Στατίνες για την χοληστερίνη: Συνδέονται και με άλλη σοβαρή νόσο – Τι έδειξε έρευνα

Ερευνητές εξέτασαν αρκετά εγκεκριμένα φάρμακα από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), για να διαπιστώσουν εάν κάποια από αυτά θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά στην ελκώδη κολίτιδα.

Τα αποτελέσματά τους υποδηλώνουν ότι οι στατίνες που μειώνουν την χοληστερόλη, μπορεί να μειώσουν την ανάγκη για αντιφλεγμονώδη φάρμακα και χειρουργικές επεμβάσεις για τη θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας.

Τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας περιλαμβάνουν:

• αίμα στα κόπρανα
• συνεχή διάρροια που δεν ανταποκρίνεται σε φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή (OTC)
• κοιλιακό άλγος

Οι τρέχουσες θεραπείες για τη νόσο περιλαμβάνουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Ωστόσο, ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων δεν ανταποκρίνεται σε αυτά τα φάρμακα.

Η κολεκτομή, η χειρουργική αφαίρεση μέρους ή ολόκληρου του παχέος εντέρου, είναι η μοναδική θεραπευτική επιλογή για την ελκώδη κολίτιδα. Η κολεκτομή είναι συνήθως η τελευταία λύση θεραπείας λόγω των δυσμενών κινδύνων, όπως εσωτερική αιμορραγία, θρόμβοι αίματος και λοίμωξη. Επομένως, οι ερευνητές ενδιαφέρονται για εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης της πάθησης.

Ο επαναπροσδιορισμός ήδη υπαρχόντων φαρμάκων εξοικονομεί χρόνο και χρήμα κατά τη διερεύνηση νέων θεραπειών. Αυτό συμβαίνει επειδή έχουν ήδη καλά εδραιωμένα προφίλ ασφάλειας και ευρέως διαθέσιμα κλινικά δεδομένα.

Οι επιστήμονες έχουν ήδη διερευνήσει άλλα επαναπροσδιορισμένα φάρμακα για τη θεραπεία ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Πάρκινσον, του καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Σε μια μελέτη, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ ανέλυσαν δημόσια διαθέσιμα σύνολα δεδομένων πληροφοριών για την υγεία των ασθενών για να εντοπίσουν φάρμακα εγκεκριμένα από τον FDA που μπορούν να θεραπεύσουν την ελκώδη κολίτιδα.

Διαπίστωσαν ότι η δραστική ουσία ατορβαστατίνη (atorvastatin) συνδέεται με σημαντική μείωση των ποσοστών κολεκτομής, την ανάγκη για αντιφλεγμονώδη φάρμακα και νοσηλεία σε άτομα με ελκώδη κολίτιδα.

«Αυτά τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα, δεδομένης της πρότασης ότι μια κοινώς χρησιμοποιούμενη καρδιαγγειακή θεραπεία θα μπορούσε ενδεχομένως να επαναπροσδιοριστεί στη θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας», δήλωσε ο δρ. Edward L. Barnes, επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill, ο οποίος δεν συμμετείχε στην μελέτη.

“Η συσχέτιση της θεραπείας με ατορβαστατίνη με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένου του μειωμένου ποσοστού κολεκτομής -σε σύγκριση με τους ασθενείς που έχουν συνταγογραφηθεί ένα συγκριτικό φάρμακο- είναι ενδιαφέρουσα”, είπε.

Εξήγησε επίσης ότι “προηγούμενες μελέτες θεραπείας με στατίνες είχαν επίσης δείξει ένα όφελος στην φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς μειωμένων ποσοστών εμφάνισης της νόσου, μειωμένης χρήσης στεροειδών και χαμηλότερων ποσοστών καρκίνου του παχέος εντέρου”.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American Medical Informatics Association.

Στατίνες και ελκώδη κολίτιδα: Έρευνα εστιασμένη στα γονίδια

Οι ερευνητές έψαξαν αρχικά στην βάση δεδομένων NCBI Gene Expression Omnibus για σύνολα δεδομένων γονιδιακής έκφρασης από βιοψίες παχέος εντέρου σε άτομα με και χωρίς ελκώδη κολίτιδα.

Συνολικά, εντόπισαν 11 σύνολα δεδομένων γονιδιακής έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων δειγμάτων βιοψίας από 171 άτομα με ελκώδη κολίτιδα και 101 χωρίς την πάθηση.

Από μια γενετική ανάλυση των βιοψιών, οι ερευνητές βρήκαν μια “υπογραφή” ελκώδους κολίτιδας σε 1.248 γονίδια. Επίσης, διαπίστωσαν ότι η γονιδιακή έκφραση των καρκινικών φαρμάκων vemurafenib και gefitinib συσχετίστηκε περισσότερο με την υπογραφή του γονιδίου της ελκώδους κολίτιδας.

Ωστόσο, λόγω των αρνητικών παρενεργειών αυτών των φαρμάκων, οι ερευνητές επέλεξαν να ερευνήσουν καλύτερα την τρίτη επιλογή, την ατορβαστατίνη. Η ατορβαστατίνη ανέτρεψε την επίδραση 731 γονιδίων, δηλαδή του 58% των 1.248 γονιδίων που προαναφέρθηκαν.

Για να διερευνήσουν περαιτέρω τις επιδράσεις της ατορβαστατίνης, ανέλυσαν ηλεκτρονικά αρχεία υγείας από το Stanford Research Repository (STARR) και το Optum Clinformatics DataMart για να δουν πώς το εν λόγω φάρμακο επηρέασε τα ποσοστά κολεκτομής μεταξύ ατόμων με ελκώδη κολίτιδα και καρδιαγγειακά προβλήματα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που έπαιρναν στατίνες είχαν 50% λιγότερες πιθανότητες να χρειαστούν κολεκτομή ανεξάρτητα από την ηλικία. Αυτοί οι συμμετέχοντες έλαβαν επίσης λιγότερα στεροειδή και χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να νοσηλευτούν μετά την έναρξη φαρμακευτικής αγωγής σε σύγκριση με εκείνους που χρησιμοποιούσαν άλλες θεραπείες για την καρδιαγγειακή υγεία.

Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης, ότι εκείνοι που έλαβαν ατορβαστατίνη για περισσότερο από 6 μήνες είχαν χαμηλότερα ποσοστά κολεκτομής από εκείνους που έπαιρναν το φάρμακο για λιγότερο από 6 μήνες. Επίσης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι άλλες στατίνες μπορεί να έχουν παρόμοια αποτελέσματα λόγω παρόμοιας γονιδιακής έκφρασης με την ατορβαστατίνη.