Υγεία
Μια νέα γενετική μελέτη αποκαλύπτει πως ο συστηματικά ανεπαρκής ύπνος αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης της κατάθλιψης.
Οι επιστήμονες γνώριζαν εδώ και χρόνια ότι κατάθλιψη και ύπνος συσχετίζονται. Δεν ήξεραν όμως ποιο προηγείται του άλλου. Την απάντηση δίνει η νέα μελέτη, που έδειξε πως ο ανεπαρκής ύπνος είναι αυτός που συνήθως εκδηλώνεται πρώτος.
Η μελέτη έδειξε επίσης πόσες ώρες ύπνου το βράδυ είναι αυτές που αυξάνουν περισσότερο τις πιθανότητες κατάθλιψης.
«Ο ανεπαρκής ύπνος και η κατάθλιψη είναι κλασικό παράδειγμα της συνθήκες «η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα». Εξετάζοντας τη γενετική επιρρέπεια και στα δύο καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι πιθανότερο είναι να ευθύνεται ο ανεπαρκής ύπνος για την κατάθλιψη, παρά το αντίστροφο», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια και υποψήφια διδάκτωρ Επιδημιολογίας στο University College του Λονδίνου (UCL).
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ψυχιατρική επιθεώρηση Nature Translational Psychiatry. Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικά δεδομένα από 7.146 εθελοντές, ηλικίας 50 ετών και άνω.
Την γενετική ανάλυση πραγματοποίησαν επειδή τόσο η διάρκεια του ύπνου όσο και η κατάθλιψη είναι εν μέρει γενετικά καθορισμένες. Στην πραγματικότητα, προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει πως:
- Η κατάθλιψη είναι κατά περίπου 35% κληρονομική
- Οι γενετικές διαφορές ευθύνονται για το 40% της διακύμανσης στη διάρκεια του ύπνου από άτομο σε άτομο
- Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τους εθελοντές τους σε βάθος χρόνου. Όσοι είχαν γενετική προδιάθεση για μειωμένο ύπνο είχαν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη σε διάστημα 4-12 ετών.
Αντιθέτως, όσοι είχαν γενετική προδιάθεση στην κατάθλιψη δεν είχαν αυξημένες πιθανότητες μειωμένου ύπνου το βράδυ.
Πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος
Κατά την έναρξη της μελέτης, περισσότερο από το 10% των συμμετεχόντων κοιμόντουσαν 5 ώρες ή λιγότερο το βράδυ. Έως το τέλος της περιόδου παρακολουθήσεως το ποσοστό αυτό είχε αυξηθεί σε 15%. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα οι ασθενείς με συμπτώματα κατάθλιψης αυξήθηκαν από το 9% στο 11%.
Οι ερευνητές υπολόγισαν πως όσοι κοιμούνται λιγότερες από 5 ώρες κάθε βράδυ έχουν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη σε σύγκριση με όσους κοιμούνται 7-8 ώρες.
Διαπίστωσαν επίσης πως οι πάσχοντες από κατάθλιψη έχουν σχεδόν ένα τρίτο περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από έλλειψη ύπνου.
Τα ευρήματα αυτά μοιάζουν δυσοίωνα για όσους ήδη κοιμούνται ανεπαρκώς (ιδανικά πρέπει να κοιμόμαστε 7-8 ώρες το βράδυ). Ωστόσο η ειδικός επισήμανε πως κανένα από τα δύο δεν είναι αναπόφευκτα.
«Υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι τα γονίδια γεμίζουν το όπλο και οι συνήθειές μας πατάνε την σκανδάλη», είπε. «Μπορεί να είναι κάποιος γενετικά προδιατεθειμένος στην κατάθλιψη ή στον λιγοστό ύπνο, αλλά μπορεί να λάβει μέτρα για να προστατευθεί. Θα συνιστούσα λοιπόν να τεθεί ως προτεραιότητα ο ύπνος και να αποφεύγεται η καθυστέρησή του για οποιονδήποτε λόγο».
