Υγεία
Πολλοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει άνοια. Και ενώ κάποιοι παράγοντες όπως η ηλικία, η γενετική προδιάθεση και το φύλο δεν μπορούν να αλλάξουν, άλλοι είναι υπό τον έλεγχό μας.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η αποφυγή ορισμένων συνηθειών μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε τον κίνδυνο για άνοια έως και 60%.
Καθημερινές συνήθειες που αυξάνουν τον κίνδυνο για άνοια
1. Ανεπαρκής σωματική δραστηριότητα
Μελέτες έχουν δείξει ότι η καθιστική ζωή σας κάνει έως και τέσσερις φορές πιο πιθανό να αναπτύξετε άνοια. Η καθιέρωση μιας ρουτίνας άσκησης -ακόμη και κάτι τόσο απλό όπως το να πηγαίνεις για περπάτημα μερικές φορές την εβδομάδα- μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση αυτού, λέει ο δρ. Samuel Gandy, καθηγητής και αναπληρωτής διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για τη Νόσο Alzheimer στο νοσοκομείο Mount Sinai στη Νέα Υόρκη. “Λέω σε όλους τους ασθενείς μου ότι εάν είναι να ακολουθήσουν μία και μόνο συμβουλή μου, για να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας ή να επιβραδύνουν την εξέλιξή της, αυτή είναι να ασκούνται”, είπε χαρακτηριστικά.
2. Έλλειψη πνευματικής διέγερσης
Το να διατηρείτε το μυαλό σας ενεργό μέσω δραστηριοτήτων όπως το διάβασμα, η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, το παιχνίδι ή ακόμα και η τακτική κοινωνική αλληλεπίδραση μπορούν να σας βοηθήσουν να σας μείνετε οξυδερκείς και να μειώσετε τον κίνδυνο γνωστικών προβλημάτων καθώς μεγαλώνετε. Μελέτες έχουν επίσης βρει μια συσχέτιση μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της χαμηλότερης πιθανότητας ανάπτυξης άνοιας, τονίζοντας περαιτέρω τη σημασία της χρήσης και διέγερσης του εγκεφάλου σας.
3. Ανθυγιεινή διατροφή
Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει μια σχέση μεταξύ του υπερβολικού βάρους ή της παχυσαρκίας και της εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή. Μια συγκεκριμένη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Epidemiology, διαπίστωσε ότι “άτομα υπέρβαρα με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) από 25 έως 29,9 είχαν 27% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια και οι παχύσαρκοι, με ΔΜΣ 30 ή υψηλότερο, είχαν 31% περισσότερες πιθανότητες για άνοια” σε σύγκριση με άτομα που είχαν υγιές βάρος.
Το να προσέχετε τη διατροφή σας είναι το κλειδί για να διατηρείτε το μυαλό σας σε εγρήγορση. Και η προσθήκη τροφών, όπως τα φυλλώδη λαχανικά, ξηροί καρποί, ψάρια και μούρα μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της απόδοσης του εγκεφάλου.
4. Αλκοόλ
Δεν είναι μυστικό ότι το αλκοόλ έχει άμεση επίδραση στον εγκέφαλο. Η βαριά και μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει σοβαρές, καταστροφικές επιπτώσεις στη γνωστική λειτουργία, ακόμη και να οδηγήσει σε άνοια. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Public Health έδειξε ότι οι διαταραχές χρήσης αλκοόλ θα πρέπει να αναγνωρίζονται ως κύριος παράγοντας κινδύνου για όλους τους τύπους άνοιας και ότι η άνοια που σχετίζεται με το αλκοόλ θα πρέπει να αναγνωριστεί ως μία από τις κύριες αιτίες της πρώιμης άνοιας.
Η έλλειψη συντονισμού που μπορεί να προκύψει από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει επίσης την πιθανότητα ατυχημάτων που περιλαμβάνουν τραυματισμούς στο κεφάλι, οι οποίοι έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
5. Κάπνισμα
Το κάπνισμα προκαλεί πολλά προβλήματα υγείας και ένα από αυτά είναι και οι γνωστικές διαταραχές. Η νικοτίνη στον καπνό μπορεί να διαταράξει τις λειτουργίες του εγκεφάλου, να προκαλέσει ταχύτερη γνωστική έκπτωση καθώς γερνάτε και να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο άνοιας, αν και τόσο η συχνότητα όσο και η συνολική διάρκεια χρήσης επηρεάζουν τη σοβαρότητα αυτών των συμπτωμάτων. Μια μελέτη έδειξε ότι οι συμμετέχοντες στην έρευνα που κάπνιζαν σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια του 25ετούς πειράματος είχαν διπλάσιες πιθανότητες για γνωστική εξασθένηση, σε σύγκριση με εκείνους που δεν κάπνιζαν.
6. Ατμοσφαιρική ρύπανση
Εκτός από την καταστροφή των πνευμόνων, η παρατεταμένη έκθεση σε ρύπους όπως τα καυσαέρια στον δρόμο και η καύση υλικών μπορεί να θέσει σε κίνδυνο και τη γνωστική σας λειτουργία. Προηγούμενη έρευνα δείχνει ότι η διαβίωση σε τοποθεσίες με υψηλά επίπεδα ρύπανσης του εξωτερικού αέρα (ειδικά μικροσκοπικά σωματίδια, ή σταγονίδια στον αέρα) σχετίζεται με υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ ή άλλης μορφής άνοιας και μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη και συρρίκνωση του εγκεφάλου.
7. Ανεπαρκής ύπνος
Ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε πολλά σοβαρά προβλήματα υγείας, από καρδιακή ανεπάρκεια έως εγκεφαλικό και ναι, ακόμη και άνοια. Η έρευνα προχωράει, αλλά μέχρι στιγμής, οι διαταραχές ύπνου φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας για μερικούς ανθρώπους. Μια μελέτη δείχνει ότι η στέρηση ύπνου θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας κατά 20%. Στην μέση ηλικία, ακόμη και ο ύπνος λιγότερο από 6 ώρες τη νύχτα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας στο μέλλον.
