Κινητά και «ψηφιακή αμνησία»: Γιατί κινδυνεύουμε;

H ψηφιακή αμνησία είναι η τάση του να ξεχνάμε πληροφορίες που ξέρουμε πως «θυμάται» το τηλέφωνο ή το laptop. Ό,τι όμως, είναι βολικό έχει και το τίμημα του.

Όπως αναφέρει η Guardian η σχέση μας με τα smartphones έφτασε στο πικ της εν μέσω πανδημίας, με παρατεταμένες περιόδους άγχους, απομόνωσης και εξάντλησης. Δεδομένα που είχαν συνέπειες στη μνήμη μας.

Μετά ήλθε η νέα παγκόσμια κρίση και το ακόμη μεγαλύτερο «βύθισμα» σε όσα έχει να προσφέρει μια απλή σύνδεση με το διαδίκτυο.

«Έξυπνα» κινητά και «ψηφιακή» αμνησία

Τα notifications και ο άμεσος έλεγχος τους φαίνεται να επηρεάζει τι θυμόμαστε, πώς το θυμόμαστε και αν θυμόμαστε κάτι, με τους νευροεπιστήμονες να εκφράζουν την ανησυχία ότι αν συνεχίσουμε να βαδίζουμε στον ολισθηρό δρόμο της ανάθεσης της μνήμης μας στις συσκευές, κάποια στιγμή θα αλλάξει ο τρόπος που προσδιοριζόμαστε. Γιατί τελικά, είμαστε ό,τι θυμόμαστε.

Και φυσικά σε αυτή την εξίσωση μνήμης και κινητού έρχεται να μπει και η Google.

Aπό τότε που «φτιάχτηκε» το Google εξαφανίστηκαν πολλά άγχη που είχαμε έως τότε. Όπως το να θυμόμαστε πάσης φύσεως πληροφορίες -σχετικές με την καθημερινότητα μας, τη ζωή μας και τη δουλειά μας.

Το 2011 έρευνα έκανε λόγο για την ύπαρξη του «Google Effect», φαινόμενο που πρώτοι ανέφεραν η Betsy Sparrow (Columbia), η Jenny Liu (Wisconsin) και ο Daniel M. Wegner (Harvard), στην εργασία που δημοσίευσαν τον Ιούλιο εκείνου του έτους.

Όπως έγραψαν οι ερευνητές, ο εγκέφαλος μας εκπαιδεύεται στο να θυμάται από πού προέρχεται μια πληροφορία και όχι την ίδια την πληροφορία. Για αυτό και βασιζόμαστε στο διαδίκτυο και τις ψηφιακές συσκευές, για την αποθήκευση και την ανάκτηση πληροφοριών.

Επιπροσθέτως, είναι και πιο εύκολο, βολικό και αποτελεσματικό από το να στηριζόμαστε στη μνήμη μας. Με αυτόν δε, τον τρόπο αφήνουμε στην ησυχία τους τις γνωστικές μας ικανότητες. Ή μήπως τις ακυρώνουμε;

Tη σήμερον ημέρα, οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν το «Google Effect» ως ψυχολογικό φαινόμενο.

Πώς φτάσαμε από το «Google effect» στην ψηφιακή αμνησία

Το 2015 έγινε γνωστό πως το «Google effect» είχε βγει από τα όρια του Google και είχε περάσει σε όλο το διαδίκτυο και σε πληροφορίες που αφορούσαν σημαντικές προσωπικές πληροφορίες.

Ανακαλύφθηκε πως το 91% των ανθρώπων αντί να προσπαθήσει να θυμηθεί λεπτομέρειες, τις αναζητούσε στο Internet -με το 44% να χρησιμοποιεί προς αυτήν την κατεύθυνση το κινητό του τηλέφωνο.

Σε μελέτη που έγινε σε 1000 καταναλωτές, ηλικίας από 16 έως 55+ χρόνων στις ΗΠΑ, οι περισσότεροι δεν μπορούσαν να θυμηθούν σημαντικές πληροφορίες -όπως το τηλέφωνο ενός δικού τους ανθρώπου.

Οι μελετητές του Kaspersky Lab οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα πως οι εθελοντές είχαν ξεχάσει σημαντικά πράγματα, λόγω της ευκολίας που υπήρχε πια στο να βρίσκουν ό,τι θέλουν μέσω των συσκευών. Και κάπως έτσι το Google Effect μετονομάστηκε σε “ψηφιακή αμνησία”.

Η αλήθεια ωστόσο, είναι πως πρόκειται για δυο διαφορετικά ψυχολογικά φαινόμενα: το Google Effect έχει να κάνει με την τάση που έχουμε να ξεχνάμε πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στις μηχανές αναζήτησης και ως ψηφιακή αμνησία αναφέρεται στην τάση μας να ξεχνάμε πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες με ψηφιακό τρόπο.

Υπάρχει τελικά, όμως και στα δύο μία κοινή συνιστώσα: εναποθέτουμε όλο και περισσότερο το μυαλό μας (μνημονικό και γνώσεις), στην τεχνολογία.