Μελέτη: Οι επιπτώσεις που έχει στα οστά η επέμβαση απώλειας βάρους

Η χειρουργική επέμβαση απώλειας βάρους μπορεί να έχει πολλά οφέλη για τους παχύσαρκους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες, ωστόσο μια νέα μελέτη ανακάλυψε ότι ενδέχεται να έχει μια ανησυχητική παρενέργεια.

Οι νέοι που έκαναν επιμήκη γαστρεκτομή ή αλλιώς γαστρικό μανίκι, την πιο κοινή επέμβαση παχυσαρκίας, είχαν αποδυναμωμένα οστά.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνουν την επέμβαση, είπε η επικεφαλής συγγραφέας, Δρ. Miriam Bredella, καθηγήτρια ακτινολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

Η έρευνα θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για νέες θεραπείες που θα στοχεύουν το πρόβλημα των οστών, ενώ οι έφηβοι θα πρέπει να διατηρήσουν την αντοχή των οστών τους με συμπληρώματα, υγιεινή διατροφή και ασκήσεις με βάρη.

Τα πιο αδύναμα οστά αυξάνουν τον κίνδυνο καταγμάτων, η παχυσαρκία όμως συνδέεται με τον διαβήτη και τις καρδιοπάθειες, είπε η Bredella.

Η παχυσαρκία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας στις ΗΠΑ, καθώς το 22% των νέων ηλικίας 12 έως 19 ετών είναι παχύσαρκοι, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, συνιστά στους έφηβους με σοβαρή παχυσαρκία να αξιολογούνται για μεταβολική ή βαριατρική χειρουργική επέμβαση για απώλεια βάρους.

Επίσης, από την ηλικία των 12 ετών, προσφέρονται στα παιδιά φάρμακα για την απώλεια βάρους, σε συνδυασμό με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Το γαστρικό μανίκι λειτουργεί αφαιρώντας το 75-80% του στομάχου, περιορίζοντας την ποσότητα του φαγητού που μπορεί να φάει κάποιος. Το στομάχι από στρογγυλό που είναι, γίνεται σωληνοειδές.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Μεταβολικής και Βαριατρικής Χειρουργικής, το 2020 πραγματοποιήθηκαν 122.000 επεμβάσεις, ενώ το 2011 είχαν πραγματοποιηθεί μόλις 28.000.

Οι ερευνητές μελέτησαν ασθενείς ηλικίας 13 έως 24 ετών που εντάχθηκαν στη μελέτη από το 2015 έως το 2020. Όλοι είχαν μέτρια έως σοβαρή παχυσαρκία και δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) 35 ή μεγαλύτερο.

Από τους 54 συμμετέχοντες, οι 25 υποβλήθηκαν σε γαστρικό μανίκι, ενώ οι 29 αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου και έλαβαν συμβουλές σχετικά με τη διατροφή και την άσκηση.

Όσοι υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση είχαν τουλάχιστον ένα πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την παχυσαρκία, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση ή διαβήτη τύπου 2 ή πολύ υψηλό ΔΜΣ (40 και πάνω).

Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε εξετάσεις αίματος και αξονική τομογραφία σπονδυλικής στήλης πριν από την επέμβαση και δύο χρόνια μετά. Αυτό βοηθά στον ποσοτικό προσδιορισμό της ογκομετρικής οστικής πυκνότητας και στον προσδιορισμό της αντοχής των οστών.

Είναι επίσης πολύ ακριβής στην ανίχνευση αλλαγών στην ογκομετρική οστική πυκνότητα μετά από ακραία απώλεια βάρους, σύμφωνα με τη μελέτη.

Το λίπος του μυελού των οστών μπορεί επίσης να αποτελεί βιοδείκτη για την ποιότητα των οστών, επειδή συνδέεται με τις αλλαγές στη διατροφή. Οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε φασματοσκοπία MR πρωτονίων για να ποσοτικοποιηθεί το λίπος του μυελού των οστών στην οσφυϊκή τους μοίρα.

Τα παιδιά και οι ενήλικες με παχυσαρκία έχουν υψηλότερη οστική δύναμη, κάτι που οφείλεται εν μέρει στην επίδραση του βάρους τους.

Η απώλεια βάρους μπορεί να αφαιρέσει μέρος αυτής της δύναμης. Επίσης, το γαστρικό μανίκι αφαιρεί μέρος του στομάχου όπου παράγονται ορμόνες ωφέλιμες για την υγεία των οστών. Όταν οι άνθρωποι τρώνε λιγότερο, καταναλώνουν και λιγότερα θρεπτικά συστατικά.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ομάδα ελέγχου αύξησε τον ΔΜΣ κατά περίπου 1,5 μονάδα μετά από δύο χρόνια. Όσοι υποβλήθηκαν σε επέμβαση έχασαν 11,9 μονάδες από το ΔΜΣ, κατά μέσο όρο.

Όσοι υποβλήθηκαν σε επέμβαση αύξησαν σημαντικά το λίπος στο μυελό των οστών, αλλά μειώθηκε η οστική πυκνότητα και η δύναμή τους, σημείωσαν οι ερευνητές.

Οι νέοι που πρόκειται να υποβληθούν σε γαστρικό μανίκι πρέπει να ξεκινούν υγιεινή διατροφή και άσκηση και να παίρνουν συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D, πριν και μετά την επέμβαση.

Πρέπει επίσης να υποβάλλονται σε εξετάσεις για τα οστά τους σε μικρότερη ηλικία από τον μέσο όρο, περίπου στην ηλικία των 40 ή 50 ετών.

Παρά τον αυξημένο κίνδυνο αποδυνάμωσης των οστών, οι επιστήμονες τονίζουν ότι οι παχύσαρκοι έφηβοι και νεαροί ενήλικες πρέπει να κάνουν επέμβαση απώλειας βάρους, καθώς αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να πεθάνουν πρόωρα και να έχουν μειωμένη ποιότητα ζωής.

«Δεν θέλουμε αυτοί οι ασθενείς να μην κάνουν χειρουργική επέμβαση, αλλά να φροντίζουν πολύ καλά τον μεταβολισμό των οστών τους», επισημαίνουν.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Radiology.