Μήπως ιδρώνετε πάρα πολύ; – Τι μπορεί να σημαίνει και τι μπορείτε να κάνετε

Πολλοί άνθρωποι στον κόσμο ιδρώνουν πάρα πολύ, ακόμα και όταν είναι ακίνητοι και δεν κάνει ζέστη. Οι άνθρωποι αυτοί πάσχουν από υπεριδρωσία, μία διαταραχή που μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Πολλοί από αυτούς, όμως, δεν συμβουλεύονται τους γιατρούς, με συνέπεια να καθυστερεί η διάγνωση για 10 ή περισσότερα χρόνια. Η ασθένειά τους, όμως, που συχνά αρχίζει στην παιδική ή εφηβική ηλικία, έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής τους.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η υπεριδρωσία ορίζεται ως η παραγωγή περισσότερου ιδρώτα απ’ ό,τι φυσιολογικά χρειάζεται για τη ρύθμιση της σωματικής θερμοκρασίας.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown της Ουάσινγκτον λέει: «Όλοι ιδρώνουμε έως ένα βαθμό. Πολλοί άνθρωποι, όμως, ιδρώνουν ακατάσχετα, χωρίς να συνειδητοποιούν για χρόνια ότι πρόκειται για δερματολογική διαταραχή που μπορεί να αντιμετωπιστεί».

Όπως εξηγεί, δεν πάσχει υποχρεωτικά από υπεριδρωσία ένας άνθρωπος που ιδρώνει έντονα όταν κάνει γυμναστική ή όταν κάθεται σε υπαίθριο χώρο μια πολύ ζεστή μέρα του καλοκαιριού. Αν όμως έχει αυξημένη παραγωγή ιδρώτα όταν κάθεται ακίνητος ή δεν βρίσκεται σε θερμό περιβάλλον, πιθανώς έχει την διαταραχή.

Πάσχει το 5% του πληθυσμού

Η υπεριδρωσία είναι αρκετά συχνή. Υπολογίζεται ότι πάσχει το περίπου 5% του πληθυσμού. Από τους ασθενείς αυτούς το 70% αναφέρουν υπερπαραγωγή ιδρώτα σε τουλάχιστον ένα σημείο του σώματός τους. Ωστόσο μόνο το 51% έχουν συμβουλευθεί γιατρό γι’ αυτό.

Η κατάσταση εκδηλώνεται σε ενήλικες και παιδιά. Η υπερπαραγωγή ιδρώτα συνήθως εντοπίζεται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, κυρίως στις μασχάλες, τις παλάμες, τα πέλματα ή στο κεφάλι. Το υπόλοιπο σώμα συνήθως είναι στεγνό.

Η ανάπτυξή της στα παιδιά μπορεί να προκαλέσει σοβαρή διαταραχή της κοινωνικής και σχολικής τους ζωής. Συχνά, λ.χ., δεν μπορούν ούτε τα μολύβια τους να κρατήσουν (γλιστράνε από τα ιδρωμένα χέρια τους), με συνέπεια πολλά να αρνούνται να πάνε στο σχολείο.

Αντίστοιχα στους ενήλικες η υπεριδρωσία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την προσωπική, την επαγγελματική και την κοινωνική ζωή. Μπορεί ακόμα να πλήξει απλούστερα πράγματα όπως η επιλογή ρούχων. Στην πραγματικότητα, ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της είναι η δημιουργία λεκέδων ιδρώτα σε συγκεκριμένες θέσεις των ρούχων (π.χ. στις μασχάλες).

Επειδή εξάλλου το δέρμα είναι συχνά υγρό, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ, ένδειξη ύποπτη για υπεριδρωσία είναι κατ’ αρχάς η εμφανής/έντονη εφίδρωση που δημιουργεί λεκέδες στα ρούχα σας ακόμα κι όταν το άτομο είναι ακίνητο και σε σχετικά δροσερό χώρο.

Μία άλλη ύποπτη ένδειξη είναι όταν η εφίδρωση επεμβαίνει στην καθημερινότητα. Σας δυσκολεύουν, λ.χ., τα βρεγμένα χέρια σας να κρατήσετε το στυλό, να γράψετε στον υπολογιστή, να ανοίξετε μια πόρτα; Στάζει ο ιδρώτας σας πάνω στα χαρτιά σας, παρότι κάθεστε ακίνητοι;

Άλλες ύποπτες ενδείξεις είναι ότι το δέρμα γίνεται μαλακό, λευκωπό και ξεφλουδίζει σε συγκεκριμένα σημεία, επειδή είναι συχνά βρεγμένο. Για τον ίδιο λόγο μπορεί να είναι επιρρεπές στις μολύνσεις και τις μυκητιάσεις. Η τριχοφυτία στα πόδια (πόδι του αθλητή), λ.χ., είναι μια συνηθισμένη μυκητίαση στα άτομα με υπεριδρωσία των άκρων ποδών.

