Διατροφή
Τι είναι τα σπορέλαια και πώς επηρεάζουν στ’ αλήθεια την υγεία μας;
Σε αντίθεση με άλλα φυτικά έλαια που παράγονται από τον καρπό ενός φυτού (π.χ. από τις ελιές), τα σπορέλαια παράγονται από τους σπόρους. Το ηλιέλαιο, λ.χ., παράγεται από τους σπόρους του ηλίανθου.
Βάσει των υπαρχόντων επιστημονικών δεδομένων, τα σπορέλαια δεν κρύβουν κινδύνους για την υγεία, λέει στο CBS News αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφικών Επιστημών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Αντιθέτως, όταν καταναλώνονται αντί για βούτυρο και άλλα ζωικά λιπαρά, μπορεί:
- Να συμβάλλουν στη βελτίωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα
- Να μειώσουν τον κίνδυνο ασθενειών όπως η καρδιοπάθεια και ο τύπου 2 διαβήτης
«Κλειδί» το μέτρο
Όπως όμως ισχύει για όλα τα φυτικά έλαια, έτσι και τα σπορέλαια πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, επισημαίνει γαστρεντερολόγος και διευθυντής του Τμήματος Ενδοσκόπησης στο Νοσοκομείο Lenox Hill της Νέας Υόρκης.
Όπως εξηγεί τα σπορέλαια είναι πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά. Αυτά μπορεί να μειώσουν την κακή (LDL) χοληστερόλη και να αυξήσουν την καλή (HDL).
Περιέχουν επίσης υψηλά επίπεδα λινολεϊκού οξέος. Είναι ένα ωμέγα-6 λιπαρό οξύ το οποίο, παρότι είναι σημαντικό για πολλές σωματικές λειτουργίες, πρέπει να εξισορροπείται με τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.
«Το λινολεϊκό οξύ είναι ωφέλιμο σε μικρές ποσότητες. Σε μεγάλες, όμως, επιβαρύνει πολλά ωφέλιμα βακτήρια του ανθρώπινου οργανισμού», είπε. Και τόνισε πως η υπερκατανάλωσή του είναι εύκολη με την δυτικού τύπου διατροφή, διότι πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σπορέλαια.
Οι πολέμιοι των σπορελαίων λένε ότι το λινολεϊκό οξύ διασπάται σε τοξίνες, όταν χρησιμοποιείται στην μαγειρική. Οι τοξίνες αυτές, υποστηρίζουν, σχετίζονται με τη φλεγμονή, την εξασθένηση του ανοσοποιητικού και την ανάπτυξη χρονίων παθήσεων.
Ωστόσο καθηγητής Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, αναφέρει πως τα επιχειρήματα κατά του συστατικού αυτού είναι εσφαλμένα.
Σε άρθρο του που φιλοξένησε η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑΗΑ), εξήγησε ότι ναι μεν τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα είναι προ-φλεγμονώδη, αλλά η ποσότητα της φλεγμονής με την οποία σχετίζονται δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι επιβλαβής.
Αντιθέτως και αυτά παρέχουν καρδιοπροστατευτικά οφέλη. Απλώς, το «αντίπαλον δέος», τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, παρέχουν περισσότερα, λέει.
Το αληθινό πρόβλημα, εκτιμά, είναι η υπερκατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων. Αυτά έχουν τις αληθινές αρνητικές συνέπειες στην υγεία, επειδή περιέχουν και άλλα επιβαρυντικά συστατικά, όπως ζάχαρη, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης και αλάτι.
Ποια φυτικά έλαια είναι σπορέλαια
Μερικά από τα ευρύτερα χρησιμοποιούμενα είναι:
- Καλαμποκέλαιο
- Ηλιέλαιο
- Σησαμέλαιο
- Κολοκυθέλαιο
- Φυστικέλαιο (ή αραχιδέλαιο)
- Έλαιο chia
- Σταφυλέλαιο (από κουκούτσια σταφυλιού)
- Σογιέλαιο
- Κραμβέλαιο (έλαιο canola)
Ποια φυτικά έλαια παράγονται από τον καρπό
Κοινά έλαια που δεν παράγονται από τους σπόρους των φυτών είναι:
- Το ελαιόλαδο
- Το έλαιο (λάδι) καρύδας
- Το έλαιο (λάδι) αβοκάντο
