Οσφυαλγία: Πόσο επηρεάζει την ερωτική ζωή ο πόνος;

Εκτεταμένες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της οσφυαλγίας στην ποιότητα ζωής του ασθενή. Εκτός από την επαγγελματική και κοινωνική πτυχή της είναι πιθανό να επηρεάσει και τη σεξουαλική, διαταράσσοντας τη σχέση του ζευγαριού.

Ο φόβος του πόνου στην οσφυαλγία, μπορεί να προκαλέσει δισταγμό, αντίδραση που συχνά εκλαμβάνεται από το έτερον ήμισυ ως απόρριψη, οδηγώντας σε απομάκρυνση. Αν και σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται στο ζευγάρι η ανοιχτή επικοινωνία και η συντηρητική αντιμετώπιση του πόνου, έχει διαπιστωθεί ότι όταν οι ασθενείς υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση η ερωτική ζωή τους βελτιώνεται.

Όπως επισημαίνει ο χειρουργός σπονδυλικής στήλης, Διευθυντής του τμήματος Σπονδυλικής Στήλης και Σκολίωσης της Ευρωκλινικής Αθηνών και επιστημονικός Διευθυντής και υπεύθυνος του τμήματος σπονδυλικής στήλης της Osteon Orthopedic & Spine Clinic, Δρ. Κωνσταντίνος Σταραντζής:

«Ο χρόνιος πόνος στη μέση και γενικά στη σπονδυλική στήλη είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα υγείας που μπορεί να προκαλέσει αναπηρία και να επηρεάσει τις επιδόσεις των ασθενών σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Δεν κάνει ηλικιακές διακρίσεις, αν και λόγω της προοδευτικής εκφύλισης της σπονδυλικής στήλης οι γηραιότεροι υποφέρουν περισσότερο. Με δεδομένο ότι ο πόνος στη σπονδυλική στήλη θα επηρεάσει το 60-80% των ανθρώπων κάποια στιγμή στη ζωή τους και ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός γηράσκει οπότε το ποσοστό θα αυξάνεται, είναι προφανής η ανάγκη αναζήτησης και εξεύρεσης των ενδεδειγμένων τρόπων διατήρησης του επιθυμητού επιπέδου ζωής».

Οσφυαλγία: Ποιοι τρόποι αντιμετώπισης είναι οι πιο αποτελεσματικοί;

Η συντηρητική θεραπεία για την ύφεση του πόνου που βιώνουν οι ασθενείς με παθήσεις της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνει τη λήψη αναλγητικών, αντιφλεγμονωδών και μυοχαλαρωτικών φαρμάκων και τη φυσικοθεραπεία. Σε μερικούς ασθενείς ορισμένα φάρμακα προκαλούν παρενέργειες, μεταξύ των οποίων είναι και η στυτική δυσλειτουργία. Οπότε, αντί να ωφελήσει, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να επιδράσει αρνητικά στη σεξουαλική ζωή.

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί συνήθως την τελευταία λύση για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την αποφυγή της αναπηρίας. Συστήνεται δε όταν όλες οι συντηρητικές μέθοδοι έχουν αποτύχει. Ωστόσο, η έρευνα έχει δείξει ότι βελτιώνει τη σεξουαλική ζωή και εν γένει την ποιότητά της, περισσότερο από ότι η συντηρητική θεραπεία.

Τι έδειξε μελέτη συντηρητικής και χειρουργικής αντιμετώπισης σε ασθενείς

Για παράδειγμα, προκειμένου να διευρυνθούν οι επιστημονικές γνώσεις μας για τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σε ασθενείς με σπονδυλική στένωση ή με εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση.

