Μελάνωμα στο μάτι: Αιτίες, συμπτώματα & θεραπεία

Θα πρέπει να γνωστοποιηθεί πως το μελάνωμα είναι ένας τύπος καρκίνου που αναπτύσσεται στα κύτταρα που παράγουν μελανίνη, τη χρωστική ουσία που δίνει στο δέρμα σας το χρώμα του.

Εκτός από το δέρμα, έχουν και τα μάτια κύτταρα που παράγουν μελανίνη και μπορούν να αναπτύξουν μελάνωμα. Το οφθαλμικό μελάνωμα ονομάζεται επίσης οφθαλμικό μελάνωμα.

Τα περισσότερα μελανώματα των ματιών σχηματίζονται στο μέρος του ματιού που δεν μπορείτε να δείτε όταν κοιτάζεστε στον καθρέφτη. Αυτό καθιστά το μελάνωμα στο μάτι δύσκολο να εντοπιστεί. Επιπλέον, συνήθως δεν προκαλεί πρώιμα σημάδια και συμπτώματα.

Υπάρχει θεραπεία για το μελάνωμα στο μάτι. Η θεραπεία για ορισμένα μικρά μελανώματα των ματιών μπορεί να μην επηρεάσει την όρασή σας. Ωστόσο, η θεραπεία για τα μεγάλα μελανώματα των ματιών συνήθως προκαλεί κάποια απώλεια όρασης.

Μελάνωμα στο μάτι: Συμπτώματα

Είναι πιθανό αρχικά να μην προκληθούν συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν, κατά κανόνα περιλαμβάνουν τα εξής:

• Μια αίσθηση εκλάμψεων ή κηλίδων σκόνης στην όρασή σας, σαν φωτεινά αιωρούμενα σωματίδια
• Ένα ολοένα αυξανόμενο σκοτεινό σημείο στην ίριδα
• Αλλαγή στο σχήμα του μαύρου κύκλου (κόρη) στο κέντρο του ματιού
• Κακή, ή θολή όραση στο ένα μάτι
• Απώλεια της περιφερειακής όρασης

Πότε να δείτε γιατρό

Κλείστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας, εάν έχετε συμπτώματα που σας ανησυχούν. Οι ξαφνικές αλλαγές στην όρασή σας σηματοδοτούν μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, επομένως αναζητήστε άμεση φροντίδα σε αυτές τις καταστάσεις.

Μελάνωμα στο μάτι: Αιτίες

Δεν είναι ξεκάθαρο από τι προκαλείται το οφθαλμικό μελάνωμα.

Οι γιατροί γνωρίζουν ότι εμφανίζεται, όταν αναπτύσσονται σφάλματα στο DNA των υγιών οφθαλμικών κυττάρων. Τα σφάλματα στο DNA “δίνουν οδηγίες” στα κύτταρα να αναπτύσσονται και να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Έτσι τα μεταλλαγμένα κύτταρα συνεχίζουν να ζουν, όταν κανονικά θα πέθαιναν. Τα μεταλλαγμένα κύτταρα συσσωρεύονται στο μάτι και σχηματίζουν ένα μελάνωμα.

Πού ακριβώς εμφανίζεται το μελάνωμα στο μάτι

Το οφθαλμικό μελάνωμα αναπτύσσεται συχνότερα στα κύτταρα του μεσαίου στρώματος του ματιού. Αυτό ονομάζεται ραγοειδής χιτώνας, έχει τρία μέρη και το καθένα μπορεί να επηρεαστεί ξεχωριστά από το μελάνωμα:

• Η ίριδα, που είναι το χρωματιστό κομμάτι στο μπροστινό μέρος του ματιού
• Το χοριοειδές στρώμα, το οποίο είναι το στρώμα των αιμοφόρων αγγείων και του συνδετικού ιστού μεταξύ του σκληρού χιτώνα και του αμφιβληστροειδούς στο πίσω μέρος του ραγοειδούς χιτώνα
• Το ακτινωτό σώμα, που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του ραγοειδούς χιτώνα και εκκρίνει το διαφανές υγρό στο μάτι

Το μελάνωμα στο μάτι μπορεί επίσης να εμφανιστεί:

• στο πιο εξωτερικό στρώμα στο μπροστινό μέρος του ματιού (επιπεφυκότας)
• στην υποδοχή που περιβάλλει τον βολβό του ματιού και
• στο βλέφαρο

Ωστόσο, αυτοί οι τύποι μελανώματος των ματιών είναι πολύ σπάνιοι.

