Τι ρόλο παίζει η διαλειμματική νηστεία στο Αλτσχάιμερ – Τι έδειξε νέα μελέτη

Οι δίαιτες που μιμούνται τη νηστεία φαίνεται να μειώνουν τα σημάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μια πρωτοποριακή νέα μελέτη σε ποντίκια.

Ερευνητές από τη Γεροντολογική Σχολή Leonard Davis του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (USC) υποστηρίζουν ότι η χρονικά περιορισμένη κατανάλωση φαγητού (διαλειμματική νηστεία) μείωσε τα επίπεδα δύο βασικών χαρακτηριστικών του Αλτσχάιμερ: το αμυλοειδές βήτα και την υπερφωσφορυλιωμένη πρωτεΐνη “Τ”. Αυτές οι ουσίες συσσωρεύονται και μπερδεύονται στον εγκέφαλο (δημιουργούν πλάκες και νήματα), προκαλώντας διαταραχές στη γνωστική λειτουργία, που οδηγούν σε άνοια.

Τα ποντίκια σε αυτήν τη διαλειμματική νηστεία (τα οποία ήταν γενετικά αλλαγμένα για να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ) είχαν επίσης λιγότερη φλεγμονή στον εγκέφαλο και είχαν καλύτερες επιδόσεις σε γνωστικά τεστ από άλλα ποντίκια που ακολούθησαν κανονική διατροφή.

Η διαλειμματική νηστεία που εφάρμοσαν οι ερευνητές ήταν υψηλή σε ακόρεστα λιπαρά και χαμηλή σε συνολικές θερμίδες, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Ήταν δομημένη ώστε να μιμείται τον αντίκτυπο της τήρησης μιας νηστείας μόνο με νερό, ενώ εξακολουθεί να παρέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ότι οι δίαιτες νηστείας συνδέονται με πολλά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αναγέννησης των βλαστοκυττάρων, της μείωσης στις παρενέργειες της χημειοθεραπείας και στην μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου, διαβήτη, καρδιακών παθήσεων και άλλων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία.

Πώς η διαλειμματική νηστεία αλλάζει τον εγκέφαλο

Σε αυτήν την μελέτη, ο καθηγητής Valter Longo και η ομάδα του εξέτασαν μια ομάδα υγιών ποντικιών και άλλες δύο ομάδες ποντικιών με τάση για άνοια: την ομάδα E4FAD και την ομάδα 3xTg. Οι ερευνητές τάισαν στα ποντίκια μια διαλειμματική νηστεία για τέσσερις έως πέντε ημέρες κάθε φορά, δύο φορές τον μήνα. Μεταξύ αυτών των κύκλων, τα πειραματόζωα ακολουθούσαν μια κανονική διατροφή.

Κατά τη διάρκεια του μακροχρόνιου πειράματος, τα ποντίκια 3xTg έλαβαν 30 κύκλους νηστείας σε διάστημα 15 μηνών. Σε μικρότερα πειράματα, η ομάδα τάισε τα ποντίκια 3xTg και E4FAD από έναν έως δώδεκα κύκλους διαλειμματικής νηστείας σε διάστημα έξι μηνών.

Και στα δύο πειράματα, τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι τα ποντίκια που συμμετείχαν σε κύκλους διαλειμματικής νηστείας εμφάνισαν αξιοσημείωτες πτώσεις στο β-αμυλοειδές. Αυτή η ουσία σχηματίζει κολλώδεις πλάκες στον εγκέφαλο. Οι Τ-πρωτεΐνες, οι οποίες σχηματίζουν νηματώδη “κουβάρια” στον εγκέφαλο, μειώθηκαν επίσης στα ποντίκια που ακολουθούσαν τη διαλειμματική νηστεία. Είχαν επίσης χαμηλότερα επίπεδα φλεγμονής του εγκεφάλου και λιγότερα ενεργά μικρόγλοια (microglia). Αυτά τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος αναζητούν και καταστρέφουν ιούς και κατεστραμμένα κύτταρα σε όλον τον εγκέφαλο.

Τα ποντίκια που έκαναν διαλειμματική νηστεία είχαν ακόμη χαμηλότερα επίπεδα οξειδωτικού στρες, το οποίο οι ερευνητές λένε ότι παίζει ρόλο στην εμφάνιση του Αλτσχάιμερ.
Το οξειδωτικό στρες, το οποίο αναπτύσσεται λόγω μιας ανισορροπίας μεταξύ της παραγωγής και της συσσώρευσης αντιδρώντων ειδών οξυγόνου (ROS), βλάπτει τους νευρώνες και οδηγεί σε συσσώρευση περισσότερων αμυλοειδών στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής Longo λέει ότι το υπεροξείδιο της ελεύθερης ρίζας παίζει βασικό ρόλο στην πρόκληση βλάβης στα μοντέλα ποντικιών με Αλτσχάιμερ.

Όσον αφορά τη συμπεριφορά τους, η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι τα ποντίκια που νήστευαν εμφάνισαν λιγότερη γνωστική έκπτωση από τα συνομήλικά τους ποντίκια που ακολουθούσαν μια τυπική διατροφή. Είχαν, επίσης, καλύτερες επιδόσεις κατά τη διάρκεια εντός τεστ λαβυρίνθου και σχεδόν την ίδια απόδοση εκείνη των υγιών ποντικιών.

Γίνονται δοκιμές σε ανθρώπους ασθενείς

Ο καθηγητής Longo και η ομάδα του εξέτασαν επίσης δεδομένα από μια μικρή κλινική δοκιμή Φάσης 1 που εξέταζε μια διαλειμματική νηστεία σε ανθρώπους ασθενείς με ήπια γνωστική έκπτωση ή Αλτσχάιμερ. Οι 40 ασθενείς ήταν κατά τα άλλα υγιείς και συμμετείχαν σε πενθήμερη διαλειμματική νηστεία μία φορά τον μήνα ή απλώς αντικατέστησαν το μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο με ζυμαρικά ή ρύζι για πέντε ημέρες.

Τα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι η διαλειμματική νηστεία είναι μια ασφαλής επιλογή για τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν γνωστική έκπτωση. Περαιτέρω δοκιμές σκοπεύουν να επιβεβαιώσουν τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα που παρατηρήθηκαν σε ποντίκια.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Cell Reports.