Γρίπη: Γιατί είμαστε πιο ευάλωτοι τους χειμερινούς μήνες;

Σε έξαρση βρίσκονται οι ιοί στη διάρκεια του χειμώνα, εποχή κατά την οποία καταγράφονται, με μεγαλύτερη συχνότητα, οι μολύνσεις. 

Αν και τα μικρόβια κυκλοφορούν όλο το χρόνο, τους χειμερινούς μήνες κάνουν… «πάρτι».

Για ποιο λόγο όμως, είμαστε περισσότερο ευάλωτοι σε λοιμώξεις όταν ο υδράργυρος πέφτει;

Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, ο κρύος αέρας βλάπτει την ανοσολογική απόκριση μέσω της ρινικής κοιλότητας.

«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια βιολογική, μοριακή εξήγηση σχετικά με έναν παράγοντα της έμφυτης ανοσολογικής μας απόκρισης που φαίνεται να περιορίζεται από τις ψυχρότερες θερμοκρασίες», εξηγεί η Ζάρα Πατέλ, καθηγήτρια Ωτορινολαρυγγολογίας και Χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στο Στάνφορντ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου στην Καλιφόρνια.

Στην πραγματικότητα, η μείωση της θερμοκρασίας εντός της ρινικής κοινότητας κατά πέντε βαθμούς Κελσίου, σκοτώνει σχεδόν το 50% των δισεκατομμυρίων κυττάρων που καταπολεμούν τους ιούς και τα βακτήρια που εγκαθίστανται στα ρουθούνια μας, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε χθες στην ιατρική επιθεώρηση «The Journal of Allergy και Κλινική Ανοσολογία».

«Ο κρύος αέρας σχετίζεται με αυξημένη ιογενή λοίμωξη επειδή ουσιαστικά ο οργανισμός έχει απωλέσει το 50% της ανοσίας μόνο με αυτή τη μικρή πτώση της θερμοκρασίας», υποστηρίζει από την πλευρά του ο καθηγητής Μπένζαμιν Μπέιερ, διευθυντής Ωτορινολαρυγγολογίας στην κλινική «Massachusetts Eye and Ear» και αναπληρωτής καθηγητής στο Harvard Medical Σχολείο στη Βοστώνη.

«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για μελέτες in vitro, πράγμα που σημαίνει ότι, αν και χρησιμοποιούμε ανθρώπινο ιστό στο εργαστήριο για να μελετήσουμε αυτήν την ανοσολογική απόκριση, δεν είναι μια μελέτη που διεξάγεται μέσα στη μύτη κάποιου ατόμου», υπογραμμίζει η καθηγήτρια Ζάρα Πατέλ σε email που έστειλε στο CNN.

«Συχνά τα ευρήματα των in vitro μελετών επιβεβαιώνονται και στους ανθρώπους, αλλά όχι πάντα», τόνισε.

Για να καταλάβουν γιατί συμβαίνει αυτό, ο Μπλέιερ και η ομάδα του ξεκίνησαν μία έρευνα.

Ένας ιός ή κάποια βακτήρια του αναπνευστικού εισβάλλουν στη μύτη, το κύριο σημείο εισόδου στον οργανισμό.

Αμέσως, το μπροστινό μέρος της μύτης ανιχνεύει το μικρόβιο, πολύ πριν το πίσω τμήμα της ρινικής κοιλότητας αντιληφθεί τον εισβολέα», όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες.

Σε εκείνο το σημείο, τα κύτταρα που «επενδύουν» στη μύτη, αρχίζουν αμέσως να δημιουργούν δισεκατομμύρια απλά αντίγραφα του εαυτού τους που ονομάζονται εξωκυτταρικά κυστίδια ή EV’s.

«Τα EV δεν μπορούν να διαιρεθούν όπως τα κύτταρα, αλλά είναι σαν μικρές μίνι εκδόσεις κυττάρων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να σκοτώνουν αυτούς τους ιούς», λέει ο Αμερικανός καθηγητής Μπρέιερ.

«Τα εξωκυτταρικά κυστίδια EV λειτουργούν ως δόλωμα», ώστε όταν εισπνέει κανείς έναν ιό, αυτός να προσκολλάται στο «δόλωμα» αντί να εγκαθίσταται τα κύτταρα.

«Αυτά τα “Mini Me’s” στη συνέχεια αποβάλλονται από τα κύτταρα μέσω της ρινικής βλέννας όπου σταματούν να εισβάλλουν μικρόβια πριν προλάβουν να φτάσουν στον προορισμό τους και να πολλαπλασιαστούν», προσθέτει.

«Αυτό είναι ένα από, αν όχι ,το μόνο μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος που αφήνει το σώμα να καταπολεμήσει τα βακτήρια και τους ιούς προτού εισέλθουν πραγματικά στον οργανισμό», εξηγεί ο Αμερικανός επιστήμονας.

