Φινόκιο: Το φυτό με τις μοναδικές θεραπευτικές ιδιότητες

Το φινόκιο συνιστά ένα από τα βασικά συστατικά του απαγορευμένου Ελβετικού ροφήματος αψέντι και μια από τις πιο θρεπτικές και θεραπευτικές εδώδιμες ρίζες.

Οι οι γιαγιάδες μας το έλεγαν μαραθόριζα και αποτελεί το δώρο της φύσης για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας και των αερίων στο στομάχι.

Το φινόκιο με τα πλούσια θρεπτικά συστατικά και τις θεραπευτικές ιδιότητες στη δομή του, αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στις χώρες της Μεσογείου και συγκεκριμένα στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ευδοκιμεί τους χειμερινούς μήνες και αποτελεί ένα λαχανικό που μπορεί να νοστιμίσει τα περισσότερα φαγητά.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια το φινόκιο ή αλλιώς μαραθόριζα, με τις ισχυρές αντιμικροβιακές, αντιφλεμνονώδεις, αντιικές, αντισπασμωδικές και αντικαρκινικές δράσεις, έχει μοναδική γεύση που θυμίζει συνδυασμό γλυκάνισου και γλυκόριζας.

Χρόνια τώρα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην γαστρονομία και στην εναλλακτική ιατρική, ενώ αξιοσημείωτος είναι και ο ρόλος στις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα του Αρχαίου πολιτισμού της Ρώμης και της Αίγυπτο.

Ήρθε λοιπόν η στιγμή να μάθουμε τι είναι το φινόκιο και τι είναι αυτό που το έκανε μια από τις πιο δημοφιλείς βρώσιμες ρίζες και ένα από τα πιο ισχυρά φαρμακευτικά βότανα…

Διατροφική αξία

Ένα φλιτζάνι ψιλοκομμένο φρέσκο φινόκιο περιέχει περίπου:

Θερμίδες: 27
Υδατάνθρακες: 6
Φυτικές ίνες: 3 gr
Πρωτεΐνες: 1 gr
Βιταμίνη Α: 117 IU (2%)*
Βιταμίνη Β3: 0,6 mg (3%)*
Βιταμίνη C: 10 mg (17%)*
Κάλιο: 360 mg (10%)*
Μαγγάνιο:0,2 mg (8%)*
Φυλλικό οξύ: 23 mg (6%)*
Ασβέστιο: 43 mg (4%)*
Σίδηρο: 0,6 mg (4%)*
Μαγνήσιο: 15 mg (4%)*
Φώσφορο: 44 mg (4%)*
Χαλκό: 0,1 mg (3%)*

Οφέλη

Το φινόκιο περιέχει σημαντικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας μας.

1 φλιτζάνι ψιλοκομμένο λαχανικό περιέχει σχεδόν το 20% της ημερήσιας ανάγκης σε βιταμίνη C. H μικροθρεπτική ουσία βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, διεγείρει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, κολλαγόνου και ελαστίνης, ενώ βοηθά στην προστασία των αιμοφόρων αγγείων και των κυττάρων από την οξειδωτική βλάβη, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών χρόνιων ασθενειών συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού επεισοδίου, της καρδιακής προσβολής, της αναιμίας ακόμη και του καρκίνου.

Άλλα πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία που περιέχονται στο φινόκιο είναι το ασβέστιο, το κάλιο, οι φυτικές ίνες, το σελήνιο, το μαγνήσιο, ο φώσφορος και ο ψευδάργυρος. Πρόκειται για πολύτιμες ενώσεις που ενισχύουν την υγεία οστών και δοντιών και βελτιώνουν τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος καταπολεμώντας διαταραχές όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, η δυσκοιλιότητα κ.α.

Επίσης, συμβάλλουν στην διατήρηση υγιούς και φυσιολογικού βάρους, αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τους κολικούς, ειδικά στα βρέφη, υποστηρίζουν την υγεία των ματιών και καταπραΰνουν άμεσα τα επώδυνα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.

Επιπροσθέτως, πολύτιμη είναι και η συμβολή του στον θηλασμό, καθώς όπως έχει αποδειχθεί, το φινόκιο περιέχει ουσίες που έχουν την ικανότητα να διεγείρουν την παραγωγή μητρικού γάλακτος.

*Άλλα βότανα που διεγείρουν την παραγωγή μητρικού γάλακτος είναι ο μάρανθος και το γαϊδουράγκαθο.

Δεδομένου λοιπόν των πολλαπλών οφελών που προσφέρει το νόστιμο λαχανικό, κρίνεται αναγκαίο να το εντάξουμε άμεσα στις διατροφικές μας επιλογές.

