Υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα: Οι τέσσερις κατηγορίες και οι κίνδυνοι για την υγεία

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «ΒΜJ» (British Medical Journal), η υπερκατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων από όλες τις ηλικιακές ομάδες μπορεί, να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο θανάτου έως 50%, ενώ συνδέεται με την αύξηση καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη, άγχους, κατάθλιψης και γενικά ψυχικών διαταραχών.

Οι δυσάρεστες επισημάνσεις ανήκουν στον κλινικό διαιτολόγο, βιολόγο, προϊστάμενο του Διαιτολογικού Τμήματος στο ΓΝΑ Λαϊκό Χάρη Δημοσθενόπουλο, ο οποίος σε συνέντευξή του, αναφέρει παράλληλα ότι οι παθολογικές καταστάσεις που συνδέονται με την υπερκατανάλωση αυτών των τροφίμων μπορεί να ξεπερνούν τις 30, μεταξύ των οποίων και κάποιες μορφές καρκίνου που αφορούν στομάχι και έντερο.

«Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα εν μέρει σχετίζονται και με καρκίνο παγκρέατος και ήπατος, που τα τελευταία χρόνια είναι οι πιο επιθετικές μορφές και ιδιαίτερα επικίνδυνες».

Τέσσερις κατηγορίες επεξεργασμένων τροφίμων

Πώς όμως κατηγοριοποιούνται αυτά τα τρόφιμα;

Μία επίσημη κατηγοριοποίηση κατατάσσει τα τρόφιμα που ονομάζονται επεξεργασμένα σε 4 ομάδες, απαντά ο κ. Δημοσθενόπουλος και εξηγεί: Στην πρώτη ανήκουν τα πολύ λίγο επεξεργασμένα, όπως κάποια κατεψυγμένα φρούτα, κάποιοι σπόροι, ή όσπρια, οι φακές ή ακόμα και το γάλα, στη δεύτερη αυτά στα οποία γίνεται μία λίγο μεγαλύτερη επεξεργασία, κυρίως για να παραταθεί παρουσία τους μέσα στη συσκευασία, όπως είναι το ελαιόλαδο, το βούτυρο, ή το μέλι.

Στην τρίτη ομάδα η επεξεργασία είναι πιο έντονη και έχει να κάνει με κονσερβοποίηση για τρόφιμα όπως το κρέας, το ψάρι ή η κομπόστα.

Και η τέταρτη ομάδα, για την οποία γίνεται πολύς λόγος, είναι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία έχουν χαμηλή διατροφική αξία και δυστυχώς υπάρχουν στη διατροφή μας σαν σνακ, σαν κεράσματα, ή βραδινή παραγγελία, με υψηλές ποσότητες ζάχαρης και αλατιού, ή πρόσθετα που ενισχύουν το χρώμα ή τη γεύση. Τέτοια τρόφιμα, σύμφωνα με τον γνωστό διαιτολόγο, είναι μπέργκερ, πίτσες, χοτ ντογκ, τηγανητές πατάτες, ανθρακούχα ποτά, ενεργειακά ποτά, σοκολάτες, συσκευασμένα ψωμιά, μαργαρίνες, συσκευασμένα μπισκότα, δημητριακά πρωινού, αλλά και επιδόρπια που βρίσκονται, είτε στην ψύξη είτε στην κατάψυξη στα σούπερ μάρκετ.

Ο κ. Δημοσθενόπουλος αναφέρει ότι δεν γίνεται να εξοστρακιστούν εντελώς από το διαιτολόγιο μας, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε πως είναι ανθυγιεινά. Ωστόσο, τονίζει ότι είναι καλό να γίνεται μία λελογισμένη κατανάλωση, όσο το δυνατόν λιγότερο στο συνολικό εβδομαδιαίο διαιτολόγιο μας.

Τι προσέχουμε στις ετικέτες

Όσον αφορά τα επικίνδυνα Έψιλον για τα οποία γινόταν πολύς λόγος για πολλά χρόνια, ο κ. Δημοσθενόπουλος αναφέρει ότι τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με την ΕΕ, δεν καταγράφεται το Έψιλον στις συσκευασίες, αλλά το όνομα της ουσίας, που όμως ένας καταναλωτής που δεν έχει σχέση με την επιστήμη της διατροφής, δεν θα καταλάβει εύκολα κάποια ονόματα.

«Διαβάζοντας όμως την ετικέτα και αυτό είναι ένα μάθημα που πρέπει και στα σχολεία να υπάρχει για τα παιδιά, αν δούμε σε ένα προϊόν ότι η περιεκτικότητα σε ζάχαρα είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των υδατανθράκων, ή αν το ποσοστό στις φυτικές ίνες είναι σχεδόν μηδενικό, ή η περιεκτικότητα του αλατιού να είναι υψηλή, ή η περιεκτικότητα στα κορεσμένα, καταλαβαίνουμε εύκολα ότι αυτή η επιλογή είναι επιβαρυντική».