Μόλις δημιουργηθούν και διασκορπιστούν στις ρινικές εκκρίσεις, τα δισεκατομμύρια EV’s αρχίζουν να συγκεντρώνουν τα μικρόβια που κάνουν …επιδρομή στον οργανισμό.

«Είναι σαν να κλωτσάς τη φωλιά μιας σφήκας, τότε τι συμβαίνει; Μπορεί να δεις μερικές σφήκες να πετούν τριγύρω, αλλά όταν την κλωτσάς, όλες πετάνε έξω από τη φωλιά για να επιτεθούν προτού ο εισβολέας προλάβει να μπει στη φωλιά», είπε.

«Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα εξουδετερώνει αυτούς τους εισπνεόμενους ιούς, ώστε να μην μπορούν να εισέλθουν ποτέ στο κύτταρο εξαρχής».

Μεγάλη αύξηση της ανοσοποιητικής δύναμης

Όταν ο οργανισμός δέχεται επίθεση, η μύτη αυξάνει την παραγωγή εξωκυτταρικών κυστιδίων κατά 160%, διαπίστωσε η μελέτη.

Υπήρχαν όμως και άλλες διαφορές: Τα EV’s είχαν πολλούς περισσότερους υποδοχείς στην επιφάνειά τους από τα αρχικά κύτταρα, ενισχύοντας έτσι την ικανότητα διακοπής του ιού των δισεκατομμυρίων εξωκυτταρικών κυστιδίων στη μύτη.

Τα ανθρώπινα κύτταρα περριέχουν επίσης έναν δολοφόνο ιών που ονομάζεται micro «RNA» και επιτίθεται στα μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό.

Ωστόσο, τα εξωκυτταρικά κυστίδια EV στη μύτη, περιείχαν 13 φορές μικρότερες αλληλουχίες RNA από τα φυσιολογικά κύτταρα, διαπίστωσε η μελέτη.

Έτσι η μύτη έρχεται στη μάχη οπλισμένη με κάποιες επιπλέον υπερδυνάμεις. Τι συμβαίνει όμως με αυτά τα πλεονεκτήματα ο υδράργυρος πέφτει επικίνδυνα;

Για να προβούν σε αυτή την ανακάλυψη, ο Μπέιερ και η ομάδα του εξέθεσαν τέσσερις συμμετέχοντες επί 15 λεπτά σε θερμοκρασίας 4,4 Βαθμών Κελσίου και στη συνέχεια μέτρησαν τις συνθήκες μέσα στις ρινικές τους κοιλότητες.

«Αυτό που βρήκαμε είναι ότι, όταν κάποιος εκτίθεται σε κρύο αέρα, η θερμοκρασία στη μύτη μπορεί να πέσει έως και 9 βαθμούς Φαρενάιτ. Και αυτό αρκεί για να εξαλείψει ουσιαστικά και τα τρία αυτά ανοσοποιητικά πλεονεκτήματα που έχει η μύτη», τόνισε ο Αμερικανός επιστήμονας.

Στην πραγματικότητα, αυτή το λίγο ψύχος στην άκρη της μύτης ήταν αρκετό για να βγάλει σχεδόν το 42% των εξωκυτταρικών κυστιδίων εκτός μάχης, υποστήριξε ο Μπλέιερ.

Τι κάνει αυτό στην ικανότητά μας να καταπολεμάμε τα κρυολογήματα, τη γρίπη και τον Covid-19; Μειώνει στο μισό την ικανότητα του ανοσοποιητικού σας συστήματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, προσθέτει ο Αμερικανός επιστήμονας.

Όπως αποδεικνύεται, η πανδημία μάς έδωσε ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε για να βοηθήσουμε στην καταπολέμηση του ψυχρού αέρα και να διατηρήσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα ισχυρό.

«Η χρήση μάσκας μπορεί να προστατεύσει από τον κρύο αέρα που μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό μας», διατείνεται ένας εμπειρογνώμονας .

«Κι αυτό γιατί μπορεί να μας θωρακίσει από τον κρύο αέρα που μπορεί να εξασθενήσει τον οργανισμό μας. Οι μάσκες όχι μόνο μας προστατεύουν από την άμεση εισπνοή ιών, αλλά είναι επίσης σαν να φοράμε ένα ”πουλόβερ” στη μύτη», προσθέτει.

«Όσο πιο ζεστή μπορείτε να διατηρήσετε τη ρινική σας κοιλότητα, τόσο καλύτερα θα μπορέσει να λειτουργήσει αυτός ο έμφυτος αμυντικός μηχανισμός του ανοσοποιητικού. Ίσως ειναι ένας ακόμη λόγος να φοράμε μάσκες!», τόνισε.