Γλυκαγόνη: Τι είναι και πώς επηρεάζει την υγεία των νεφρών

Η γλυκαγόνη αυξάνει τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα. Πιο συγκεκριμένα είναι μια πεπτιδική ορμόνη που συνθέτει και εκκρίνει το πάγκρεας.

Η μέτρησή της χρησιμοποιείται -μεταξύ άλλων- στη διερεύνηση της υπογλυκαιμίας που προκαλείται από τη χρόνια παγκρεατίτιδα ή την ιδιοπαθή ανεπάρκεια της γλυκαγόνης.

Φαίνεται επίσης να παίζει βασικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας των νεφρών.

Όταν οι ερευνητές στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Τέξας αφαίρεσαν τους υποδοχείς της ορμόνης από τα νεφρά ποντικών, τα ζώα εμφάνισαν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της χρόνιας νεφρικής νόσου.

Τα ευρήματα ρίχνουν φως στις φυσιολογικές λειτουργίες της γλυκαγόνης και παρέχουν νέες πληροφορίες για τη χρόνια νεφρική νόσο, μια ασθένεια που επηρεάζει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφρικών Νοσημάτων των ΗΠΑ.

«Η μελέτη μας κατέληξε στις σημαντικές προστατευτικές επιδράσεις της γλυκαγόνης για την υγεία των νεφρών και τη φυσιολογική συστηματική μεταβολική ευεξία όλου του οργανισμού», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Philipp Scherer, Ph.D., καθηγητής Εσωτερικής Ιατρικής και Κυτταρικής Βιολογίας και διευθυντής του Κέντρου Touchstone για την Έρευνα του Διαβήτη στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.

Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι τα κύτταρα του παγκρέατος παράγουν γλυκαγόνη όταν το σάκχαρο στο αίμα πέφτει κάτω από ένα ορισμένο όριο. Αυτή η ορμόνη μεταφέρεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στους υποδοχείς στην επιφάνεια των ηπατικών κυττάρων, οδηγώντας το ήπαρ να παράγει γλυκόζη που τροφοδοτεί τα κύτταρα σε όλο το σώμα.

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι και οι νεφροί φέρουν υποδοχείς γλυκαγόνης, αλλά εκτός από τη διέγερση της παραγωγής μιας μικρής ποσότητας γλυκόζης, ο ρόλος τους ήταν ασαφής, εξήγησε ο Δρ. Scherer.

Για να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία αυτών των υποδοχέων γλυκαγόνης που υπάρχουν στα νεφρά, ο Δρ. Scherer και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν γενετικές τεχνικές για να εξαλείψουν τους υποδοχείς σε ποντίκια και τα συνέκριναν με ποντίκια χωρίς γενετικούς χειρισμούς και άλλα με υποδοχείς γλυκαγόνης που είχαν διαγραφεί στο ήπαρ.

Σε αντίθεση με τις άλλες δύο ομάδες, τα ποντίκια από τα οποία αφαιρέθηκαν οι υποδοχείς γλυκαγόνης στα νεφρά, παρουσίασαν μια σειρά από προβλήματα που ταλαιπωρούσαν τα συγκεκριμένα όργανα. Αυτά περιελάμβαναν φλεγμονή, ουλές και υπερβολικές εναποθέσεις λιπιδίων παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στη λιπώδη ηπατική νόσο, καθώς και υψηλή αρτηριακή πίεση και συναφείς βλάβες που σχετίζονται με τους νεφρούς, μεταβολές στη δραστηριότητα γονιδίων παραγωγής ενέργειας και σημάδια υψηλού οξειδωτικού στρες.

Τα ποντίκια χωρίς υποδοχείς γλυκαγόνης με βάση τους νεφρούς είχαν επίσης μια σειρά από ελλείμματα που προέρχονταν από τη δυσλειτουργία των νεφρών και επηρέαζαν ολόκληρο το σώμα τους, όπως δυσλειτουργία της ρύθμισης του αζώτου, προβλήματα στη διατήρηση της ισορροπίας του νερού και των ηλεκτρολυτών και καρδιακά προβλήματα.

Αυτά τα προβλήματα μιμούνται σε μεγάλο βαθμό εκείνα των ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο, σημείωσε η May-Yun Wang, Ph.D., επίκουρη καθηγήτρια Εσωτερικής Ιατρικής και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο έχουν λιγότερους υποδοχείς γλυκαγόνης στα νεφρά, αν και δεν είναι σαφές ποιο συνέβη πρώτο -παθολογία των νεφρών που μείωσε τον αριθμό των υποδοχέων ή παθολογία που προέκυψε από ανεπαρκή ποσότητα υποδοχέων.

Τα νεότερα φάρμακα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο κλινικών δοκιμών για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη, περιέχουν γλυκαγόνη, μια στρατηγική που έχει βρεθεί ότι βοηθά στην απώλεια βάρους, η οποία θα μπορούσε επίσης να ωφελήσει τους ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο.

«Αυτά τα φάρμακα παρουσιάζουν ήδη βελτιώσεις στην υγεία των νεφρών σε κλινικές δοκιμές και τα ευρήματά μας εξηγούν το γιατί», δήλωσε ο Δρ. Scherer.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Cell Metabolism.