Καθιστική ζωή: Ποιοι είναι οι «πρωταθλητές του καθισιού της Ευρώπης» – Σε ποια θέση βρίσκονται οι Έλληνες

Νέα έρευνα δείχνει ότι οι «πρωταθλητές του καθισιού της Ευρώπης» είναι οι Ολλανδοί, με έναν καθιστικό τρόπο ζωής που προκαλεί χιλιάδες πρόωρους θανάτους.

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, οι Έλληνες έρχονται στην τέταρτη θέση ως προς τις ώρες που κάθονται.

Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας ζητούν να ληφθούν επειγόντως μέτρα για να σταματήσει η λεγόμενη και «διαταραχή της χρήσης καρέκλας» να εξαπλώνεται στις χώρες της Δύσης.

Καθιστική ζωή: Πιο επικίνδυνο να είσαι δικηγόρος παρά οδηγός φορτηγού

Έκθεση του ερευνητικού οργανισμού TNO, διαπίστωσε ότι το υπερβολικό καθισιό κοστίζει στην Ολλανδία 1,2 δισ. ευρώ ετησίως και οδηγεί σε 21.000 πρόωρους θανάτους τον χρόνο από καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο. Είναι πιο επικίνδυνο, βρήκαν οι ερευνητές, να είσαι δικηγόρος παρά οδηγός φορτηγού.

Ο καρδιολόγος Leonard Hofstra χαρακτηρίζει την υπερβολική χρήση καρέκλας εθισμό.

«Το να καθόμαστε μας κάνει κακό, γιατί η ροή του αίματος είναι στάσιμη. Όταν ασκούμαστε, χιλιάδες μίλια αιμοφόρων αγγείων στο σώμα σας παράγουν μια ουσία που ονομάζεται μονοξείδιο του αζώτου – μια από τις πιο υγιεινές ουσίες που θα μπορούσατε να φανταστείτε. Διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, οπότε αυξάνεται η ροή του αίματος, εμποδίζει την επιδείνωση της κακής χοληστερόλης, αποτρέπει το σχηματισμό θρόμβων και φλεγμονών: αυτός είναι ο αντίκτυπος της άσκησης στην υγεία μας», επισημαίνει.

Η TNO πιστεύει ότι η κουλτούρα της καθιστικής εργασίας είναι αρκετά επιζήμια ώστε να αποτελεί επαγγελματικό κίνδυνο και προτρέπει τους εργοδότες να καθιερώσουν διαλείμματα άσκησης, να χρησιμοποιούν γραφεία όπου δουλεύεις όρθιος και να πραγματοποιούν «συναντήσεις για περπάτημα».

Το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η έλλειψη άσκησης, γιατί οι Ολλανδοί συγκαταλέγονται στα πιο αθλητικά έθνη της Ευρώπης. Το θέμα είναι τι κάνουν οι ίδιοι άνθρωποι τον υπόλοιπο χρόνο.

«Έχουμε αυτές τις οδηγίες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να ασκούμαστε με μέτρια έως έντονη ένταση για 30 λεπτά την ημέρα, αλλά αυτό είναι ένα πολύ μικρό μέρος της ημέρας εάν είμαστε ξύπνιοι για 16 ώρες», λέει ο ερευνητής Lidewij Renaud. «Δεν συνειδητοποιούμε πόσες ώρες καθόμαστε. Δεν κάθεστε στον καναπέ – παρακολουθείτε κάτι στη ροή σας. Δεν κάθεστε στο τραπέζι – τρώτε το μεσημεριανό σας. Δεν κάθεστε στο γραφείο σας – εργάζεστε και είστε παραγωγικοί. Μόνο τα τελευταία 15 χρόνια καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι -ω, Θεέ μου!- έχει σημασία τι κάνουμε για τις υπόλοιπες 15,5 ώρες την ημέρα», λέει.

Το 2022, οι εργαζόμενοι στην Ολλανδία κάθονταν κατά μέσο όρο 8,9 ώρες την ημέρα. Περισσότερες από τις μισές από αυτές κατά τη διάρκεια της δουλειάς τους (και για μία ώρα μετακίνησης).

Οι δικηγόροι, οι οικονομολόγοι και οι εργαζόμενοι στον τομέα της πληροφορικής είναι εκείνοι που κάνουν κατ’ εξοχήν καθιστική ζωή με 7,3 ώρες την ημέρα – περισσότερο και από τους οδηγούς φορτηγών που κάθονται 7,2 ώρες την ημέρα. Έρευνα του Ευρωβαρόμετρου διαπίστωσε ότι το 26% των Ολλανδών άνω των 16 ετών κάθονταν για περισσότερες από 8,5 ώρες την ημέρα – πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 11%. Η μείωση αυτού του αριθμού κατά 1/4 θα μπορούσε να αποτρέψει 5.200 θανάτους λόγω καθιστικής ζωής ετησίως, σύμφωνα με την TNO.

Το πρόβλημα, το οποίο συνδέεται με το γεγονός ότι οι περισσότερες θέσεις εργασίας είναι πλέον στον κλάδο των υπηρεσιών, φαίνεται να έχει επιδεινωθεί ως αποτέλεσμα της αυξημένης εργασίας από το σπίτι μετά την πανδημία, καθώς και της τεχνολογίας – από την οικιακή ψυχαγωγία έως τις υπηρεσίες σούπερ γρήγορης παράδοσης – που φέρνουν τα απαραίτητα κατευθείαν στον καναπέ σας.

Νωρίτερα φέτος το ολλανδικό συμβούλιο αθλητισμού προέτρεψε την κυβέρνηση να κάνει τον κόσμο να σηκωθεί περισσότερο όρθιος. Ο Erik Scherder, μέλος του συμβουλίου και καθηγητής νευροψυχολογίας στο Vrije Universiteit Amsterdam, λέει ότι η άσκηση επηρεάζει και τον εγκέφαλο. Προσκαλεί τους μαθητές του να κάνουν τρία λεπτά γυμναστικής για κάθε μισή ώρα διαλέξεων.

«Αν τα παιδιά κάθονται όλη μέρα στο σχολείο και παίζουν παιχνίδια [στον υπολογιστή] στο σπίτι αντί να παίζουν έξω, αυτό είναι ανησυχητικό», λέει. «Τα δίκτυα στον εγκέφαλό σας που εμπλέκονται στην κινητική λειτουργία δείχνουν μεγάλη επικάλυψη με εκείνα τα δίκτυα που εμπλέκονται στα μαθηματικά και την κατανόηση της γλώσσας. Εάν παραλείψετε τη σωματική λειτουργία, βλάπτετε πραγματικά την ανάπτυξη των άλλων λειτουργιών σας».