Υγεία
Εάν ζείτε με χρόνια δυσκοιλιότητα, δεν είστε μόνοι. Μπορεί να είναι ένα δύσκολο θέμα για συζήτηση. Έτσι, μπορεί να σας εκπλήξει αν γνωρίζετε ότι η επηρεάζει περίπου το 15% των ανθρώπων παγκοσμίως.
Όταν η χρόνια δυσκοιλιότητα δεν έχει σαφή σχέση με άλλη πάθηση υγείας, θεωρείται η κύρια διαταραχή. Όταν οφείλεται σε άλλο πρόβλημα υγείας, θεωρείται δευτερεύουσα διαταραχή.
Η χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές. Μερικές φορές, η θεραπεία της πρωταρχικής πάθησης μπορεί να την θέσει υπό έλεγχο. Εάν όχι, υπάρχουν άλλες θεραπείες για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Οι ασθένειες που συνδέονται με τη χρόνια δυσκοιλιότητα
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια γαστρεντερική διαταραχή. Η δυσκοιλιότητα είναι ένα πιθανό σύμπτωμα. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν φούσκωμα και κοιλιακό άλγος. Και ορισμένα άτομα έχουν εναλλασσόμενα επεισόδια διάρροιας και δυσκοιλιότητας.
Περισσότερο από το ένα τρίτο των ατόμων με IBS έχουν έναν υποτύπο όπου κυριαρχεί η δυσκοιλιότητα (IBS-C). Στο IBS-C, το πεπτικό σύστημα τείνει να συστέλλεται πολύ αργά. Η αργή κίνηση μέσα από τα έντερα κάνει τα κόπρανα σκληρά και δύσκολο να αποβληθούν.
Ενδοκρινικές και μεταβολικές διαταραχές
Περίπου το 60% των ατόμων με μακροχρόνιο διαβήτη έχουν προβλήματα δυσκοιλιότητας. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε:
- μη ελεγχόμενο σάκχαρο αίματος για μεγάλο χρονικό διάστημα
- διαβητική νευροπάθεια (νευρική βλάβη)
- φάρμακα που επιβραδύνουν την κινητικότητα του εντέρου
Άλλες ενδοκρινικές και μεταβολικές διαταραχές που μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια δυσκοιλιότητα είναι:
- υπερασβεστιαιμία (πολύ ασβέστιο στο αίμα)
- υποκαλιαιμία (χαμηλό κάλιο)
- υπομαγνησιαιμία (χαμηλό μαγνήσιο)
- υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργικός θυρεοειδής)
- ουραιμία (απόβλητα στο αίμα λόγω κακής νεφρικής λειτουργίας)
Νευρολογικές καταστάσεις
Οι μύες στον γαστρεντερικό σωλήνα συστέλλονται για να μετακινήσουν την τροφή μέσω των εντέρων. Οι μύες και τα νεύρα γύρω από το ορθό και τον πρωκτό δίνουν το σήμα να ξεκινήσει η κίνηση του εντέρου. Οποιαδήποτε διαταραχή που επηρεάζει αυτά τα νεύρα και τους μύες μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα κίνησης των εντέρων.
Η δυσκοιλιότητα είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην εξασθένηση της κινητικής απόδοσης. Η νόσος του Πάρκινσον και άλλες νευρολογικές διαταραχές μπορεί να κάνουν δύσκολη την κίνηση του ατόμου. Αυτή η μείωση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί επίσης να συμβάλει στη δυσκοιλιότητα.
Άλλες νευρολογικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα περιλαμβάνουν:
- εγκεφαλοαγγειακή νόσος (καταστάσεις που επηρεάζουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο)
- πολλαπλή σκλήρυνση
- αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση
- τραυματισμός ή όγκος στον νωτιαίο μυελό
Παθήσεις ψυχικής υγείας
Έρευνες δείχνουν, ότι τα άτομα με χρόνια δυσκοιλιότητα έχουν συχνά ψυχολογικές διαταραχές. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- ανησυχία
- κατάθλιψη
- διατροφικές διαταραχές
Οι λόγοι γι’ αυτό δεν είναι απολύτως σαφείς. Μια μελέτη του 2019 έδειξε ότι η κατάθλιψη και η γαστρεντερική δυσφορία σχετίζονται και οι δύο με την χαμηλή σεροτονίνη. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για την κατανόηση αυτών των δεσμών στους ανθρώπους.
