Υγεία
Όταν χρειάζεται να γράψετε τους αριθμούς από το ένα έως το δέκα σε μια σειρά, πώς τους ταξινομείτε; Οριζόντια; Κάθετα; Από αριστερά προς τα δεξιά; Από πάνω προς τα κάτω; Θα τοποθετούσατε τα ψηφία ποτέ τυχαία;
Έχει υποτεθεί συχνά και διδάσκεται σε σχολεία στις δυτικές χώρες, ότι η “σωστή” σειρά των αριθμών είναι από αριστερά προς τα δεξιά (1, 2, 3, 4…) και όχι από δεξιά προς τα αριστερά (10, 9, 8, 7…).
Η σειρά των αριθμών κατά μήκος μιας οριζόντιας διάστασης είναι γνωστή ως “νοητική γραμμή αριθμών” και περιγράφει έναν σημαντικό τρόπο με τον οποίο αναπαριστάνουμε τον αριθμό και την ποσότητα στο χώρο.
Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι προτιμούν να τοποθετούν μεγαλύτερους αριθμούς προς τα δεξιά και μικρότερους αριθμούς προς τα αριστερά. Οι άνθρωποι είναι συνήθως πιο γρήγοροι και πιο ακριβείς στο να συγκρίνουν αριθμούς όταν οι μεγαλύτεροι είναι δεξιά και οι μικρότεροι αριστερά. Άτομα με εγκεφαλική βλάβη που διαταράσσει τη χωρική τους επεξεργασία εμφανίζουν επίσης παρόμοιες διαταραχές στην επεξεργασία αριθμών.
Αλλά μέχρι στιγμής, έχει γίνει ελάχιστη έρευνα που να δοκιμάζει εάν η οριζόντια διάσταση είναι η πιο σημαντική στην αναγραφή κι επεξεργασία αριθμών. Σε νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE, διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι επεξεργάζονται τους αριθμούς πιο γρήγορα όταν αυτοί εμφανίζονται καθέτως: ο ελάχιστος αριθμός στο κάτω μέρος και ο μέγιστος στην κορυφή.
Μέχρι και τα ζώα ακολουθούν την αριστερά-προς-δεξιά ταξινόμηση!
Οι συσχετίσεις μας μεταξύ αριθμών και χώρου επηρεάζονται από τη γλώσσα και τον πολιτισμό, αλλά αυτοί οι δεσμοί δεν είναι μοναδικοί για τους ανθρώπους.
Δοκιμές σε μικρά κοτόπουλα τριών ημερών δείχνουν ότι αναζητούν μικρότερους αριθμούς με προκατάληψη προς τα αριστερά και μεγαλύτερους αριθμούς προς τα δεξιά. Τα περιστέρια φαίνεται να έχουν μια νοητική γραμμή αριθμών από αριστερά προς τα δεξιά ή από δεξιά προς τα αριστερά, ανάλογα με το άτομο.
Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι συσχετισμοί μεταξύ του χώρου και των αριθμών μπορεί να ενσωματωθούν στον εγκέφαλο όχι μόνο των ανθρώπων αλλά και των ζώων.
Ωστόσο, αν και πολλές μελέτες έχουν εξετάσει τις οριζόντιες νοητικές αριθμητικές γραμμές από αριστερά προς τα δεξιά και από δεξιά προς τα αριστερά, λίγες έχουν διερευνήσει εάν η κυρίαρχη νοητική γραμμή αριθμών για τον άνθρωπο είναι εξαρχής οριζόντια.
Πώς έγινε η έρευνα γι’ αυτούς τους χωρο-αριθμητικούς συσχετισμούς
Για να διαπιστωθεί πόσο γρήγορα μπορούν οι άνθρωποι να επεξεργάζονται αριθμούς σε διαφορετικές διευθύνσεις, δημιουργήθηκε ένα πείραμα όπου έδειχναν στους συμμετέχοντες ζεύγη αριθμών από το 1 έως το 9 σε μια οθόνη και με ένα joystick καλούνταν να υποδείξουν πού βρισκόταν ο μεγαλύτερος αριθμός.
Εάν για παράδειγμα εμφανίζονταν το 6 και το 8 στην οθόνη, η σωστή απάντηση θα ήταν 8. Τότε ο συμμετέχων θα το υποδείκνυε μετακινώντας όσο το δυνατόν πιο γρήγορα το joystick προς το 8.
Τι διαπιστώθηκε
Όταν οι αριθμοί διαχωρίστηκαν τόσο κάθετα όσο και οριζόντια, μόνο η κάθετη διάταξη επηρέαζε τον χρόνο απόκρισης. Αυτό υποδηλώνει ότι, δεδομένης της ευκαιρίας να χρησιμοποιήσουν είτε μια οριζόντια είτε μια κάθετη νοητική αναπαράσταση αριθμών στον χώρο, οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν μόνο την κάθετη αναπαράσταση.
Όταν ο μεγαλύτερος αριθμός ήταν πάνω από τον μικρότερο αριθμό, οι συμμετέχοντες ανταποκρίθηκαν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη διάταξη αριθμών.
Αυτό υποδηλώνει ότι η βέλτιστη νοητική γραμμή αριθμών για τον άνθρωπο είναι από κάτω (μικροί αριθμοί) προς τα πάνω (μεγάλοι αριθμοί).
Ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε αριθμούς και πώς εμφανίζονται οι αριθμητικές πληροφορίες σε εμάς, μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις για το πώς παίρνουμε γρήγορες και ακριβείς αποφάσεις. Μάλιστα, σε ορισμένα κρίσιμα ως προς τον χρόνο περιβάλλοντα λήψης αποφάσεων, όπως τα πιλοτήρια αεροπλάνων και τα χρηματιστήρια, οι αριθμοί εμφανίζονται συχνά καθέτως.
Τα ευρήματα της μελέτης μπορεί να έχουν επιπτώσεις στους σχεδιαστές που επιδιώκουν να βοηθήσουν τους χρήστες να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν γρήγορα αριθμητικές πληροφορίες. Οι σύγχρονες συσκευές επιτρέπουν πολύ καινοτόμες επιλογές εμφάνισης αριθμών, οι οποίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν την τεχνολογία πιο αποτελεσματικά και με ασφάλεια.
Υπάρχουν επίσης συνέπειες για την εκπαίδευση, υποδεικνύοντας ότι πρέπει να διδάσκουμε τα παιδιά χρησιμοποιώντας κάθετες νοητικές αριθμητικές γραμμές από κάτω προς τα πάνω και όχι μόνο τις γνωστές από αριστερά προς τα δεξιά. Από κάτω προς τα πάνω φαίνεται να είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας είναι καλωδιωμένος, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικός στην χρήση αριθμών. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τον τρόπο λειτουργίας των αριθμών λίγο πιο εύκολα.
