Φάρμακα
Τα φάρμακα, τα διατροφικά συμπληρώματα και τα σκευάσματα βοτάνων που παίρνετε χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, ιδιαίτερα μετά τα 50.
Τι το ιδιαίτερο έχουν αυτές οι ηλικίες; Ότι όσο μεγαλώνουμε, τόσο αυξάνονται συνήθως τα σκευάσματα που παίρνουμε, με ή χωρίς συνταγή του γιατρού. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών και αλληλεπιδράσεων, αναφέρει ο οργανισμός φαρμάκων των ΗΠΑ.
Όπως εξηγεί η Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA), καθώς μεγαλώνουμε συμβαίνουν στον οργανισμό σας φυσικές αλλαγές οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τον μεταβολισμό και τη δράση των φαρμάκων που παίρνουμε. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεται ο κίνδυνος παρενεργειών.
Μπορεί, λ.χ., το ήπαρ και οι νεφροί σας να μην λειτουργούν τόσο καλά όσο παλαιότερα. Η δυσλειτουργία τους μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό και την αποβολή των φαρμάκων από το σώμα.
Ακόμα κι αν παίρνετε χρόνια φάρμακα και έως πρότινος επιδρούσαν πολύ καλά, μπορεί να χρειαστεί μεγαλώνοντας να προσαρμόσετε τη δόση τους ή και να τα αλλάξετε. Η FDA παραθέτει μερικές συμβουλές ασφαλείας που μπορεί να σας βοηθήσουν:
Να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας
Να παίρνετε τα φάρμακά σας με τη συχνότητα που έχει συστήσει ο γιατρός σας και για όσο καιρό σας έχει πει. Μην παραλείπετε δόσεις και μην τα διακόψετε, χωρίς να ρωτήσετε πρώτα τον γιατρό σας. Υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης, υποτροπής ή και κινδύνου για τη ζωή σας.
Εάν εκδηλώσετε κάποιο σύμπτωμα που νομίζετε ότι οφείλεται σε αυτά ή έχετε απορίες, μιλήστε με τον γιατρό σας.
Μην παίρνετε συνταγογραφούμενα φάρμακα που έχουν χορηγηθεί σε άλλα άτομα. Ειδάλλως κινδυνεύετε να εκδηλώσετε επικίνδυνες αντιδράσεις. Μην ξεχνάτε πως ένας καλός γιατρός όταν χορηγεί μια θεραπεία λαμβάνει υπ’ όψιν όλο το ιστορικό του ασθενούς (π.χ. αλλεργίες, άλλα σκευάσματα που παίρνει).
Να θυμάστε ότι το καλύτερο φάρμακο στον κόσμο είναι αποτελεσματικό μόνο αν λαμβάνεται σωστά. Τα φάρμακα, λ.χ., για διαβήτη, πίεση, χοληστερόλη είναι αποδοτικά μόνο όταν λαμβάνονται συστηματικά και στις σωστές δόσεις.
Αν δυσκολεύεστε να θυμάστε πότε και πως πρέπει να πάρετε τα φάρμακα, κρατήστε σημειώσεις. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε την βοήθεια του φαρμακοποιού σας για να σας προτείνει κάποια λύση.
Αν παίρνετε και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, βιταμίνες ή/και βότανα, ρωτήστε τον γιατρό σας μη τυχόν και αλληλεπιδρούν με τα φάρμακα που σας έχει ο ίδιος συστήσει.
Να αποθηκεύετε σωστά τα φάρμακα και να ελέγχετε την ημερομηνία λήξεως
Η σωστή αποθήκευση είναι απαραίτητη για την ασφάλειά τους. Οι κακές συνθήκες φύλαξης μπορεί να τα καταστήσουν αναποτελεσματικά ή και επικίνδυνα, ακόμα κι αν δεν έχουν λήξει.
Να ελέγχετε σε κάθε φάρμακο που παίρνετε πώς πρέπει να το αποθηκεύσετε. Τα περισσότερα χρειάζονται δροσερό και ξηρό χώρο. Επομένως αυτομάτως αποκλείονται το μπάνιο και η κουζίνα ως χώρος φύλαξης. Να αποφεύγετε να εκθέτετε τα φάρμακα σε πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Μην τα αφήνετε λ.χ. στο αυτοκίνητο, καμία εποχή του χρόνου. Να βάζετε στο ψυγείο όσα φάρμακα το αναγράφουν ρητώς στις συσκευασίες τους.
Βεβαιωθείτε επίσης ότι τα φάρμακα φυλάσσονται σε χώρους όπου δεν φτάνουν τα παιδιά (υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης).
Να ελέγχετε επίσης την ημερομηνία λήξεως. Όσα λήγουν, να τα πηγαίνετε στα φαρμακεία για απόρριψη. Τέλος, να φυλάτε τα φάρμακά σας στις αρχικές συσκευασίες τους, χωρίς να πετάτε τα κουτιά ή τις οδηγίες χρήσεως.
Προσέξτε τι τρώτε και τι πίνετε
Ακόμα και καθημερινά τρόφιμα και ροφήματα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα. Το γκρέιπ φρουτ είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, καθώς αλληλεπιδρά με τουλάχιστον 85 διαφορετικά φάρμακα.
Υπάρχουν επίσης πολλά φάρμακα που δεν πρέπει να λαμβάνονται μαζί με αλκοόλ, διότι μπορεί να οδηγήσουν σε:
- Απώλεια συντονισμού των κινήσεων
- Προβλήματα μνήμης
- Υπνηλία ή/και
- Πτώσεις
Πολλά φάρμακα, εξ άλλου, πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι και άλλα με γεμάτο. Ακόμα και ο καφές ή το τσάι μπορεί να παίξει ρόλο αν, λ.χ., παίρνετε φάρμακα που περιέχουν καφεΐνη.
Για να τα αποφύγετε όλ’ αυτά, να διαβάζετε το φύλλο οδηγιών χρήσεως τις λεπτομέρειες για τον τρόπο λήψης των φαρμάκων σας. Να ρωτάτε επίσης τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας τι να προσέχετε. Αν εκδηλώσετε οποιοδήποτε νέο σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε φάρμακο που παίρνετε, μιλήστε με τον γιατρό σας.
Γράψτε μια λίστα
Γράψτε έναν κατάλογο με όλα τα φάρμακα που παίρνετε. Μην ξεχάσετε τα παυσίπονα, τις βιταμίνες, τα βότανα, τα κάθε είδους συμπληρώματα. Να γράφετε το όνομα και την ποσότητα που παίρνετε, καθώς και το πότε.
Να αναθεωρείτε τακτικά τον κατάλογο αυτό και να τον δείχνετε στον γιατρό, τον οδοντίατρο, ακόμα και στον φυσικοθεραπευτή σας. Να έχετε ένα αντίγραφο στο σπίτι σας και ένα μαζί σας για παν ενδεχόμενο.
