Διατροφή
Η βασιλόπιτα είναι το κατ’ εξοχήν κέρασμα για μια γλυκιά αλλαγή του χρόνου. Παρασκευάζεται από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα, αλλά αναλόγως με τη συνταγή και την περιοχή μπορεί να περιέχει επίσης ξηρούς καρπούς, μπαχαρικά και να έχει τη μορφή κέικ ή τσουρεκιού.
Πόσο υγιεινή είναι, όμως, και ποια είναι η καλύτερη επιλογή;
«Η βασιλόπιτα κατά κανόνα είναι πολύ πλούσια σε θερμίδες, ζάχαρη και λιπαρά και δεν αποτελεί καλή επιλογή, ιδίως για τα άτομα με προβλήματα υγείας όπως ο σακχαρώδης διαβήτης», αναφέρει ο κλινικός διαιτολόγος-βιολόγος Χάρης Δημοσθενόπουλος, προϊστάμενος του Διαιτολογικού Τμήματος στο Λαϊκό Νοσοκομείο της Αθήνας. «Πόσο μάλλον που συνήθως την τρώμε μετά από αρκετές ημέρες συστηματικής κατανάλωσης άλλων παραδοσιακών γλυκισμάτων, όπως οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα».
Γεγονός παραμένει, όμως, πως «η βασιλόπιτα τσουρέκι είναι κατά κάποιον τρόπο λιγότερο επιβαρυντική», συνεχίζει. «Όχι τόσο από πλευράς θερμίδων, αλλά επειδή συνήθως περιέχει λιγότερο αλάτι και κάπως περισσότερα αντιοξειδωτικά (από το μαχλέπι, τη μαστίχα, το πορτοκάλι, τα αμύγδαλα). Συνήθως έχει επίσης μικρότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά, καθώς και σε ζάχαρη».
Η ακριβής διατροφική αξία της, πάντως, εξαρτάται από τη συνταγή στην οποία βασίζεται. Όσο περισσότερη ζάχαρη, βούτυρο, ξηρούς καρπούς περιέχει η βασιλόπιτα, τόσο περισσότερο το θερμιδικό φορτίο της. Και αυτό, διότι κάθε γραμμάριο υδατάνθρακα (αλεύρι, ξηροί καρποί) παρέχει 4 θερμίδες. Κάθε γραμμάριο λίπους (βούτυρο, μαργαρίνη) παρέχει 9 θερμίδες. Και κάθε γραμμάριο πρωτεΐνης (γάλα, βούτυρο, ξηροί καρποί) παρέχει άλλες 4 θερμίδες.
Ποια είναι, λοιπόν, η διατροφική αξία της; Ο κ. Δημοσθενόπουλος παραθέτει ενδεικτικά πόσες θερμίδες, λίπη και άλλα βασικά συστατικά περιέχει κάθε είδος βασιλόπιτας.
Βασιλόπιτα τσουρέκι (ανά 100 γρ.)
Θερμίδες: 340-380
Λιπαρά: 8-15 γρ.
- εκ των οποίων κορεσμένα: 3,7-8 γρ.
Υδατάνθρακες: 46-57 γρ.
- εκ των οποίων σάκχαρα: 14-20 γρ.
Διαιτητικές (φυτικές) ίνες: 2,5-10 γρ.
Πρωτεΐνες: 9-12 γρ.
Αλάτι: 0,3-0,4 γρ.
Βασιλόπιτα κέικ (ανά 100 γρ.)
Θερμίδες: 400-490
Λιπαρά: 17-30 γρ.
- εκ των οποίων κορεσμένα: 4-8 γρ.
Υδατάνθρακες: 45-57 γρ.
- εκ των οποίων σάκχαρα 24-45 γρ.
Διαιτητικές (φυτικές) ίνες: 1,1-2,4 γρ.
Πρωτεΐνες: 4,5-6 γρ.
Αλάτι: 0,3-0,9 γρ.
Τι να προσέχετε
«Οι περιεκτικότητες αυτές είναι ενδεικτικές για τις βασιλόπιτες που φτιάχνουμε στο σπίτι και του εμπορίου», διευκρινίζει ο κ. Δημοσθενόπουλος. «Οι βασιλόπιτες με επικάλυψη σοκολάτας παρέχουν περισσότερες θερμίδες, το ίδιο και όσες περιέχουν πολλά πρόσθετα υλικά, όπως οι ξηροί καρποί, τα αποξηραμένα φρούτα κ.λπ.».
Ωστόσο όλ’ αυτά δεν σημαίνουν πως θα αρχίσετε την χρονιά σας χωρίς την αγαπημένη σας πίτα. Απλώς πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί. «Είναι σημαντικό να περιορίζεστε σε ένα κομμάτι και να είναι μικρό (80-90 γραμμάρια)», τονίζει ο κ. Δημοσθενόπουλος. «Να προτιμάτε επίσης την απλούστερη δυνατή βασιλόπιτα, αν δεν έχετε έθιμο να τρώτε μία συγκεκριμένη συνταγή».
Περιορίστε επίσης την παραμονή και ανήμερα της Πρωτοχρονιάς τους υπόλοιπους υδατάνθρακες και τα πολλά λιπαρά, συνιστά. Αποφύγετε λ.χ. το ψωμί και περιορίστε στο ελάχιστο τις πατάτες, το ρύζι ή/και τη γέμιση με ρύζι της γαλοπούλας ή του κοτόπουλου. Αποφύγετε επίσης τα πιο πλούσια σε λίπη φαγητά (π.χ. με κρέμα γάλακτος, κρέπες τυριών, σαλάτες με ντρέσινγκ).
Ιδιαίτερα προσεκτικοί, τέλος, πρέπει να είναι όσοι πάσχουν από χρόνια προβλήματα υγείας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, διότι ακόμα και ένα κομμάτι βασιλόπιτα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γλυκόζη (σάκχαρο) στο αίμα τους, καταλήγει.