Πρωτοπαθής υπεριδρωσία

Η υπεριδρωσία μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής. Πρωτοπαθής είναι αυτή που αρχίζει σε νεαρή ηλικία, δίχως συγκεκριμένο υποκείμενο αίτιο. Στους περισσότερους πάσχοντες από αυτήν ο ιδιαίτερα αυξημένος ιδρώτας μπορεί να εμφανίζεται:

• Σε μία-δύο περιοχές του σώματος
• Στη μία ή και τις δύο πλευρές του σώματος
• Συχνότερα μετά το πρωινό ξύπνημα (σπανίως παρατηρούνται στην πρωτοπαθή υπεριδρωσία βρεγμένα σεντόνια στο κρεβάτι, εάν το δωμάτιο είναι δροσερό)
• Αρκετές φορές την εβδομάδα

Η δευτεροπαθής

Όταν η υπεριδρωσία είναι δευτεροπαθής, σημαίνει ότι έχει υποκείμενη αιτία. Αυτή μπορεί να είναι μία πάθηση/διαταραχή ή παρενέργεια σε φάρμακα ή συμπλήρωμα διατροφής. Στις παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν δευτεροπαθή υπεριδρωσία συμπεριλαμβάνονται:

• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Η ουρική αρθρίτιδα (αυξημένο ουρικό οξύ)
• Τραυματισμοί (π.χ. στο κεφάλι)
• Η παχυσαρκία
• Ο υπερθυρεοειδισμός

Η υπεριδρωσία που οφείλεται στην εμμηνόπαυση επίσης είναι δευτεροπαθής, αν και μερικές γυναίκες εξακολουθούν να ιδρώνουν όταν περάσουν την κλιμακτήριο. Υπάρχουν, τέλος, πολλά φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν δευτεροπαθή υπεριδρωσία.

Στην δευτεροπαθή υπεριδρωσία ο ιδρώτας μπορεί να είναι αυξημένος όχι μόνο σε κάποια σημεία, αλλά και σε ολόκληρο το σώμα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της είναι ότι ο πάσχων ιδρώνει πολύ και στη διάρκεια του ύπνου. Επιπλέον, η δευτεροπαθής υπεριδρωσία συνήθως αρχίζει στην ενήλικη ζωή.

Τι μπορείτε να κάνετε

Η Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) παρέχει μερικές πρακτικές συμβουλές προς όσους υποψιάζονται ότι έχουν υπεριδρωσία.

• Να ξέρετε ότι η υπεριδρωσία μπορεί να αντιμετωπιστεί. Αυτό προϋποθέτει διάγνωση από τον δερματολόγο ιατρό.
• Πριν επισκεφθείτε τον δερματολόγο, καλό είναι να κρατήσετε για λίγες εβδομάδες αναλυτικό ημερολόγιο εφίδρωσης (να σημειώνεται πότε ιδρώνετε, την ώρα, τι κάνατε την ώρα που ιδρώσατε, σε ποιο σημείο του σώματος ιδρώσατε κ.λπ.).
• Να χρησιμοποιείτε προϊόντα που μειώνουν την παραγωγή ιδρώτα (ανθιδρωτικά ή αντιιδρωτικά) και όχι κοινά αποσμητικά. Τα ανθιδρωτικά επιδρούν στους ιδρωτοποιούς αδένες και μειώνουν τον ιδρώτα. Να τα εφαρμόζετε σε στεγνό και καθαρό δέρμα το βράδυ, μετά το νυκτερινό μπάνιο και πριν την κατάθλιση, με τη συχνότητα που ορίζει ο δερματολόγος ιατρός.
• Εάν εκδηλώνετε υπεριδρωσία στα πέλματα των ποδιών, να ξέρετε πως διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο μολύνσεων όπως η επιδερμοφυτία των μεσοδακτυλίων πτυχών. Συνιστάται η χρήση παπουτσιών από φυσικά υλικά, τα οποία καλό είναι να εναλλάσσονται. Συνιστάται επίσης η χρήση καλτσών που κρατούν την υγρασία μακριά από το δέρμα.

Όσον αφορά την θεραπεία, η υπεριδρωσία μπορεί να αντιμετωπιστεί:

• Με τοπικές θεραπείες ή φάρμακα, ενέσιμα, όπως άλατα αλουμινίου σε συγκέντρωση 20-25% και ιοντοφόρεση
• Με συστηματικώς χορηγούμενα φάρμακα και θεραπείες, όπως αντιχολινεργικά φάρμακα και ενέσεις.