν.