Εγκεφαλικό: Πού αλλού μπορεί να συμβεί εκτός από τον εγκέφαλο

Οι άνθρωποι μπορεί να μην αναγνωρίζουν τα παραπάνω ως σημάδια εγκεφαλικού, ένα εγκεφαλικό όμως, μπορεί να εκδηλώνεται και σε άλλα μέρη του σώματος, σύμφωνα με τον Δρα Matthew Schrag, επίκουρο καθηγητή νευρολογίας και αγγειακό νευρολόγο στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt, στο Νάσβιλ του Τενεσί.

Η ξαφνική, ολική απώλεια όρασης στο ένα μάτι μπορεί να σηματοδοτεί εγκεφαλικό επεισόδιο στο μάτι. Ο πόνος στην πλάτη, ο πόνος στα πόδια και η ακράτεια, σε συνδυασμό με παράλυση, αδυναμία, απώλεια αίσθησης πόνου ή της αίσθησης της θερμοκρασίας, σηματοδοτούν εγκεφαλικό στη σπονδυλική στήλη.

Αν και σπάνια, αυτά τα εγκεφαλικά, όπως και του εγκεφάλου, είναι σοβαρά και χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας, είπε ο Schrag.

«Αν και αναγνωρίζονται δύσκολα, θεωρητικά μπορούν να αντιμετωπιστούν», είπε.

Η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας και η Αμερικανική Εταιρεία Εγκεφαλικών ορίζουν το εγκεφαλικό ως τη διακοπή της παροχής αίματος στον εγκέφαλο, το νωτιαίο μυελό ή τον αμφιβληστροειδή, που προκαλεί κυτταρικό θάνατο. Όταν συμβαίνει ένα εγκεφαλικό στον εγκέφαλο, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μούδιασμα στο πρόσωπο, αδυναμία στα χέρια ή στα πόδια, ειδικά στη μία πλευρά του σώματος, προβλήματα στην ομιλία και την κατανόηση της ομιλίας, προβλήματα όρασης, έλλειψη συντονισμού, αιφνίδιο και σοβαρό πονοκέφαλο.

Η παροχή αίματος όμως, μπορεί να διακοπεί σχεδόν οπουδήποτε στο σώμα, σύμφωνα με τη Lucia Sobrin, καθηγήτρια οφθαλμολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, στη Βοστώνη.

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο στο μάτι –γνωστό ως απόφραξη της κεντρικής αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς ή CRAO– συμβαίνει συνήθως όταν η πλάκα που έχει συσσωρευτεί σε μια καρωτίδα αρτηρία (οι κύριες αρτηρίες στο λαιμό που στέλνουν αίμα στον εγκέφαλο και τα μάτια), σπάσει και μετακινηθεί προς στον αμφιβληστροειδή. Η ίδια πλάκα θα μπορούσε επίσης να μετακινηθεί στον εγκέφαλο και να προκαλέσει ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.

«Συνήθως προκαλείται ολική απώλεια της όρασης στο ένα μάτι, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα άτομο μπορεί να χάσει μόνο μερικώς την όρασή του. Μπορεί δηλαδή να είναι σε θέση να αντιληφθεί το φως ή την κίνηση».

Ένα οφθαλμικό εγκεφαλικό δεν είναι μοιραίο, αλλά η απώλεια της όρασης μπορεί να είναι μόνιμη εάν δεν αντιμετωπιστεί μέσα στις πρώτες ώρες από την εκδήλωσή του.

«Αν χάσετε ξαφνικά την όρασή σας χωρίς να αισθανθείτε πόνο, σκεφτείτε ότι ίσως είναι εγκεφαλικό και μεταβείτε αμέσως στα επείγοντα», τονίζει ο Schrag.

Οι δύο επιστήμονες συνέγραψαν το 2021 ένα επιστημονικό κείμενο για την Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας, στο οποίο υποστήριζαν τη θεραπεία του οφθαλμικού εγκεφαλικού με αλτεπλάση, το φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη διάλυση θρόμβων που προκαλούν εγκεφαλικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που υφίστανται εγκεφαλικό στο μάτι και λαμβάνουν θεραπεία με αλτεπλάση εντός 4 1/2 ωρών από την απώλεια όρασης, έχουν πιθανότητες ανάρρωσης έως και 50%.

Ένα οφθαλμικό εγκεφαλικό μπορεί επίσης να είναι σημάδι σοβαρού υποκείμενου προβλήματος υγείας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, ο διαβήτης, η υπνική άπνοια και η παχυσαρκία.

«Το οφθαλμικό εγκεφαλικό είναι ισχυρός προγνωστικός παράγοντας μελλοντικών εμφραγμάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων ή θανάτου», είπε. «Παρότι λοιπόν αυτό το εγκεφαλικό, μπορεί να μην σκοτώσει, τα υποκείμενα προβλήματα μπορούν και χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης».

Λιγότερες λεπτομέρειες είναι γνωστές για τον τρόπο αντιμετώπισης των εγκεφαλικών επεισοδίων που συμβαίνουν στη σπονδυλική στήλη, μια σπάνια αλλά επικίνδυνη κατάσταση, είπε ο Schrag.

Ένα τέτοιο εγκεφαλικό μπορεί να συμβεί εξαιτίας του σχηματισμού ενός θρόμβου στις αρτηρίες που οδηγούν στη σπονδυλική στήλη. Η θεραπεία εξαρτάται από τα συμπτώματα και μπορεί να περιλαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα για την αραίωση του αίματος.

Εγκεφαλικά στη σπονδυλική στήλη μπορεί επίσης να συμβούν κατά τη διάρκεια ιατρικών διαδικασιών εάν η αρτηριακή πίεση πέσει πολύ ή σταματήσει να χτυπά η καρδιά και δεν υπάρχει αρκετή ροή αίματος, είπε ο Schrag. «Η λύση είναι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης πριν προκληθεί μόνιμη βλάβη».

Γενικά, τα μέτρα που λαμβάνουν οι άνθρωποι για να αποτρέψουν τα εγκεφαλικά στον εγκέφαλο, συνιστώνται και για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων στο μάτι ή τη σπονδυλική στήλη.

Αυτά περιλαμβάνουν υγιεινή διατροφή, σωματική δραστηριότητα, διατήρηση υγιούς βάρους, αποχή από το κάπνισμα, διατήρηση φυσιολογικών τιμών αρτηριακής πίεσης, σακχάρου και χοληστερόλης και 7-9 ώρες ύπνου το βράδυ.