Τα άτομα με άνοια μπορεί επίσης να εμφανίσουν χρόνια δυσκοιλιότητα. Οι μειώσεις στην άσκηση και στην πρόσληψη υγρών μπορεί να παίξουν ρόλο. Επιπλέον, τα άτομα με άνοια τείνουν να είναι μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να έχουν άλλες υποκείμενες παθήσεις που συμβάλλουν στο πρόβλημα κένωσης του εντέρου.
Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία παθήσεων ψυχικής υγείας μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.
Καρδιαγγειακά συμβάντα
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες με δυσκοιλιότητα είχαν:
- 11% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων
- 19% υψηλότερο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού
Παρόμοιοι κίνδυνοι βρέθηκαν μεταξύ των ατόμων που έπαιρναν καθαρτικά. Αυτή η έρευνα περιελάμβανε περισσότερους από 3 εκατομμύρια βετεράνους των ΗΠΑ. Λιγότερο από το 7% ήταν γυναίκες.
Οι συγγραφείς της μελέτης σημείωσαν ότι τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με προηγούμενες μελέτες, που αφορούσαν μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Αναγνώρισαν επίσης ότι το έργο τους δεν απέδειξε αιτία και αποτέλεσμα.
Φάρμακα και άλλοι συσχετισμοί
Η δυσκοιλιότητα είναι μια κοινή παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων. Μερικά από αυτά είναι:
- αντιόξινα
- αντικαταθλιπτικά
- αντιεπιληπτικά
- αντιισταμινικά
- αντιψυχωσικά
- αντισπασμωδικά
- κανναβινοειδή
- φάρμακα για την μείωση της αρτηριακής πίεσης, ή της χοληστερόλης
- μυοχαλαρωτικά
- οπιούχα
- συμπληρώματα σιδήρου
Η δυσκοιλιότητα μπορεί επίσης να συσχετίζεται με καταστάσεις όπως:
- απόφραξη από καρκίνο του παχέος εντέρου, ή άλλους τύπους όγκων στο εντερικό σύστημα
- στενώσεις (στένωση των εντέρων)
- εξασθένηση του τοιχώματος μεταξύ του ορθού και του κόλπου
- διαστολή του παχέος εντέρου
- φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD)
Η συχνή δυσκοιλιότητα και η καταπόνηση μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές όπως:
- πρωκτικές ρωγμές (μικρά σχισίματα στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό)
- αιμορροΐδες (διογκωμένες φλέβες γύρω από το ορθό και τον πρωκτό)
- αιμορραγία από το ορθό
- πρόπτωση του ορθού (το ορθό εξέρχεται από την κανονική του θέση)
- σκληρά κόπρανα που κολλάνε στο ορθό
Διαχείριση και θεραπεία
Η χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να σχετίζεται με μια υποκείμενη πάθηση. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επιπλοκές. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να δείτε έναν γιατρό και να κάνετε διάγνωση.
- Ο γιατρός σας μπορεί να ξεκινήσει συνιστώντας τα εξής:
- πίνετε περισσότερα υγρά
- παίρνετε περισσότερες διαιτητικές ίνες, ή κάποιο συμπλήρωμα φυτικών ινών
- τακτική σωματική δραστηριότητα
- βάλτε ένα καθημερινό πρόγραμμα για να πηγαίνετε στην τουαλέτα
- λήψη καθαρτικών, ή μαλακτικών κοπράνων
Όταν η δυσκοιλιότητα είναι παρενέργεια κάποιας φαρμακευτικής αγωγής, ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να συνταγογραφήσει μια εναλλακτική.
