Διατροφή
Η τροφική αλλεργία θα πρέπει να τονισθεί πώς δεν είναι πάντα εύκολο να αναγνωριστεί.
Ορισμένες αντιδράσεις εκδηλώνονται μόνο ως ήπια αδιαθεσία, οπότε το αλλεργικό άτομο δεν γνωρίζει το πρόβλημα για χρόνια. Αλλά μερικές φορές οδηγούν σε σοβαρές συνέπειες και ακόμη και θάνατο από αναφυλακτικό σοκ.
Περισσότερες από 160 τροφές αναγνωρίζονται επίσημα ως πιθανά αλλεργιογόνα, προκαλώντας συμπτώματα όπως τα δερματικά εξανθήματα, τα αναπνευστικά προβλήματα και ο βήχας.
Η γνώση των συμπτωμάτων μιας τροφικής αλλεργίας θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε έγκαιρα τις εκδηλώσεις της, να μάθετε ποια τροφή την προκαλεί και να την αποφύγετε στο μέλλον,
Τροφική αλλεργία: Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται
Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας μπορεί να εκδηλωθούν και με κατανάλωση πολύ μικρής ποσότητας (ιχνών) από το υπεύθυνο τρόφιμο. Σε κάποιες, σπανιότερες, περιπτώσεις, αρκεί η εισπνοή ατμών της τροφής ή ακόμα και η δερματική επαφή με αυτή για να εμφανιστούν συμπτώματα.
Δεν εκδηλώνονται όλες οι αλλεργικές αντιδράσεις σε τροφές με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες αντιδράσεων σε τροφές. Στους περισσότερους ασθενείς τα συμπτώματα παρουσιάζονται σχετικά άμεσα μετά τη βρώση της τροφής (άμεσου τύπου), ενώ άλλοι θα εμφανίσουν -καθυστερημένα- διαφορετική συμπτωματολογία (επιβραδυνόμενου τύπου). Ο ανοσολογικός μηχανισμός και τα επαγόμενα συμπτώματα είναι διαφορετικά για κάθε κατηγορία.
Παράλληλα, η τροφική αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί και ως ένα από τα παρακάτω σύνδρομα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
Πολλοί ασθενείς με αλλεργία αναπνευστικού (αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα ή άσθμα), εμφανίζουν αντίδραση όταν καταναλώνουν ωμά φρούτα ή λαχανικά (στοματοφαρυγγικό σύνδρομο). Τα συμπτώματα συνήθως περιορίζονται συνήθως στον στοματοφάρυγγα, κυρίως με κνησμό και οίδημα στα χείλη ή κνησμό και ερεθισμό στην υπερώα (ουρανίσκο).
Οι ασθενείς με αλλεργία στο κόκκινο κρέας και ευαισθητοποίηση στην α-γαλακτόζη εκδηλώνουν συμπτώματα άμεσου τύπου αλλεργίας, αλλά περίπου 6-8 ώρες μετά το φαγητό. Στους ασθενείς αυτούς έχει προηγηθεί, εντός 2ετίας συνήθως, δήγμα από κρότωνα (τσιμπούρι).
Στη χώρα μας, όπως και στις άλλες μεσογειακές χώρες, είναι αρκετά συχνό το LTP-σύνδρομο, όπου το υπεύθυνο αλλεργιογόνο είναι μια μικρή δομική πρωτεΐνη πολλών φρούτων και λαχανικών. Στους ασθενείς αυτούς υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στις εκληλώσεις της τροφικής αλλεργίας, όπως και των τροφών που προκαλούν συμπτώματα.
Κάποιοι ασθενείς θα εκδηλώσουν συμπτώματα μετά την κατανάλωση κάποιας τροφής, μόνο στις περιπτώσεις που θα ασκηθούν στις επόμενες ώρες. Η εξαρτώμενη από τροφές αναφυλαξία μετά από άσκηση, μπορεί να αποφευχθεί, εάν ο ασθενείς δεν ασκηθεί για κάποιες ώρες μετά την κατανάλωση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου.
