Μελέτη: Δείτε πώς η δυσκοιλιότητα συνδέεται με τον κίνδυνο άνοιας

Μια νέα μελέτη, διαπίστωσε πως η χρόνια δυσκοιλιότητα δεν είναι δείκτης μόνο της υγείας του εντέρου, αλλά μπορεί να είναι και ένα πιθανό προειδοποιητικό σημάδι νοητικής έκπτωσης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ανάμεσα σε περισσότερους από 110.000 μεσήλικες και ηλικιωμένους στις ΗΠΑ, όσοι είχαν χρόνια δυσκοιλιότητα -λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα- εμφάνιζαν επίσης σημάδια «γερασμένου» εγκεφάλου.

Σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους που πήγαιναν τακτικά στην τουαλέτα, είχαν συνήθως χειρότερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης και σκέψης, κάτι που ισοδυναμούσε με τρία επιπλέον χρόνια γήρανσης.

Είχαν επίσης 73% περισσότερες πιθανότητες να πουν ότι οι γνωστικές τους δεξιότητες εξασθενούσαν.

Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν την Τετάρτη στο συνέδριο της Ένωσης Αλτσχάιμερ στο Άμστερνταμ και θεωρούνται προκαταρκτικά. Δεν αποδεικνύουν ότι η δυσκοιλιότητα, αυτή καθαυτή, προκαλεί γήρανση του εγκεφάλου.

Σύμφωνα ωστόσο με τους ειδικούς, τα ευρήματα παρέχουν στοιχεία που συνδέουν την υγεία του εντέρου με την υγεία του εγκεφάλου.

Μια εκδοχή, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι ότι η δυσκοιλιότητα και η γνωστική λειτουργία συνδέονται μέσω του μικροβιώματος του εντέρου, της τεράστιας ποικιλίας βακτηρίων που κατοικούν στο έντερο και παίζουν σημαντικό ρόλο σε πολλές σωματικές λειτουργίες.

Πολλές έρευνες εξετάζουν τα τελευταία χρόνια τη σχέση του μικροβιώματος του εντέρου και διαφόρων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των εκφυλιστικών παθήσεων του εγκεφάλου όπως είναι το Αλτσχάιμερ.

Το ερώτημα είναι εάν ορισμένα προφίλ μικροβιώματος του εντέρου -μια αφθονία συγκεκριμένων «κακών» βακτηρίων ή η έλλειψη ορισμένων «καλών»- μπορούν να συμβάλλουν σε αυτές τις παθήσεις.

Πρόσφατη μελέτη για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι τα άτομα με πρώιμους δείκτες Αλτσχάιμερ -μη φυσιολογική συσσώρευση πρωτεϊνών στον εγκέφαλο- είχαν επίσης διαφορετικά μικροβιώματα εντέρου από αυτά συνομιλήκων τους.

Θεωρητικά, η δυσκοιλιότητα θα μπορούσε να είναι σύμπτωμα ενός μικροβιώματος του εντέρου που σχετίζεται με χειρότερη γνωστική λειτουργία. Αλλά αυτό πρέπει να αποδειχθεί.

«Δεν είναι σαφές εάν η ίδια η δυσκοιλιότητα ή η αιτία της δυσκοιλιότητας -είτε πρόκειται για διαταραχές στο μικροβίωμα του εντέρου είτε για μια αλλαγή στη διατροφή- ευθύνεται γι’ αυτή τη συσχέτιση», δήλωσε η Claire Sexton, διευθύντρια επιστημονικών προγραμμάτων και ενημέρωσης της Ένωσης Αλτσχάιμερ.

Η Sexton, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι εάν οι άνθρωποι έχουν χρόνια δυσκοιλιότητα, πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό για την αντιμετώπισή της.

Ο Δρ. Dong Wang, από το Brigham and Women’s Hospital και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, και οι συνεργάτες του, στήριξαν τα ευρήματά τους σε τρεις μεγάλες μελέτες που παρακολουθούσαν πάνω από 100.000 επαγγελματίες ιατρούς των ΗΠΑ επί δεκαετίες.

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν τις συνήθειες του εντέρου τους την περίοδο 2012-2013 και μεταξύ 2014 και 2017 αυτοαξιολόγησαν τη γνωστική τους λειτουργία.

Ένα υποσύνολο υποβλήθηκε σε αντικειμενικά τεστ μνήμης και δεξιοτήτων σκέψης μεταξύ 2014 και 2018.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτές οι αντικειμενικές βαθμολογίες ήταν χαμηλότερες μεταξύ των ατόμων που ανέφεραν χρόνια δυσκοιλιότητα -που είχαν κένωση όχι συχνότερα από κάθε τρεις ημέρες- σε σύγκριση με άτομα που πήγαιναν τακτικά στην τουαλέτα (μία φορά την ημέρα).

Ομοίως, τα άτομα με δυσκοιλιότητα έδωσαν χαμηλότερες βαθμολογίες στις υποκειμενικές γνωστικές τους ικανότητες.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν το μικροβίωμά τους. Διαπίστωσαν ότι τα άτομα με δυσκοιλιότητα και χειρότερες γνωστικές επιδόσεις, έτειναν να έχουν σχετικά λίγα βακτήρια εντέρου που παράγουν βουτυρικό – ένα σημαντικό λιπαρό οξύ που βοηθά στον έλεγχο της φλεγμονής. Το μεγαλύτερο μέρος του βουτυρικού οξέος παράγεται από τη διάσπαση των φυτικών ινών.

Ακόμη δύο μελέτες που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο υποστηρίζουν τη σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι με «φτωχή γνωστική ικανότητα» έτειναν να έχουν χαμηλά επίπεδα ορισμένων καλών βακτηρίων του εντέρου.

Οι ηλικιωμένοι με μη φυσιολογική συσσώρευση πρωτεΐνης στον εγκέφαλο (αλλά χωρίς συμπτώματα άνοιας), εμφάνισαν επίσης μειωμένα επίπεδα ορισμένων καλών βακτηρίων.

Παρότι τα ευρήματα είναι πολύ ενδιαφέροντα, χρειάζεται πολύ περισσότερη έρευνα, είπε η Sexton.

Οι ερευνητές απέχουν πολύ από το να αποδείξουν ότι η αλλαγή των βακτηρίων του εντέρου -μέσω της διατροφής, των προβιοτικών ή άλλων μέσων- μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου.

Η Ένωση Αλτσχάιμερ διεξάγει μια κλινική δοκιμή που δοκιμάζει την επίδραση μιας υγιεινής διατροφής (με υψηλή περιεκτικότητα σε τροφές φυτικής προέλευσης και φυτικές ίνες), της άσκησης και άλλων παραγόντων του τρόπου ζωής στην επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης των ηλικιωμένων.

«Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία του να συζητούν οι γιατροί την υγεία του εντέρου, ιδιαίτερα τη δυσκοιλιότητα, με τους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς τους.

Οι άνθρωποι μπορούν να αποτρέψουν τη δυσκοιλιότητα και να βελτιώσουν την υγεία του εντέρου τους, τρώγοντας άφθονες τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης και όσπρια και κάνοντας τακτικά άσκηση» υπογραμμίζουν οι ερευνητές.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Science.