«Οι ασθενείς με τις δύο αυτές παθήσεις βιώνουν στένωση ή πίεση στο σπονδυλικό σωλήνα, που προκαλεί, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων, πόνο στη μέση και στα πόδια. Γι’ αυτούς, η εγχείρηση αποτελεί αποτελεσματική λύση για την εξάλειψη του πόνου που εκδηλώνεται κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα, συγκριτικά με τη μη χειρουργική θεραπεία» εξηγεί ο Δρ. Σταραντζής.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Spine, εξέτασε στοιχεία που λήφθηκαν από την Spine Outcomes Research Trial (SPORT) – μία από τις μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές χειρουργικής για παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Οι ασθενείς που πληρούσαν αυστηρά τα κριτήρια για στένωση της σπονδυλικής στήλης ή εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση, έλαβαν είτε χειρουργική θεραπεία είτε συντηρητική. Σε όσους δεν βελτιώθηκαν με την αρχική συντηρητική θεραπεία δόθηκε η ευκαιρία να ενταχθούν στην ομάδα των ασθενών που αντιμετωπίστηκε χειρουργικά.

Όλοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για το εάν νιώθουν πόνο κατά τη σεξουαλική πράξη. Από τους 825 ασθενείς που απάντησαν θετικά, οι 531 υποβλήθηκαν σε επέμβαση (αποσυμπίεση της σπονδυλικής στήλης ή σπονδυλοδεσία), και οι 294 αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά. Το 71% των συμμετεχόντων βίωναν πόνο κατά την ερωτική συνεύρεση και στο 55% αυτών (39% του συνόλου των ασθενών) ο πόνος επιδρούσε αρνητικά στη σεξουαλική ζωή τους. Το 30% περίπου ανέφερε ότι ο πόνος δεν σχετιζόταν με τη σεξουαλική λειτουργία. Αυτοί οι ασθενείς ήταν ηλικιωμένοι, κατά πλειοψηφία γυναίκες και άγαμοι, με συνυπάρχουσες παθήσεις στις αρθρώσεις.

Τρεις μήνες μετά από το χειρουργείο, λιγότερο από το 20% των ασθενών είχαν ακόμα πόνο κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα. Αντίθετα, περίπου το 40% εκείνων που ακολούθησαν συντηρητική αγωγή συνέχισαν να τον βιώνουν. Τέσσερα χρόνια μετά, στην επανεξέταση, οι ασθενείς εξακολουθούσαν να απολαμβάνουν τα οφέλη της επέμβασης – κυρίως όσοι είχαν υποβληθεί σε αποσυμπίεση της σπονδυλικής στήλης.

Τι έδειξε η αρθροπλαστική δίσκου και η θωρακοοσφυϊκή σπονδυλοδεσία

Υπάρχουν και μελέτες που έχουν αξιολογήσει τη σεξουαλική λειτουργία σε ασθενείς με άλλες παθήσεις, κατόπιν διαφορετικών χειρουργείων, όπως ολική αρθροπλαστική δίσκου. Και αυτές έδειξαν ότι η σεξουαλική ζωή γενικά βελτιώνεται μετεγχειρητικά. «Μια μελέτη που διεξήχθη από τους Berg, Fritzell και Tropp έδειξε ότι η σεξουαλική ζωή βελτιώθηκε σημαντικά με μείωση του πόνου στη μέση μετά από οπίσθια οσφυϊκή σπονδυλοδεσία και ολική αρθροπλαστική δίσκου. Από τα ευρήματα μιας άλλης, που πραγματοποιήθηκε από τον Hamilton, Smith και Nguyen διαπιστώθηκε ότι το 40% των ασθενών με θωρακοοσφυϊκή σπονδυλοδεσία δεν είχε καμία ή είχε μόνο ήπια δυσκολία κατά τη σεξουαλική πράξη.

Δεδομένου, λοιπόν, του υψηλού ποσοστού των ασθενών των οποίων η ζωή επηρεάζεται από τον πόνο, είναι σημαντικό ο γιατρός να συζητά με τον ασθενή. Σύμφωνα με στοιχεία μόνο το 41% των ιατρών ρωτά τους ασθενείς του με κήλη μεσοσπονδύλιων δίσκων για το πώς επηρεάζει η πάθηση τη σεξουαλική τους ζωή. Πρέπει να γνωρίζουν τον αντίκτυπο που έχει ο πόνος σε αυτήν και να προτείνουν λύσεις κατά περίπτωση, δεδομένου ότι δεν είναι όλοι οι ασθενείς κατάλληλοι για χειρουργική επέμβαση», καταλήγει ο Δρ. Κωνσταντίνος Σταραντζής.