Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Η ψυχική υγεία περνάει από το στομάχι; 

Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια (UVA) ανακάλυψαν το πώς ο γαλακτοβάκιλλος μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της κατάθλιψης και του άγχους.

Η μελέτη τους δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Brain, Behavior, and Immunity.

Ο ερευνητής Alban Gaultier και οι συνεργάτες του λένε ότι η ανακάλυψη είναι αξιοσημείωτη, επειδή επισημαίνει τον ρόλο του γαλακτοβάκιλλου, διαχωρίζοντάς τον από όλους τους άλλους μικροοργανισμούς που ζουν φυσικά μέσα και πάνω στο σώμα μας.

Αυτοί οι μικρο-οργανισμοί είναι συλλογικά γνωστοί ως μικροβίωμα και οι επιστήμονες προσπαθούν όλο και περισσότερο να τους στοχεύσουν για να καταπολεμήσουν ασθένειες και να βελτιώσουν την γενική υγεία μας. Η νέα έρευνα του UVA αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός σε αυτή την προσπάθεια, παρέχοντας στους επιστήμονες μια καινοτόμο νέα προσέγγιση για την κατανόηση του ρόλου μεμονωμένων μικροβίων στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για μια ποικιλία ασθενειών, ψυχικών και σωματικών.

“Η ανακάλυψή μας φωτίζει το πώς ο γαλακτοβάκιλλος που κατοικεί στο έντερο επηρεάζει τις διαταραχές της διάθεσης, ρυθμίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Η έρευνά μας θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο προς την ανακάλυψη απαραίτητων θεραπειών για το άγχος και την κατάθλιψη”, δήλωσε ο Gaultier.

Μικροβίωμα και κατάθλιψη

Τα έντερά μας είναι το σπίτι αμέτρητων βακτηρίων, μυκητών και ιών. Υπάρχουν περισσότεροι μικροοργανισμοί που ζουν μέσα και πάνω μας από όσα κύτταρα έχουμε συνολικά στο σώμα μας! Αυτό μπορεί να ακούγεται αποκρουστικό, ακόμη και ανησυχητικό, αλλά οι επιστήμονες λένε ότι αυτοί οι μικροσκοπικοί οργανισμοί και οι αλληλεπιδράσεις τους είναι κρίσιμες για το ανοσοποιητικό σύστημα, την υγεία, την ψυχική υγεία και άλλες πτυχές της ευημερίας μας.

Οι διαταραχές σε αυτήν την μικροχλωρίδα λόγω ασθένειας, κακής διατροφής ή άλλων αιτιών, είναι γνωστό ότι συμβάλλουν σε πολλές άλλες ασθένειες μέχρι και στην εξάπλωση του καρκίνου. Έτσι, οι ερευνητές ήταν πολύ ενθουσιασμένοι τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη δυνατότητα καταπολέμησης ασθενειών στοχεύοντας το μικροβίωμα του εντέρου.

Οι πρώιμες προσπάθειες χειραγώγησης της χλωρίδας του εντέρου με ευεργετικά βακτήρια, όπως τα προβιοτικά, έχουν δώσει μικτά αποτελέσματα. Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος ήταν η μεγάλη πολυπλοκότητα του μικροβιώματος, το οποίο εκτιμάται ότι περιλαμβάνει 39 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς! Η προσπάθεια να κατανοήσουμε τι κάνουν συγκεκριμένα βακτήρια ή μύκητες (πολύ περισσότερο πώς αλληλεπιδρούν με όλους τους άλλους μικροοργανισμούς και τον ξενιστή τους) μπορεί να είναι σαν να προσπαθείς να μετρήσεις κόκκους άμμου στην παραλία.

Ο Gaultier και η ομάδα του ακολούθησαν μια καινοτόμο προσέγγιση για να επικεντρωθούν συγκεκριμένα στον γαλακτοβάκιλλο. Προηγούμενη έρευνα από το εργαστήριο του Gaultier πρότεινε ότι το εν λόγω βακτήριο θα μπορούσε να αντιστρέψει την κατάθλιψη σε ποντίκια πειραματόζωα, ένα πολλά υποσχόμενο εύρημα. Αλλά οι ερευνητές έπρεπε να καταλάβουν το πώς συμβαίνει ενδεχομένως αυτό.

“Γνωρίζαμε από προηγούμενη έρευνά μας ότι ο γαλακτοβάκιλλος ήταν ευεργετικός στη βελτίωση των διαταραχών της διάθεσης και ότι σχεδόν εξαφανίζεται μετά από ψυχολογικό στρες. Αλλά οι βαθύτεροι λόγοι παρέμεναν ασαφείς, κυρίως λόγω των τεχνικών προκλήσεων που σχετίζονται με τη μελέτη του μικροβιώματος”.

Πώς εξελίχθηκε η έρευνα για το μικροβίωμα και την ψυχική υγεία

Ο Gaultier και η ομάδα του αποφάσισαν να συνεχίσουν την έρευνά τους για την κατάθλιψη χρησιμοποιώντας μια συλλογή βακτηρίων, γνωστή ως “Altered Schaedler Flora”, η οποία περιλαμβάνει δύο στελέχη γαλακτοβάκιλλου και έξι άλλα βακτηριακά στελέχη. Με αυτήν τη σπάνια χρησιμοποιούμενη βακτηριακή κοινότητα, η ομάδα κατάφερε να δημιουργήσει ποντίκια τόσο με όσο και χωρίς γαλακτοβάκιλλο στο μικροβίωμά τους, παρακάμπτοντας την ανάγκη για αντιβιοτικά.

Το Altered Schaedler Flora έδωσε συναρπαστικά αποτελέσματα. Ο Gaultier και οι συνεργάτες του μπόρεσαν να εξηγήσουν το πώς ακριβώς ο γαλακτοβάκιλλος επηρεάζει τη συμπεριφορά και πώς η έλλειψή του μπορεί να επιδεινώσει την κατάθλιψη και το άγχος.

Οι γαλακτοβάκιλλοι της οικογένειας Lactobaccillacea διατηρούν τα επίπεδα ενός ανοσολογικού μεσολαβητή, που ονομάζεται ιντερφερόνη-γάμμα και η οποία ρυθμίζει την απόκριση του οργανισμού στο στρες και βοηθά στην αποφυγή της κατάθλιψης.

Οπλισμένοι με αυτές τις πληροφορίες, οι ερευνητές είναι έτοιμοι να αναπτύξουν νέους τρόπους για την πρόληψη και τη θεραπεία της κατάθλιψης και άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας στις οποίες ο γαλακτοβάκιλλος παίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που παλεύουν με ή κινδυνεύουν να πάθουν κατάθλιψη μπορεί μια μέρα να λάβουν ειδικά διαμορφωμένα προβιοτικά συμπληρώματα για να βελτιστοποιήσουν τα επίπεδα του γαλακτοβάκιλλου στο μικροβίωμά τους.

“Με αυτά τα αποτελέσματα στα χέρια μας, έχουμε νέα εργαλεία για τη βελτιστοποίηση της ανάπτυξης προβιοτικών, τα οποία θα επιταχύνουν τις ανακαλύψεις για νέες θεραπείες”, δήλωσε ο ερευνητής Andrea R. Merchak. “Το πιο σημαντικό είναι, ότι μπορούμε τώρα να διερευνήσουμε το πώς η διατήρηση ενός υγιούς επιπέδου γαλακτοβάκιλλου ή/και ιντερφερόνης-γάμμα συμβάλλει στην πρόληψη και τη θεραπεία του άγχους και της κατάθλιψης”.