Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι οι Έλληνες κατά μέσο όρο ξοδεύουν περίπου 2 ώρες ημερησίως στα social media.
«Το περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει σχεδιαστεί για να είναι ελκυστικό και συχνά πυροδοτεί απελευθέρωση ντοπαμίνης, η οποία σχετίζεται με το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου μας», λέει στο Very Well Health ο Joe Whittington, διδάκτορας της ιατρικής (MD). «Αυτός ο μηχανισμός ανταμοιβής μπορεί να κάνει το σκρολάρισμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εθιστικό».
Για όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, από το Facebook έως το TikTok, υπάρχουν πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Ανεξάρτητα όμως από τον λόγο που χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι ειδικοί συμφωνούν πως είναι σημαντικό οι χρήστες να διαμορφώσουν μία υγιή σχέση με τα social media και να ελέγχουν το χρόνο που αφιερώνουν σ’ αυτά.
Πόσο χρόνο πρέπει να αναλώνει κάποιος στα social media
Το πόσο χρόνο πρέπει ο καθένας να αφιερώνει στα social media εξαρτάται προφανώς από τις προσωπικές ανάγκες, τον τρόπο ζωής, τις προθέσεις και το επάγγελμα. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για να ορίσετε υγιείς παραμέτρους.
Το πρώτο βήμα είναι να βρείτε μια ισορροπία που να μην επηρεάζει αρνητικά το πρόγραμμα ύπνου, τις εργασιακές και προσωπικές ευθύνες ή την ψυχική σας υγεία, υπογραμμίζει ο Whittington. Για μερικούς ανθρώπους, αυτό μπορεί να είναι δύο έως τρεις ώρες την ημέρα, ενώ για άλλους μπορεί να είναι μόλις 10 έως 30 λεπτά.
Ως γενική σύσταση για ενήλικες, ο Whittington προτείνει τον περιορισμό του χρόνου μπροστά από την οθόνη -συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης- σε λιγότερο από δύο ώρες την ημέρα.
«Ο περιορισμός της χρήσης σε συγκεκριμένες σύντομες περιόδους -ας πούμε 20 έως 30 λεπτά, τρεις φορές την ημέρα- θα μπορούσε να είναι μια καλή αρχή, διασφαλίζοντας ότι δεν επηρεάζει την παραγωγικότητα ή τις προσωπικές αλληλεπιδράσεις», τονίζει.
Μια άλλη προσέγγιση εστιάζει περισσότερο στην αναλογία του χρόνου στο διαδίκτυο προς τον χρόνο εκτός σύνδεσης.
Η Shannon Bennett, PhD, κλινική διευθύντρια στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Νέων στο New York Presbyterian, συστήνει για παιδιά σχολικής ηλικίας και εφήβους: Αφιερώστε τρεις ώρες κάνοντας δραστηριότητες εκτός σύνδεσης για κάθε μία ώρα που αφιερώνετε στο διαδίκτυο. «Οι οικογένειες μπορούν και πρέπει να αποφασίσουν ποιος είναι ο εύλογος χρόνος για να περνούν οι νέοι στο διαδίκτυο», συμπληρώνει.
Ποιες είναι οι καλύτερες και οι χειρότερες ώρες της ημέρας για social media
Ο Whittington συνιστά την αποφυγή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κατά την πρώτη ώρα μετά το ξύπνημα και την τελευταία ώρα πριν κοιμηθούμε για να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στη διάθεση, τη συγκέντρωση και τον ύπνο. «Αυτή η πρακτική μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ενός υγιούς κιρκάδιου ρυθμού και να μειώσει τον αντίκτυπο στην ποιότητα του ύπνου», υπογραμμίζει.
Από την άλλη πλευρά, ένα σύντομο διάλειμμα στα social media κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος μπορεί να χρησιμεύει ως ένα καλό διάλειμμα από την εργασία που δεν μειώνει την παραγωγικότητα.
Η Bennett, από την πλευρά της, εξετάζει λιγότερο την ώρα και περισσότερο για το πώς ο χρόνος που περνάει κάποιος κολλημένος σε μια οθόνη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους γύρω του. «Η καλύτερη στιγμή για να κοιτάξετε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι όταν είστε μακριά από άλλους, όταν η δουλειά και οι άλλες ευθύνες σας έχουν ολοκληρωθεί», εξηγεί. Εάν για παράδειγμα χρησιμοποιεί κάποιος τα ΜΜΜ για τη μετακίνησή του, είναι μια καλή στιγμή για να απασχοληθεί στα social media.
Συμβουλές για περιορισμό στη χρήση των social media
Υπάρχουν πολλά εργαλεία και στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να μειώσετε τον χρόνο που αφιερώνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ορίστε χρονικά όρια για συγκεκριμένες εφαρμογές ή χρησιμοποιήστε χρονοδιακόπτες εφαρμογών. Πολλά smartphones προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα. Υπάρχουν επίσης εφαρμογές που έχουν σχεδιαστεί για να ρυθμίζουν και να προωθούν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση στη χρήση των social media.
Απενεργοποιήστε τις ειδοποιήσεις. Η απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων για τις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό της χρήσης. Δεν θα κοιτάτε το κινητό σας κάθε φορά που λαμβάνετε μια ειδοποίηση.
Παρακολουθήστε το χρόνο χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πολλά smartphones παρέχουν πλέον δεδομένα για τον ημερήσιο χρόνο που αναλώνει κάποιος στην οθόνη του κινητού, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου που αφιερώνει στις συγκεκριμένες εφαρμογές. Η τακτική παρακολούθηση των «επιδόσεών» σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε μεγαλύτερη επίγνωση των συνηθειών σας και να κάνετε προσαρμογές στη χρήση.
Αξιολογήστε τη διάθεσή σας. Αφού χρησιμοποιήσετε ορισμένες εφαρμογές, παρατηρήστε τη διάθεσή σας και πώς αισθάνεστε. Η συνεχής αξιολόγηση της συναισθηματικής σας υγείας μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε αποφάσεις σχετικά με την ποσότητα αλλά και το περιεχόμενο που παρακολουθείτε στα social media.
Διαγράψτε εφαρμογές. Εάν παρατηρήσετε ότι μια συγκεκριμένη εφαρμογή επιβαρύνει περισσότερο τη διάθεσή σας και την ψυχική σας ευεξία ή αποσπά την προσοχή σας, σκεφτείτε να την απενεργοποιήσετε ή να τη διαγράψετε. Αυτή η κίνηση μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε λίγο περισσότερο χρόνο και χώρο για άλλες δραστηριότητες.