Υγεία
Μια νέα μελέτη από το Ηνωμένο Βασίλειο αναδεικνύει τον ρόλο της φλεγμονής στην ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ και της άνοιας γενικότερα.
Παρά τον επιπολασμό της άνοιας στους ηλικιωμένους και το βάρος της στο παγκόσμιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καθορίσει μια σαφή αιτία της νόσου. Ο μεγαλύτερος γνωστός παράγοντας κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ είναι η γήρανση.
Αλλά υπάρχει επίσης μια ομάδα άλλων παραγόντων κινδύνου που προσδιορίζονται ως πιθανές αιτίες, όπως η γενετική προδιάθεση, η φλεγμονή, η καρδιαγγειακή υγεία και η χημεία του εγκεφάλου (αμυλοειδείς πλάκες). Η απομόνωση μιας μεμονωμένης ή κυρίαρχης αιτίας της νόσου έχει αποδειχθεί δύσκολη. Η εύρεση μιας θεραπείας έχει αποδειχθεί άπιαστη.
Βιοδείκτες δείχνουν την επίδραση της φλεγμονής στον κίνδυνο άνοιας
Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 19 Ιουλίου στο περιοδικό PLOS ONE, ρίχνει φως στη σχέση μεταξύ φλεγμονής, γνωστικής λειτουργίας και άνοιας. Χρησιμοποιώντας δεδομένα υγείας από περισσότερα από 500.000 άτομα, οι ερευνητές συγκέντρωσαν μεγάλο όγκο δεδομένων και τα συνέκριναν με γνωστικά αποτελέσματα και κίνδυνο άνοιας. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εξέτασαν ορισμένους βιοδείκτες αίματος που είναι ενδεικτικοί της φλεγμονής και το πώς αυτοί συσχετίζονται με διάφορες γνωστικές εργασίες.
Βρήκαν μια μικρή, αλλά στατιστικά σημαντική, συσχέτιση μεταξύ υψηλότερων επιπέδων αυτών των βιοδεικτών, της χειρότερης γνωστικής απόδοσης και του υψηλότερου κινδύνου άνοιας αργότερα στη ζωή.
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και γενετική ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ δήλωσε: “Αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών στο αίμα εντοπίζονται συχνά σε ηλικιωμένα άτομα. Αυτή η κατάσταση λέγεται ‘inflammageing’, η οποία συνδέεται ισχυρά με χρόνιες ασθένειες και πρόωρο θάνατο. Βρήκαμε συσχετίσεις μεταξύ των αυξημένων επιπέδων βιοδεικτών συστηματικής φλεγμονής, της ταυτόχρονης και μεταγενέστερης γνωστικής απόδοσης και του μελλοντικού κινδύνου άνοιας”.
Η ερευνήτρια και η ομάδα της… κοσκίνισαν τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να εξετάσουν ένα συγκεκριμένο ερώτημα: επηρεάζει η παρουσία ορισμένων φλεγμονωδών βιοδεικτών τη γνωστική ικανότητα και τον κίνδυνο άνοιας;
Διαπίστωσαν ότι η απάντηση ήταν ΝΑΙ!
Ο διευθυντής του Κέντρου Γνωσιακής Ιατρικής στο Τμήμα Ψυχιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου Vanderbilt, ο οποίος δεν είχε καμία σχέση με την εν λόγω έρευνα, είπε: “Αυτό που δείχνει αυτή η εργασία είναι ότι ακόμη και σε μια πολύ μεγάλη μελέτη, μπορούν να δείξουν μια μικρή αλλά μετρήσιμη επίδραση χρόνιων φλεγμονωδών δεικτών στο σώμα”.
Οι αυξημένοι δείκτες φλεγμονής συνδέονται με 35% αυξημένο κίνδυνο άνοιας
Για να μετρήσουν διαφορετικές πτυχές της γνωστικής λειτουργίας, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια σειρά από διαφορετικά είδη γνωστικών τεστ. Αυτά σχεδιάστηκαν για να είναι σύντομα και να αξιοποιούν τους γνωστικούς τομείς που είναι ευαίσθητοι στη γήρανση ή/και στις παθολογικές διεργασίες.
Με εξαίρεση ένα τεστ, τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα βιοδεικτών φλεγμονής εμφάνισαν “ολοένα και χειρότερη” απόδοση σε κάθε μία από τις γνωστικές ασκήσεις. Ακόμη πιο εντυπωσιακό όμως ήταν το γεγονός, ότι όσοι είχαν υψηλότερα επίπεδα βιοδεικτών βρέθηκε ότι είχαν 35% αυξημένο κίνδυνο διάγνωσης άνοιας σε σύγκριση με εκείνους με τα χαμηλότερα επίπεδα βιοδεικτών.
Είναι όλα τα είδη φλεγμονής προβληματικά;
Όχι ακριβώς. Η φλεγμονή είναι γενικώς κάτι καλό για τον οργανισμό. Είναι αναπόσπαστο μέρος της απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού.
Ο καθηγητής είπε: «Η φλεγμονή είναι απαραίτητη για να απαλλαγούμε από μια μόλυνση ή έναν οξύ τραυματισμό. Αν πάθεις ένα κόψιμο στο χέρι σου, θα έχεις φλεγμονώδη κύτταρα που έρχονται εκεί, αλλά δεν θέλεις να μείνουν εκεί. Αλλά αυτό είναι που συμβαίνει συχνά στη διαδικασία της γήρανσης: η φλεγμονή απλώνεται σαν μια χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού στο σώμα».
Ο όρος “inflammageing” επινοήθηκε για να προσδιορίσει την “σχετιζόμενη με την προχωρημένη ηλικία αύξηση στα επίπεδα των προφλεγμονωδών δεικτών στο αίμα και τους ιστούς”. Όταν η φλεγμονή δεν υποχωρεί -όπως όταν το σώμα καταπολεμάει μια λοίμωξη- και αντ’ αυτού γίνεται χρόνια, τότε παίζει ρόλο στην ανάπτυξη μιας σειράς ασθενειών από καρκίνο και οστεοπόρωση, μέχρι καρδιακά προβλήματα και άνοια.
Δεν υπάρχει απλή θεραπεία για τη φλεγμονή και, κατ’ επέκταση, την άνοια. Αλλά οι ερευνητές προτείνουν ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η πιο υγιεινή διατροφή και η συχνότερη άσκηση είναι μια καλή αρχή.