Φαρμακευτικές χρήσεις

Από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι και σήμερα, το φινόκιο, δεδομένων τον πολλαπλών θεραπευτικών ιδιοτήτων του, εφαρμόζεται ως φάρμακο της εναλλακτικής ιατρικής.

Αναλυτικότερα, οι πολιτισμοί σχεδόν ολόκληρου του κόσμου συνηθίζουν να το χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, να αντιμετωπίζουν τα δυσάρεστα συμπτώματα του κρυολογήματος και της γρίπης, όπως βήχα και πονόλαιμο, να καταπραΰνουν τις στομαχικές και πεπτικές διαταραχές στα βρέφη, να διευκολύνουν την διαδικασία του τοκετού και να ενισχύσουν την υγεία των ματιών.

Το φινόκιο στην γαστρονομία

Όπως αναφέραμε, η υφή και η γεύση στο φινόκιο είναι παρόμοια με αυτή της γλυκόριζας και του γλυκάνισου. Συνεπώς, συνιστά μια εξαιρετική προσθήκη σε οποιοδήποτε χειμερινό πιάτο παρέχοντας μια μοναδική, ελαφρώς γλυκιά και ζεστή γεύση.

Κατά την επιλογή προσέχουμε ώστε η ρίζα να είναι σταθερή. Το χρώμα στο κάτω μέρος να είναι λευκό και να έχει λαμπερό πράσινο φύλλωμα. Αποφεύγουμε όσα έχουν σχισμές και σκούρες κηλίδες.

Η μαραθόριζα διατηρείται φρέσκια και αναλλοίωτη σε δροσερό και σκοτεινό μέρος για περίπου τέσσερις έως πέντε ημέρες. Μετά το πέρας των ημερών χάνει τη γεύση της, πολλά από τα θρεπτικά συστατικά και τις ιδιότητες της.

Όλα τα μέρη στο φινόκιο μπορούν να καταναλωθούν, συμπεριλαμβανομένου των σπόρων, των φύλλων και του ίδιου του βολβού. Επίσης, οι σπόροι μπορούν να αποξηρανθούν και να χρησιμοποιηθούν ως μπαχαρικό.

Για την σωστή προετοιμασία πρέπει να το ξεπλύνουμε καλά σε τρεχούμενο κρύο νερό για να απομακρυνθούν χώματα και υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Στη συνέχεια, κόβουμε τους μίσχους και τεμαχίζουμε το βολβό σε λεπτές φέτες ή όπως αλλιώς θέλουμε και απαιτεί η συνταγή.

Το φινόκιο μπορεί να καταναλωθεί ωμό, να σοταριστεί με άλλα λαχανικά και να χρησιμοποιηθεί ως συνοδευτικό σε πιάτα με κρέας ή ψάρι, να προστεθεί ως ενισχυτικό γεύσης σε σούπες, σαλάτες κ.α. Οι μίσχοι της ρίζας μπορεί να αντικαταστήσουν επάξια το σέλινο σε σούπες, ενώ τα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γαρνιτούρα.

Επίσης, το φινόκιο αποτελεί βασικό συστατικό για αψέντι. Πρόκειται για ένα αλκοολούχο ποτό που ξεκίνησε να παρασκευάζεται στην Ελβετία στα τέλη του 18ου αιώνα. Αποτελείται κυρίως από φαρμακευτικά και μαγειρικά βότανα συμπεριλαμβανομένου του φινόκιο και γλυκάνισου, ενώ η περιεκτικότητα του σε αλκοόλη κυμαίνεται από 45% έως 74%.

Δεδομένου ότι προκαλεί παραισθήσεις η πώληση του συγκεκριμένου ροφήματος γίνεται μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις.

Παρενέργειες

Για τους περισσότερους, το φινόκιο αποτελεί μια νόστιμη και θρεπτική προσθήκη στη δίαιτα μας. Εν τούτοις, υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων οι οποίοι πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωσης μαραθόριζας.

Πιο συγκεκριμένα, όσοι είναι αλλεργικοί σε ορισμένα καρυκεύματα, ενδέχεται να παρουσιάσουν αλλεργία και στο φινόκιο. Για τον λόγο αυτό συνιστάται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τη χρήση του. Επίσης, προτού το εντάξουν στη διατροφή τους να συμβουλεύονται πάντοτε τον γιατρό τους.

Επιπροσθέτως, το φινόκιο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο. Ως εκ τούτου, τα άτομα με διαταραχές στα νεφρά ή όσοι λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή με β-αναστολείς (συνήθως χορηγούνται για να βοηθήσουν στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης) θα πρέπει να καταναλώνουν μικρές ποσότητες μαραθόριζας. Έτσι, θα αποφευχθούν τυχόν παρενέργειες όπως αύξηση των τιμών της αρτηριακής πίεσης κ.α.

Συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό σας.