Τι επίδραση έχουν τα ενεργειακά ποτά στον οργανισμό; Ποιοι πρέπει να προσέχουν

Πολλοί συνηθίζουν να καταναλώνουν ενεργειακά ποτά ενώ γυμνάζονται ή τα συνδυάζουν με το ποτό τους, ωστόσο αυτό δεν είναι σωστό.

Τα ενεργειακά ποτά είναι διαφορετικά από τα ποτά που καταναλώνονται από αθλητές (sports drinks) ή τα ποτά εμπλουτισμένα µε βιταμίνες (vitamin drinks).

Τα ποτά για αθλητές έχουν σχεδιαστεί  προκειμένου να τους βοηθήσουν ως προς την ενυδάτωση, μετά από προπόνηση ή αγώνα. Τα ποτά αυτά περιέχουν υδατάνθρακες (κυρίως απλά σάκχαρα) και κάποιους ηλεκτρολύτες. Τα ποτά για αθλητές μπορεί να είναι ισοτονικά, υπερτονικά ή υποτονικά. Τα ισοτονικά ποτά περιέχουν παρόμοιες ποσότητες νατρίου και σακχάρων µε αυτές στον ορό του αίματος.

Τα ενεργειακά ποτά, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς τους σε καφεΐνη, μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσουν παρενέργειες, όταν η κατανάλωσή τους είναι μεγάλη, όπως για παράδειγμα αϋπνία. Ο επαρκής ύπνος είναι σημαντικός για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων, επομένως θα πρέπει να γίνεται προσεκτική κατανάλωση ή καλύτερα να αποφεύγεται εντελώς.

∆εν συστήνεται να καταναλώνετε ενεργειακά ποτά για να ενυδατωθείτε ή απλά για να ξεδιψάσετε πριν ή μετά από παρατεταμένη και έντονη σωματική δραστηριότητα.

Τα ενεργειακά ποτά αποτελούν μια κατηγορία ποτών που περιέχουν κυρίως καφεΐνη. Παρά το όνομά τους, συνήθως δεν περιέχουν περισσότερη ενέργεια (δηλ. θερμίδες) από άλλα αναψυκτικά.

Ο όρος «ενεργειακά ποτά» αποτελεί έναν εμπορικό προσδιορισμό. Προωθούνται ως ποτά τα οποία ενισχύουν την πνευματική και τη σωματική απόδοση, εξαιτίας των διεγερτικών συστατικών που περιέχουν, όπως είναι η καφεΐνη ή το γκουαρανά. Τα ενεργειακά ποτά συχνά εμπλουτίζονται και µε ταυρίνη (αµινοξύ που υπάρχει σε τροφές όπως το κρέας και το ψάρι), γλυκουρονολακτόνη, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ινοσιτόλη, χολίνη, κ.α.

Η ποσότητα διεγερτικών συστατικών όπως είναι η καφεΐνη ανά συσκευασία προϊόντος, διαφέρει μεταξύ των ενεργειακών ποτών και εξαρτάται από τη σύσταση του ποτού καθώς και το μέγεθος της συσκευασίας του.

Είναι ασφαλή τα ενεργειακά ποτά;

Σύμφωνα µε την Επιστημονική Επιτροπή για τα Τρόφιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα επίπεδα πρόσληψης καφεΐνης από την ήπια κατανάλωση ενεργειακών ποτών δεν είναι τόσο υψηλά ώστε να είναι επιβλαβή για έναν υγιή ενήλικα.

Αντίστοιχα, η έκθεση στην ταυρίνη και τη γλυκουρονολακτόνη, µέσω της κατανάλωσης ενεργειακών ποτών, δεν είναι παράγοντας ανησυχίας µε βάση την τρέχουσα επιστημονική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA).

Παρόλα αυτά, τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα συνηγορούν στο ότι τα ποτά αυτά πρέπει να καταναλώνονται µε προσοχή, ειδικά από συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.

Προσοχή στην κατανάλωση μαζί με αλκοόλ

Η ταυτόχρονη κατανάλωση ενεργειακών ποτών μαζί µε αλκοολούχα ποτά μπορεί να έχει ανεπιθύμητες επιπτώσεις.

Υπάρχουν ενδείξεις από επιστημονικές μελέτες ότι τα ενεργειακά ποτά μπορούν να μειώσουν κάποια τυπικά συμπτώματα από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (πχ σχετικά µε το συντονισμό των κινήσεων). Έτσι υπάρχει η πιθανότητα να καμουφλάρουν τη µέθη, χωρίς όμως να αλλάζουν τα επίπεδα αλκοόλ στον οργανισμό ή να μειώνουν τα επακόλουθα μέθης (hangover) την επόμενη μέρα. Mε αυτό τον τρόπο, μπορεί ενδεχομένως να ενθαρρύνουν την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ — κάτι το οποίο έχει επισημανθεί σε επιστημονικά άρθρα.

∆εν συστήνεται να καταναλώνετε ενεργειακά ποτά μαζί µε αλκοόλ.

Για ποιους η υψηλή πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να είναι επικίνδυνη:

– Άτομα ευαίσθητα στην καφεΐνη

– Παιδιά

– Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες

– Άτομα µε προβλήματα υγείας, όπως υπέρταση, προβλήματα καρδιάς, ψυχιατρικά προβλήματα.

Σύμφωνα µε μελέτες, τα παιδιά και οι έφηβοι που καταναλώνουν ποτά υψηλά σε καφεΐνη έχουν πιθανότητα να εμφανίσουν συμπτώματα όπως αϋπνία, νευρικότητα, ενόχληση στο στομάχι. Η καφεΐνη στα ποτά έχει διαφορετική επίδραση σε διαφορετικούς ανθρώπους, ανάλογα µε τον οργανισμό.