Μύκητες: Οι παράγοντες κινδύνου, η κλινική κατάσταση και τα βασικά προληπτικά μέτρα

Οι μύκητες είναι μικροοργανισμοί που διαβιούν στον αέρα, το έδαφος, το νερό. Ορισμένοι μύκητες ευρίσκονται σε φυσιολογικές συνθήκες στο ανθρώπινο σώμα, χωρίς ωστόσο να προκαλούν νόσο.

Παρά ταύτα σε ορισμένες συνθήκες, όπως σε περιπτώσεις εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος, οι μύκητες  δύνανται να εισβάλλουν στο ανθρώπινο σώμα.

Η είσοδος του μύκητα στο αίμα ή η προσβολή οργάνων, που βρίσκονται βαθύτερα στο σώμα, προκαλεί αντίστοιχα λοίμωξη που μπορεί να είναι επιφανειακή ή να εκτείνεται σε βαθύτερα στρώματα (επιφανειακή ή εν τω βάθει μυκητίαση).

Μία από τις πιο συχνές περιπτώσεις μυκητίασης είναι η μυκητίαση των ποδιών.

Οι παράγοντες κινδύνου

• Πολύωρη παραμονή ποδιών σε υγρό περιβάλλον
• Καταστάσεις αυξημένης εφίδρωσης
• Παχυσαρκία
• Περιπτώσεις κακής κυκλοφορίας αίματος στα πόδια
• Διατροφικές ανεπάρκειες
• Χρήση και κατάχρηση αντιβιοτικών
• Κακές συνθήκες υγιεινής
• Διαβήτης
• Χαμηλά λευκά
• Καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος
• Εγκαύματα
• Χρήση ενέσιμων ναρκωτικών
• Μόνιμοι καθετήρες
• Υγρά υπερσίτισης
• Λήψη κορτιζόνης
• Εγχειρήσεις
• Κυτταροτοξική χημειοθεραπεία

Οι πιο συνήθεις περιπτώσεις μυκητίασης των κάτω άκρων είναι:

Το πόδι του αθλητή

Το πόδι του αθλητή είναι μια κοινή μυκητιασική λοίμωξη του άκρου ποδός που συνδέεται συνήθως με τον αθλητισμό και τους αθλητές, επειδή ο μύκητας αναπτύσσεται τέλεια σε ζεστά, υγρά περιβάλλοντα, όπως κάλτσες και παπούτσια, αθλητικός εξοπλισμός και αποδυτήρια. Η λοίμωξη είναι πιο συνήθης Άνοιξη και Καλοκαίρι. Τα κλασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν ερυθρότητα ή φουσκάλες στην πληγείσα περιοχή, εύθρυπτο δέρμα, ξεφλούδισμα ή σκάσιμο του δέρματος, φαγούρα, τσούξιμο ή αίσθημα καύσου στη μολυσμένη περιοχή.

Η μυκητίαση των γλουτών και της έσω επιφάνειας των μηρών

Οι μύκητες αγαπούν τα ζεστά και υγρά περιβάλλοντα, όπως ανέφερε στο enimerotiko.gr η ειδική παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη και ευδοκιμούν σε υγρές περιοχές του σώματος, όπως η βουβωνική χώρα, οι γλουτοί και το εσωτερικό των μηρών. Η μυκητίαση των γλουτών-μηρών είναι ήπια μεταδοτική και συχνά μεταδίδεται μέσω άμεσης επαφής με ένα μολυσμένο άτομο ή ένα αντικείμενο που μεταφέρει τον μύκητα.

Εκδηλώνεται ως κνησμώδες, κόκκινο εξάνθημα που συχνά έχει κυκλικό σχήμα, τοπική ερυθρότητα, κνησμό ή κάψιμο στη μολυσμένη περιοχή ξεφλούδισμα δέρματος.

Η μυκητίαση των νυχιών

Τα προσβεβλημένα από μύκητες νύχια εμφανίζουν διαταραχές χρώματος (καφέ, μαύρο, άσπρο, πράσινο, κίτρινο), που μερικές φορές είναι ενδεικτικά του είδους του μύκητα. Επίσης τα νύχια μπορεί να εμφανίζουν πάχυνση, ευθραυστότητα ή και ονυχόλυση.

Συνήθως προσβάλλονται ένα ή δύο νύχια στο κάθε πόδι. Μερικές φορές η ονυχομυκητίαση συνυπάρχει με μυκητίαση του δέρματος των πελμάτων.

Κατά την διάρκεια της παθολογικής εξέτασης, τα στοιχεία από το διατροφικό και επαγγελματικό ιστορικό, το ιστορικό των καθημερινών συνηθειών, τα συνoδά συμπτώματα, ορισμένα σημεία από την εξέταση (π.χ. επισκόπηση δέρματος και λεμφαδένων, μέτρηση θερμοκρασίας και πίεσης) είναι σημαντικά για να διαπιστωθεί το αίτιο της λοίμωξης.

Κατά την κλινική εξέταση στις περιπτώσεις μυκητιασικών λοιμώξεων ο σωστός ειδικός παθολόγος πρέπει:

• Να διερευνά την επάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς. Η διερεύνηση του αιτίου της πτώσεως της ανοσολογικής ικανότητας του σώματος είναι απαραίτητη ιδιαίτερα σε υποτροπιάζουσες και εμμένουσες μυκητιάσεις.
• Να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το μύκητα με την κατάλληλη θεραπεία που εξαρτάται από το είδος του μύκητα, το μέγεθος της προσβολής και την ποιότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του πάσχοντος.

Βασικά προληπτικά μέτρα

• Διατηρήστε φυσιολογικό βάρος σώματος.
• Υιοθετήστε μεσογειακή διατροφή. Φροντίστε για την επάρκεια βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
• Πλύντε τακτικά τα πόδια σας, ειδικά αν ιδρώνουν πολύ αλλά φροντίστε να τα διατηρείτε στεγνά.
• Αποφύγετε να έχετε μακριά νύχια στα πόδια, αποφύγετε βαφές και τεχνητά νύχια.
• Να αλλάζετε συχνά κάλτσες.
• Προτιμήστε τις βαμβακερές κάλτσες.
• Προτιμήστε τα βαμβακερά εσώρουχα.
• Μην περπατάτε ξυπόλυτοι-ες σε κοινόχρηστους χώρους όπως σε πισίνες αποδυτήριά γυμναστήρια.
• Αποφεύγετε ψηλά τακούνια, στενά υποδήματα που πιέζουν το πόδι, συνθετικά υποδήματα που δεν αφήνουν το πόδι να αναπνέει.
• Η πλημμελής αποστείρωση εργαλείων και αντικειμένων που χρησιμοποιούνται σε χώρους όπως κομμωτήρια κουρεία κέντρα αισθητικής ξενοδοχεία αποτελεί αιτία μυκητιάσεων. Να επιλέγετε με προσοχή τους χώρους που επισκέπτεστε για αισθητικού τύπου φροντίδα.
• Να μην χρησιμοποιείτε κοινόχρηστες πετσέτες ή ρούχα.