ECDC: Έξαρση κρουσμάτων λιστερίωσης από κατανάλωση ψαριού σε 7 χώρες – Τα τρόφιμα που είναι «ένοχα»

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) με ανακοίνωσή του έκανε γνωστό πως υπάρχει έξαρση κρουσμάτων λιστερίωσης σε 7 χώρες από προϊόντα ψαριού.

Η λιστερίωση είναι μια σοβαρή λοίμωξη, που ανήκει στην κατηγορία των ζωονόσων και η οποία προκαλείται από την κατανάλωση τροφίμων που έχουν μολυνθεί από το βακτηρίδιο Listeria monocytogenes (Λιστέρια η μονοκυτταρογόνος).

Στην έκθεση του ECDC της Τετάρτης (19/6) αναφέρεται μάλιστα, πως από το 2012 έως το 2024 έχουν καταγραφεί 73 κρούσματα και 14 θάνατοι, σε:

• Βέλγιο (5),
• Τσεχία (1),
• Γερμανία (39),
• Φινλανδία (2),
• Ιταλία (1),
• Ολλανδία (20)
• Ηνωμένο Βασίλειο (5).

Ποια τρόφιμα είναι τα περισσότερο «ένοχα»

Ως εκ τούτου, συνιστάται οι έγκυες πέρα από την τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής και ασφαλούς χειρισμού των τροφίμων να αποφεύγουν την κατανάλωση των τροφίμων που ακολουθούν καθώς θεωρούνται υψηλού κινδύνου:

• Καπνιστά, βραστά και αλλαντικά αέρος
• Μαλακά τυριά (όπως κατίκι, ανθότυρο) και ημίσκληρα τυριά
• Μη παστεριωμένο γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα που προέρχονται από αυτό
• Ωμά θαλασσινά (συμπεριλαμβανομένου και σούσι) ή καπνιστό σολωμό (cold smoked salmon)
• Προπαρασκευασμένες ωμές σαλάτες
• Προμαγειρεμένα προϊόντα κρέατος, που μπορεί να καταναλωθούν χωρίς επιπλέον μαγείρεμα
• Πατέ
• Μαλακά παγωτά που δεν είναι συσκευασμένα
• Ωμοί βλαστοί

Καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση φαγητού από ταχυφαγεία. Αν η έγκυος επιθυμεί να γευματίσει/δειπνήσει εκτός σπιτιού συστήνεται επίσκεψη σε εστιατόριο στο οποίο τηρούνται αυστηρά οι κανόνες υγιεινής, συντήρησης των τροφίμων και προετοιμασίας των γευμάτων.

Στο οικιακό περιβάλλον λόγω της ιδιότητας του βακτηρίου Listeria monocytogenes να πολλαπλασιάζεται σε συνθήκες ψύξης συστήνεται:

• Η διατήρηση των προς κατανάλωση τροφίμων στο ψυγείο σε θερμοκρασία ≤ 5οC
• H έγκαιρη κατανάλωση των τροφίμων (εντός 2-3 ημερών από την τοποθέτησή τους στο ψυγείο)

Λιστερίωση: 13 φορές πιο πιθανή η μόλυνση των εγκύων

Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ, η λιστερίωση είναι μια σοβαρή λοίμωξη που προκαλεί σοβαρή κλινική εικόνα στα νεογνά, στους ενήλικες με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και σοβαρές επιπλοκές στα έμβρυα (οι έγκυες γυναίκες εκδηλώνουν ήπια νόσο).

Ωστόσο, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι έγκυες έχουν 13 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από λιστερίωση σε σχέση με τους υπόλοιπους υγιείς ενήλικες.

Η ιδιαιτερότητα του νοσήματος αυτού έγκειται στο γεγονός ότι παρότι μπορεί να καταναλώσουν το ίδιο μολυσμένο τρόφιμο πολλοί άνθρωποι ταυτόχρονα, θα νοσήσουν μόνο οι περισσότερο ευάλωτοι, όπως είναι οι γυναίκες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Κατά κανόνα οι έγκυες εκδηλώνουν ήπια νόσο, ωστόσο οι επιπλοκές του νοσήματος είναι σοβαρές για τα έμβρυα.

Άνδρες άνω των 60 ετών στο «στόχαστρο» της λιστερίωσης

Η ομάδα που πλήττεται περισσότερο είναι οι άνδρες άνω των 60 ετών. Οι περισσότεροι ασθενείς ανέφεραν στους επιστήμονες όταν ρωτήθηκαν, ότι κατανάλωσαν προϊόντα ψαριών πριν αρρωστήσουν.

Σε 83 μη ανθρώπινες απομονώσεις του βακτηρίου σε έξι χώρες της ΕΕ και μία τρίτη χώρα, οι 48 αφορούσαν σε τρόφιμα, 6 περιπτώσεις αφορούσαν σε 37 προϊόντα ψαριών και 12 σε παραγωγούς ψαριών.

Οι επιδημιολογικές πληροφορίες και η ιχνηλάτηση των κρουσμάτων δεν επέδωσε σημαντικά συμπεράσματα, ώστε να «ενοχοποιηθεί» ενας ενιαίος παράγοντας. Τα τεστ έδειξαν, πάντως, ότι το στέλεχος έχει εξαπλωθεί γεωγραφικά στην Ευρώπη εδώ και αρκετά χρόνια, και τα προϊόντα ψαριού είναι ο πιο κοινός φορέας της μόλυνσης.

Το ECDC καλεί τα κράτη να βρίσκονται σε επαγρύπνηση και ετοιμότητα και ζητά να εφαρμοστούν διορθωτικά μέτρα στις εγκαταστάσεις βιομηχανιών στις οποίες ανιχνεύεται μόλυνση.