Η ενοχή του επιζώντα (ή σύνδρομο του επιζώντα) είναι μια πνευματική κατάσταση, που επέρχεται όταν ένας άνθρωπος πιστεύει ότι έκανε κάτι κακό επειδή επιβίωσε από ένα τραυματικό γεγονός, ενώ άλλα άτομα δεν επιβίωσαν.
Η ενοχή του επιζώντα είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που πολλοί – στρατιώτες, πυροσβέστες, αστυνομικοί – ακόμα και τυχαίοι άνθρωποι μπορεί να βιώσουν μετά το θάνατο κάποιου κοντά τους ή αφού βιώσουν ένα τραυματικό γεγονός.
Αν και η ενοχή του επιζώντα μπορεί να εκδηλωθεί διαφορετικά από το ένα άτομο στο άλλο, συχνά περιλαμβάνει συναισθήματα θλίψης, σοκ και μερικές φορές ακόμη και αίσθημα ευθύνης. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται η ενοχή του επιζώντα, πώς να την αντιμετωπίσετε και πού να αναζητήσετε θεραπεία είναι απαραίτητη για να ξεπεράσετε αυτό το δύσκολο σύνδρομο.
Η ενοχή του επιζώντος (μερικές φορές αναφέρεται ως «σύνδρομο επιζώντος») αναφέρεται στην ψυχολογική κατάσταση κάποιου που ήταν μάρτυρας ή ενεπλάκη σε ένα τραυματικό γεγονός που μπορεί να έβλαψε συναδέλφους ή θύματα, αλλά άφησε το άτομο σχετικά αλώβητο.
Το άτομο, ωστόσο, επηρεάζεται από τις σκέψεις που προέκυψαν μετά το πέρας του τραυματικού γεγονότος. Συχνά, κάποιος με την ενοχή του επιζώντος αναρωτιέται “Γιατί όχι εγώ;” ή «Τι θα έπρεπε να είχα κάνει διαφορετικά;». Η ενοχή του επιζώντα είναι κάτι πολύ κρίσιμο και συχνά ταξινομείται ως σοβαρό σύμπτωμα της διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD).
Είναι σημαντικό κάποιος που υποφέρει από την ενοχή του επιζώντος να αναγνωρίσει ότι πράγματι υποφέρει. Η ενοχή μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή και την εργασιακή απόδοση και είναι σημαντικό να βρούν τρόπους να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα πριν επιδεινωθούν. Αυτό συχνά απαιτεί χρόνο και μπορεί να διαρκέσει ακόμη περισσότερο εάν οι πάσχοντες δεν λάβουν έγκαιρη φροντίδα.
Κάθε άτομο παλεύει διαφορετικά. Τα συμπτώματα ορισμένων ατόμων βελτιώνονται σημαντικά ή υποχωρούν μέσα σε ένα χρόνο, ενώ άλλα θα εμφανίσουν συμπτώματα μακροπρόθεσμα. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης ενός τέτοιου τραυματικού συμβάντος θα απαιτούν πάντα μετά τον ειδικό, τη βοήθεια και την υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων.
Μετά την αναγνώριση του προβλήματος, η ανάπτυξη μιας ισχυρής κοινότητας υποστήριξης είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη και τη μείωση του κινδύνου υποτροπής.