Το καλοκαίρι οι περισσότεροι συνηθίζουν να κάνουν ηλιοθεραπεία όμως γνωρίζουν τον πραγματικό λόγο για τον οποίο το μαύρισμα στο δέρμα εμφανίζεται μετά από πολλές ώρες ή και μέρες αφού φύγουν από την παραλία;
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτό οφείλεται σε δύο ανταγωνιστικές διαδικασίες στα κύτταρα του δέρματός μας. Όταν εκτιθέμεθα στην υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου, η αρχική απόκριση του σώματος είναι να δώσει προτεραιότητα στην αποκατάσταση της βλάβης του DNA στα κύτταρα.
Όπως αναφέρουν σε δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Journal of Investigative Dermatology», για λίγες ώρες αυτή η απόκριση αναστέλλει έναν άλλο μηχανισμό που είναι υπεύθυνος για τη μελάγχρωση του δέρματος, το γνωστό «μαύρισμα».
Η νέα μελέτη πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα βιολόγων στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ οι οποίοι σε προηγούμενη μελέτη τους είχαν διαπιστώσει ότι η ηλιοθεραπεία μπορεί να τονώσει τη λίμπιντο και να προκαλέσει έντονη ερωτική επιθυμία. «Η μελάγχρωση του δέρματος διακόπτεται μετά την έκθεση στον ήλιο ωστόσο ο μηχανισμός πίσω από αυτήν την παύση είναι άγνωστος».
Στη συνέχεια, οι συγγραφείς αναφέρθηκαν στους δύο μηχανισμούς σε κυτταρικό επίπεδο που προστατεύουν το δέρμα από την έκθεση στην επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Ο πρώτος μηχανισμός επιδιορθώνει το DNA στα κύτταρα του δέρματος που έχουν καταστραφείαπό την ακτινοβολία, ενώ ο δεύτερος περιλαμβάνει αυξημένη παραγωγή μελανίνης, μια φυσική χρωστική ουσία στο σώμα που δίνει επίσης σκούρο χρώμα στα μαλλιά και στα μάτια.
Η μελανίνη που παράγεται και διανέμεται από ειδικά κύτταρα που ονομάζονται μελανοκύτταρα σκουραίνει το δέρμα για να το προστατεύσει από μελλοντική έκθεση στην ακτινοβολία. Όταν εκτιθέμεθα σε ακτίνες UV, ο πρώτος μηχανισμός παραλύει αποτελεσματικά τον άλλον έως ότου η διόρθωση του DNA φτάσει στο αποκορύφωμά της αλλά αυτό συμβαίνει λίγες ώρες μετά την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία.
«Οι γενετικές πληροφορίες πρέπει να προστατεύονται από μεταλλάξεις, επομένως αυτός ο μηχανισμός επιδιόρθωσης έχει προτεραιότητα μέσα στο κύτταρο κατά την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία από τον Ήλιο. Ο μηχανισμός επιδιόρθωσης του DNA ουσιαστικά λέει σε όλους τους άλλους μηχανισμούς στο κύτταρο ‘Σταματήστε τα πάντα και αφήστε με να δουλέψω με την ησυχία μου» λέει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας καθηγητής Κάρμιτ Λεβί.
Προηγούμενη έρευνα της ίδιας ερευνητικής ομάδας έδειξε ότι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται MITF, η οποία ενεργοποιείται κατά την έκθεση στον Ήλιο, είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση των δύο μηχανισμών.
Στη νέα μελέτη διαπιστώθηκε ότι μια άλλη πρωτεΐνη, που ονομάζεται ATM που παίζει βασικό ρόλο στην επιδιόρθωση του DNA ενεργοποιεί τον πρώτο μηχανισμό ενώ απενεργοποιεί τον δεύτερο. Πειράματα στο εργαστήριο τόσο με ποντίκια όσο και με ιστούς δέρματος ζώων έδειξαν την αναστολή της ATM. Με άλλα λόγια την αφαίρεση των επιπέδων της πρωτεΐνης που προκαλείται από μελάγχρωση.
«Αυτή η διαδικασία πιθανότατα αξιοποιεί τα συστατικά του μηχανισμού μελάγχρωσης για να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες επιβίωσης του κυττάρου χωρίς μεταλλάξεις μετά από έκθεση στην ακτινοβολία» αναφέρει ο Λεβί. Η ομάδα πιστεύει ότι η μελέτη της θα μπορούσε να βοηθήσει μελλοντική έρευνα για την προστασία του δέρματος και τελικά να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Ο χειρισμός του τρόπου λειτουργίας των πρωτεϊνών και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο μηχανισμών θα μπορούσε να προστατεύσει καλύτερα τα κύτταρα του δέρματος από τη βλάβη του DNA ή να αυξήσει τη μελάγχρωση.