Υγεία
Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης αναιμίας.
Αλλά συνολικά, το κάπνισμα είναι πολύ πιο πιθανό να προκαλέσει άλλες ασθένειες που σχετίζονται με την αιμοσφαιρίνη.
Οι χημικές ουσίες του τσιγάρου όπως η πίσσα, το μονοξείδιο του άνθρακα και η νικοτίνη μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές παθήσεις, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα και οι καρδιακές παθήσεις.
Αλλά όσον αφορά τη συσχέτιση μεταξύ καπνίσματος και αναιμίας, τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα.
Μπορεί το κάπνισμα να προκαλέσει αναιμία;
Ορισμένες έρευνες δείχνουν μια σχέση μεταξύ του καπνίσματος και της σιδηροπενικής αναιμίας. Η σχέση μεταξύ καπνίσματος και αναιμίας είναι περίπλοκη και τα ευρήματα της έως τώρα επιστημονικής έρευνας ανάμικτα.
Η σιδηροπενική αναιμία είναι ένας τύπος αναιμίας που εμφανίζεται όταν το σώμα δεν έχει αρκετό σίδηρο για να παράγει μια σταθερή παροχή αιμοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια που είναι υπεύθυνη για την παροχή οξυγόνου στο σώμα.
Η σχέση μεταξύ καπνίσματος και σιδηροπενικής αναιμίας δεν είναι ξεκάθαρη, επειδή αν και η σιδηροπενική αναιμία υποδεικνύει χαμηλότερα επίπεδα αιμοσφαιρίνης, έρευνες δείχνουν ότι το κάπνισμα αυξάνει τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης.
Για τον λόγο αυτό, η αύξηση των επιπέδων αιμοσφαιρίνης από το κάπνισμα σχετίζεται συχνότερα με τις εξής καταστάσεις:
- δευτεροπαθής πολυκυτταραιμία
- χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
- καρδιαγγειακή νόσος
Παρά αυτή την φαινομενικά παράδοξη σχέση μεταξύ καπνίσματος και αναιμίας, το κάπνισμα είναι όντως πιθανό να προκαλεί αναιμία. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2022 βρήκε μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του καπνίσματος και της σιδηροπενικής αναιμίας.
Αν και η μελέτη διαπίστωσε ότι όσο περισσότερο κάπνιζε ένα άτομο, τόσο πιο πιθανό ήταν να αναπτύξει αναιμία, έδειξε επίσης ότι οι “ελαφρύτεροι” σε σύγκριση με τους “βαρύτερους” καπνιστές ήταν πιο πιθανό να αναπτύξουν αναιμία! Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλήρης σχέση μεταξύ καπνίσματος και αναιμίας δεν είναι πλήρως κατανοητή.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες ως προς το γιατί το κάπνισμα μπορεί να συμβάλλει στην αναιμία:
- Μειώνει τα επίπεδα βιταμίνης C του σώματος, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του σιδήρου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καπνιστές έχουν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης C στο αίμα. Όσα περισσότερα τσιγάρα καπνίζονται την ημέρα, τόσο χαμηλότερη είναι η βιταμίνη C.
- Καταστρέφει την επένδυση του στομάχου και των εντέρων, οδηγώντας σε χρόνια απώλεια αίματος.
- Μειώνει την ικανότητα του σώματος να απορροφά σίδηρο από τα τρόφιμα.
- Οδηγεί σε ελλείψεις άλλων θρεπτικών συστατικών, όπως η βιταμίνη Β12 και το φυλλικό οξύ, που είναι σημαντικά για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.
- Συμβάλλει επίσης σε διάφορες καταστάσεις και ασθένειες που μπορούν να επιδεινώσουν την αναιμία, όπως έλκη και διάφορους τύπους καρκίνου.
Πώς το κάπνισμα επηρεάζει τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης
Έρευνα από το 2017 έδειξε ότι οι καπνιστές έχουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα αιμοσφαιρίνης σε σχέση με τους μη καπνιστές. Έρευνα από το 2020 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εκτός από την αιμοσφαιρίνη, το κάπνισμα αυξάνει τον αριθμό των ερυθρών και των λευκών αιμοσφαιρίων.
Αν και οι αυξήσεις στην αιμοσφαιρίνη, τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τα λευκά αιμοσφαίρια μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες για την υγεία, αυτές δεν σχετίζονται με αναιμία, διότι η αναιμία σχετίζεται με χαμηλότερη αιμοσφαιρίνη, ερυθρά αιμοσφαίρια και λευκά αιμοσφαίρια.
Τι να κάνετε εάν έχετε αναιμία
Εάν έχετε αναιμία ή πιστεύετε ότι μπορεί να την έχετε, το σώφρον πάνω απ’ όλα είναι να επισκεφτείτε τον γιατρό σας και να ακολουθήσετε τις οδηγίες του.
Σε γενικές γραμμές, εδώ είναι μερικά πράγματα που μπορείτε να σκεφτείτε να κάνετε:
- Τρώτε περισσότερα τρόφιμα που περιέχουν σίδηρο. Το βοδινό, το χοιρινό και τα πουλερικά είναι καλές πηγές αιμικού σιδήρου, που είναι η πιο εύκολα απορροφήσιμη μορφή σιδήρου. Άλλα τρόφιμα με σίδηρο περιλαμβάνουν τα θαλασσινά, τα όσπρια, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα σκούρα φυλλώδη πράσινα λαχανικά.
- Τρώτε περισσότερα τρόφιμα με βιταμίνη C. Η βιταμίνη C βοηθά το σώμα σας να απορροφήσει τον σίδηρο. Καλές πηγές περιλαμβάνουν τα εσπεριδοειδή καθώς και άλλα φρούτα και λαχανικά.
- Αποφύγετε να πίνετε καφέ ή τσάι με τα γεύματα. Ο καφές και το τσάι μπορούν να εμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου.
- Πάρτε ένα συμπλήρωμα σιδήρου αρκεί να έχετε πρωτίστως λάβει την αντίστοιχη σύσταση και έγκριση ενός γιατρού. Η υπερβολική ποσότητα σιδήρου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας.
- Αντιμετωπίστε τυχόν καταστάσεις που ευθύνονται για απώλεια αίματος. Εάν έχετε αναιμία λόγω βαριάς εμμήνου ρύσεως ή πεπτικών προβλημάτων, φροντίστε να μιλήσετε με τον γιατρό σας για την κατάλληλη θεραπεία.
