Καούρα: Τι την προκαλεί και πώς μπορεί να σταματήσει

Ακριβώς ανάμεσα στο στήθος και την κοιλιά σας θα βρείτε έναν από τους πιο σημαντικούς μύες που πιθανώς δεν ξέρατε ότι έχετε: τον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα (LES). Όταν λειτουργεί σωστά, αυτός ο δακτύλιος παίζει καθοριστικό ρόλο στο να μας βοηθά να τρώμε.

Αλλά όταν ο κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας δυσλειτουργεί, γίνεται η αιτία που προκαλείται η καούρα: ένας οξύς -με μερικές φορές ξινή γεύση- σπασμός στο στήθος που πολλοί άνθρωποι θα βιώσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Η καούρα είναι μια γνωστή πάθηση εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Αλλά πρόσφατα η συχνότητα εμφάνισης έχει αυξηθεί, καθιστώντας την ένα κοινό στομαχικό παράπονο παγκοσμίως. Όταν τα συμπτώματα της καούρας γίνονται πιο τακτικά και πιο έντονα (δύο φορές την εβδομάδα ή περισσότερο) τότε λέμε ότι πρόκειται για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Τι προκαλεί την καούρα και πώς μπορεί να σταματήσει

Η καούρα ξεκινά σε μια περιοχή που ονομάζεται γαστροοισοφαγική “διασταύρωση”, εκεί που βρίσκεται ο LES. Αυτός ο λείος, μυώδης δακτύλιος ελέγχεται από ένα περίπλοκο δίκτυο νευρικών ριζών που συνδέονται με τον εγκέφαλο, την καρδιά και τους πνεύμονες. Αφότου η τροφή εισέλθει στο στομάχι από τον οισοφάγο, το καθήκον αυτού του μυός είναι να την εμποδίσει από το να ανέβει ξανά προς το στόμα. Ο κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας συστέλλεται, πιέζοντας την είσοδο του στομάχου και δημιουργώντας μια ζώνη υψηλής πίεσης που αποτρέπει τη διαρροή των πεπτικών οξέων.

Αλλά αν χαλαρώσει την λάθος στιγμή, ή αν σταδιακά εξασθενήσει, τότε λειτουργεί ελαττωματικά, προκαλώντας αποσυμπίεση της περιοχής. Αυτό επιτρέπει στα οξέα του στομάχου (ακόμα και σε κομμάτια τροφής) να ανέβουν στον οισοφάγο και να φτάσουν ακόμα και μέχρι το στόμα.

Ποιες αιτίες προκαλούν καούρα

Η αιτία όλης αυτής της εσωτερικής διαδικασίας είναι από καιρό γνωστή. Τρόφιμα όπως η καφεΐνη και η μέντα περιέχουν συστατικά που μπορεί να έχουν χαλαρωτική επίδραση στον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα, γεγονός που τον καθιστά ανίκανο να κάνει τη δουλειά του. Άλλα όξινα τρόφιμα, όπως τα εσπεριδοειδή και οι ντομάτες, μπορούν να επιδεινώσουν τον ερεθισμό του οισοφάγου, όταν αναμιχθούν με τα οξέα του στομάχου. Τα ανθρακούχα ποτά μπορούν παρομοίως να σχηματίσουν φυσαλίδες στο στομάχι, αναγκάζοντας και πάλι να ανοίξει ο κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας.

Αλλά οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το φαγητό δεν είναι το μόνο έναυσμα:

• Το κάπνισμα ενέχει κίνδυνο, επειδή η νικοτίνη στα τσιγάρα χαλαρώνει τον LES.
• Η κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων αλκοόλ μπορεί να έχει παρόμοιο αποτέλεσμα.
• Οι έγκυες γυναίκες παρουσιάζουν συχνά περισσότερες καούρα λόγω της πίεσης του αναπτυσσόμενου εμβρύου στο στομάχι τους και λόγω των επιπέδων ορισμένων ορμονών στο σώμα τους.
• Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει κήλες που διαταράσσουν τον αντιπαλινδρομικό φραγμό της γαστροοισοφαγικής συμβολής που φυσιολογικά προστατεύει από την καούρα.
• Πολλά φάρμακα, όπως αυτά για το άσθμα, την υπέρταση, τα αντισυλληπτικά και τα αντικαταθλιπτικά μπορούν επίσης να έχουν ανεπιθύμητες επιπτώσεις στον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα.

Πώς αλλάζει η κατάσταση με την πάροδο του χρόνου

Μια περιστασιακή περίοδος καούρας δεν είναι απαραίτητα κάτι ανησυχητικό. Αλλά, εάν η καούρα αρχίσει να συμβαίνει τακτικά, μπορεί να αποδυναμώσει τον LES με την πάροδο του χρόνου, αφήνοντας ολοένα και περισσότερο οξύ να διαφύγει. Και αν δεν αντιμετωπιστεί, αυτό μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα.

Με την πάροδο του χρόνου, η συνεχής διαρροή οξέος από την καούρα μπορεί να σχηματίσει ουλώδη ιστό που στενεύει τον οισοφαγικό σωλήνα, καθιστώντας δυσκολότερη την κατάποση τροφής. Η συνεχιζόμενη παλινδρόμηση μπορεί επίσης να βλάψει τα κύτταρα που καλύπτουν τον οισοφάγο. Αυτή είναι μια σπάνια πάθηση (Barrett’s esophagus), η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου.

Πώς αντιμετωπίζεται η καούρα

Ευτυχώς, η καούρα συχνά αντιμετωπίζεται με μια σειρά φαρμάκων που μπορούν να βοηθήσουν στην εξουδετέρωση ή στην μείωση του οξέος του στομάχου. Σε ακραίες περιπτώσεις, μερικοί άνθρωποι υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση για να σφίξουν τον κάτω οισοφαγικό σφιγκτήρα, ώστε να ελαχιστοποιήσουν τα συμπτώματα.

Αλλά συχνά μπορούμε να σταματήσουμε την καούρα πριν καν φτάσει σε αυτό το σημείο. Η μείωση της κατανάλωσης ορισμένων τροφών, το μη κάπνισμα και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορούν όλα να μειώσουν δραματικά την παλινδρόμηση. Με την κατάλληλη φροντίδα μπορούμε να βοηθήσουμε τον LES μας να λειτουργεί σωστά και να μην επιτρέπει στα οξέα του στομάχου να ανεβαίνουν προς τον οισοφάγο και το στόμα.