Μελάνωμα στο μάτι: Θεραπεία

Οι επιλογές θεραπείας θα εξαρτηθούν από τη θέση και το μέγεθος του μελανώματος, καθώς και από τη συνολική σας υγεία.

Ένα μικρό μελάνωμα στο μάτι μπορεί να μην απαιτεί άμεση θεραπεία. Εάν είναι μικρό και δεν αυξάνεται, ο γιατρός σας μπορεί να επιλέξει να περιμένετε και να σας εξετάζει τακτικά για σημάδια ανάπτυξης.

Εάν το μελάνωμα μεγαλώσει, ή προκαλέσει επιπλοκές, μπορείτε να επιλέξετε να υποβληθείτε σε θεραπεία εκείνη τη στιγμή.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί ενέργεια υψηλής ισχύος, όπως πρωτόνια και ακτίνες γάμμα, για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συνήθως για μικρού έως μεσαίου μεγέθους μελάνωμα στο μάτι.

Η ακτινοβολία συνήθως χορηγείται στον όγκο τοποθετώντας μια ραδιενεργή πλάκα στο μάτι σας, απευθείας πάνω από τον όγκο. Η πλάκα συγκρατείται στη θέση της με προσωρινά ράμματα. Η πλάκα μοιάζει με καπάκι μπουκαλιού και περιέχει αρκετούς ραδιενεργούς σπόρους. Η πλάκα παραμένει στη θέση της για τέσσερις έως πέντε ημέρες προτού αφαιρεθεί.

Η ακτινοβολία μπορεί επίσης να προέλθει από ένα μηχάνημα που κατευθύνει ακτινοβολία, όπως δέσμες πρωτονίων, στο μάτι. Αυτός ο τύπος ακτινοθεραπείας χορηγείται συχνά για αρκετές ημέρες.

Θεραπεία με λέιζερ

Η θεραπεία που χρησιμοποιεί λέιζερ για να σκοτώσει τα κύτταρα του μελανώματος μπορεί να είναι μια επιλογή σε ορισμένες περιπτώσεις. Ένας τύπος θεραπείας με λέιζερ, που ονομάζεται θερμοθεραπεία, χρησιμοποιεί υπέρυθρο λέιζερ και μερικές φορές χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.

Φωτοδυναμική θεραπεία

Η φωτοδυναμική θεραπεία συνδυάζει φάρμακα με ειδικό μήκος κύματος φωτός. Το φάρμακο καθιστά τα καρκινικά κύτταρα ευάλωτα στο φως. Η θεραπεία βλάπτει τα αγγεία και τα κύτταρα που συνθέτουν το μελάνωμα των ματιών. Η φωτοδυναμική θεραπεία χρησιμοποιείται σε μικρότερους όγκους, καθώς δεν είναι αποτελεσματική για μεγαλύτερους καρκίνους.

Χειρουργική επέμβαση

Οι επεμβάσεις που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του μελανώματος των ματιών περιλαμβάνουν διαδικασίες αφαίρεσης μέρους του ματιού ή διαδικασία αφαίρεσης ολόκληρου του ματιού. Το σε ποια διαδικασία θα υποβληθείτε εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του μελανώματος. Οι επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:

Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του μελανώματος και μιας μικρής περιοχής υγιούς ιστού: Επιλέγεται κατά κανόνα για χειρουργική θεραπεία μικρών μελανωμάτων.

Χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης ολόκληρου του ματιού: Χρησιμοποιείται συχνά για μεγάλους όγκους των ματιών.

Αφότου αφαιρεθεί το μάτι που έχει μελάνωμα, ένα ταιριαστό εμφύτευμα εισάγεται στην ίδια θέση και οι μύες που ελέγχουν την κίνηση του ματιού συνδέονται με το εμφύτευμα, το οποίο επιτρέπει και στο εμφύτευμα να κινηθεί ομοιόμορφα με το υγιές μάτι.