Άμεσου τύπου αντιδράσεις τροφικής αλλεργίας
Οι άμεσου τύπου αντιδράσεις είναι οι συχνότερες και εκδηλώνονται συνήθως μέσα σε λεπτά, μέχρι και ώρα από το φαγητό. Η σοβαρότητα τους ποικίλει, από ήπιες μέχρι και εξαιρετικά σοβαρές αναφυλακτικές αντιδράσεις.
Στις αντιδράσεις αυτές, συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν από διάφορα όργανα και συστήματα
Δέρμα: με κνησμό, ερυθρότητα, κνιδωτικά εξανθήματα ή/και αγγειοοίδημα
Οφθαλμούς: με ερυθρότητα επιπεφυκότων και αγγειοοίδημα βλεφάρων
Αναπνευστικό: με ρινική καταρροή ή και συμφόρηση, βήχα, βράγχος (βράχνιασμα) φωνής, συριγμό (σφύριγμα) στην αναπνοή και δύσπνοια
Καρδιαγγειακό: με ζάλη, διαταραχές του σφυγμού, υπόταση, απώλεια αισθήσεων
Γαστρεντερικό: με ναυτία, εμετούς, διαρροϊκές κενώσεις ή κοιλιακό άλγος
Πως αντιμετωπίζεται η τροφική αλλεργία;
Τα βασικά σημεία στη σωστή αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας είναι τα εξής:
Η αναγνώριση της τροφής που ευθύνεται για την αλλεργία του ασθενούς, όπως επίσης και άλλων τροφών που πιθανώς θα του προκαλέσουν αντίδραση. Το τελευταίο οφείλεται στη διασταυρούμενη αντιδραστικότητα, δηλαδή την ύπαρξη δομικά παρόμοιων αλλεργιογόνων σε άλλες τροφές, συνήθως της ίδια οικογένειας.
Έτσι, εάν ένας ασθενής εμφανίσει αλλεργία σε καρύδι, θα πρέπει αρχικά να αποφεύγει και τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς.
Η σωστή εκπαίδευση του ασθενούς για την αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός επεισοδίου αναφυλαξίας, όπως και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει σε περίπτωση ενός αλλεργικού σοκ. Συχνά, η αποφυγή των τροφικών αλλεργιογόνων αποτυγχάνει, μιας και μπορούν να βρεθούν “κρυμμένα” σε τροφές που κάποιος δεν υποψιάζεται.
“Οι ασθενείς με γνωστό ιστορικό τροφικής αλλεργίας θα πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί στην έγκαιρη αναγνώριση ενός επεισοδίου αναφυλαξίας. Επίσης, θα πρέπει να φέρουν πάντα μαζί τους φάρμακα αντιμετώπισης ενός τέτοιου επεισοδίου, συμπεριλαμβανόμενης και της αυτοενιέμενης αδρεναλίνης”
Η διερεύνηση και επιβεβαίωση των τροφών στις οποίες ο ασθενής είναι αλλεργικός. Αυτό επιτυγχάνεται με μία σειρά διαγνωστικών δοκιμασιών, τον προσδιορισμό ειδικών IgE αντισωμάτων στο αίμα, τις δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού (αλλεργικά τεστ) και περισσότερο ακριβείς εξετάσεις (components) αλλεργιογόνων στο αίμα.
Στις δερματικές δοκιμασίες σε τροφές, πέρα από τα εμπορικά εκχυλίσματα χρησιμοποιούνται συχνά και φρέσκα τρόφιμα (prick to prick δοκιμασίες).
Η αναζήτηση και επιβεβαίωση τροφών που ο ασθενής μπορεί να καταναλώσει με ασφάλεια. Σε πολλές περιπτώσεις, εμπλέκονται περισσότερες από μια τροφές σε μία αλλεργική αντίδραση. Μετά τη διενέργεια του παραπάνω ελέγχου, και τον προσδιορισμό του υπεύθυνου τροφίμου, τα υπόλοιπα ύποπτα τρόφιμα πιθανώς μπορούν να καταναλωθούν.
Για να επιβεβαιωθεί πως ένας ασθενής μπορεί με ασφάλεια να καταναλώσει κάποιο ύποπτο τρόφιμο σε αρκετές περιπτώσεις θα χρειαστεί να γίνει δοκιμασία πρόκλησης στην τροφή.
