Γκρελίνη: Πώς η «ορμόνη της πείνας» επηρεάζει την υγεία και το σώμα

Η γκρελίνη, συχνά αποκαλείται και «ορμόνη της πείνας», είναι η ουσία που μας δίνει το σήμα ότι… ήρθε η ώρα να φάμε.

Όταν το στομάχι είναι άδειο, εκκρίνεται αυτή η ορμόνη, η οποία στέλνει σήμα στον εγκέφαλο για να μας δημιουργήσει αίσθημα πείνας.

Όμως η γκρελίνη δεν είναι μόνο υπεύθυνη για το ότι πεινάμε. Συμμετέχει επίσης σε πολλές σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως:

• Την παραγωγή ενέργειας
• Την καλή λειτουργία της πέψης
• Τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα
• Τη μείωση της φλεγμονής

Ορισμένες παρεμβάσεις – όπως η διατροφή, η άσκηση ή η στέρηση ύπνου – μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα γκρελίνης και κατ’ επέκταση τη διάθεση, το βάρος και τη γενικότερη υγεία μας.

Τι κάνει η γκρελίνη στο σώμα μας

1. Ενεργοποιεί την όρεξη

Η γκρελίνη παράγεται κυρίως στο στομάχι και στο λεπτό έντερο και «ενημερώνει» τον εγκέφαλο ότι είμαστε πεινασμένοι. Μπορεί να απελευθερωθεί λόγω άδειου στομαχιού, χαμηλού σακχάρου, στρες ή και ψυχολογικών παραγόντων.

2. Ενισχύει την αυξητική ορμόνη

Η γκρελίνη διεγείρει την παραγωγή της HGH (αυξητικής ορμόνης), η οποία είναι σημαντική για την ανάπτυξη και τον μεταβολισμό. Αν υπάρχει πρόβλημα στην έκκρισή της, μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά η ανάπτυξη του σώματος.

3. Συμβάλλει στην ενεργειακή ισορροπία

Αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι πλήρως γνωστός, θεωρείται ότι η γκρελίνη βοηθά το σώμα να αποθηκεύει ενέργεια – συνήθως ως λίπος – για μελλοντική χρήση.

4. Βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου

Κατά την πείνα, η γκρελίνη μπορεί να αυξήσει το σάκχαρο στο αίμα, προσφέροντας ενέργεια και προστασία από την υπογλυκαιμία. Παράλληλα μειώνει την έκκριση ινσουλίνης.

5. Μειώνει τη φλεγμονή

Έρευνες δείχνουν ότι η γκρελίνη μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη δράση, συμβάλλοντας στην προστασία των οργάνων και στην πρόληψη διαφόρων παθήσεων.

Η γκρελίνη λειτουργεί σαν εσωτερικό «ξυπνητήρι» πείνας. Όταν τα επίπεδά της ανεβαίνουν, το στομάχι γουργουρίζει, η σκέψη στρέφεται στο φαγητό, νιώθουμε κουρασμένοι, δυσφορούμε ή και χάνουμε τη συγκέντρωσή μας.

Η γκρελίνη μπορεί να αυξήσει την όρεξη, άρα και την πιθανότητα κατανάλωσης περισσότερου φαγητού. Αν και δεν έχει αποδειχτεί ότι οδηγεί άμεσα σε αύξηση βάρους, φαίνεται ότι:

• Η δίαιτα ανεβάζει τα επίπεδα γκρελίνης
• Η χρόνια στέρηση τροφής μειώνει τον μεταβολισμό
• Σε παχύσαρκα άτομα, η μείωση της γκρελίνης μετά το φαγητό είναι πιο αργή

Γι’ αυτό και η απώλεια βάρους πολλές φορές γίνεται πιο δύσκολη.

Η παραγωγή της μπορεί να αυξηθεί λόγω:

• Νηστείας ή περιοριστικής δίαιτας
• Γρήγορης απώλειας βάρους
• Χειρουργικών επεμβάσεων (π.χ. βαριατρική)
• Ιατρικών καταστάσεων όπως νευρική ανορεξία ή σύνδρομο Prader-Willi
• Αϋπνίας και στρες

Πώς μπορούμε να τη ρυθμίσουμε;

Δεν υπάρχει μαγική λύση, όμως ορισμένες τακτικές μπορεί να βοηθούν:

• Υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης
• Επαρκής ύπνος
• Τακτική άσκηση
• Αποφυγή εξαντλητικών διαιτών

Η σταθερότητα στο βάρος βοηθά ώστε να μην ανεβοκατεβαίνουν απότομα τα επίπεδα της γκρελίνης.