Είναι γνωστό πως όταν τρώμε και πίνουμε, το σώμα απορροφά τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να λειτουργεί σωστά.
Τα περισσότερα από τα θρεπτικά συστατικά και μέταλλα που δεν χρειάζεται το σώμα μεταφέρονται μέσω του αίματος στα νεφρά.
Τα νεφρά φιλτράρουν αυτά τα πλεονάζοντα θρεπτικά συστατικά και παράγουν ούρα. Αλλά εάν έχετε νεφρική νόσο, ορισμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να συσσωρευτούν και να τα βλάψουν, προκαλώντας περαιτέρω νεφρική ανεπάρκεια.
Η νεφρική δίαιτα είναι μια διατροφή, που γίνεται όλο και πιο περιοριστική καθώς η νεφρική σας λειτουργία μειώνεται. Ξεκινά με το να περιορίσετε το αλάτι και την ποσότητα πρωτεΐνης που τρώτε. Η πλήρης νεφρική δίαιτα έχει σχεδιαστεί ειδικά για άτομα που έχουν προχωρημένη ή τελικού σταδίου νεφρική νόσο και χρειάζονται αιμοκάθαρση ή όταν τα νεφρά τους έχουν υποστεί προσωρινή βλάβη και αναρρώνουν.
Συνολικά, η κατανάλωση πολλών φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως και μέτριων ποσοτήτων πρωτεΐνης, με ταυτόχρονη τακτική άσκηση και αντιμετώπιση υποκείμενων ιατρικών παθήσεων είναι οι καλύτεροι τρόποι για να διατηρήσετε τη σωστή λειτουργία των νεφρών σας. Αλλά εάν έχετε νεφρική νόσο, η νεφρική δίαιτα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της νόσου προτού αυτή προχωρήσει και επιδεινωθεί.
Η διαιτολόγος δρ. Susan Meyer, προτείνει τροφές που είναι καλές για εσάς σε μια νεφρική δίαιτα και ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγετε εντελώς.
Τι είναι η νεφρική δίαιτα
Η νεφρική νόσος είναι προοδευτική και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
“Τα νεφρά σας δεν καταστρέφονται ξαφνικά, αλλά με την πάροδο του χρόνου. Επομένως για να επιμηκύνετε όσο το δυνατόν περισσότερο αυτό το διάστημα, πρέπει να αρχίσετε να προσαρμόζετε τη διατροφή σας για να προσπαθήσετε να διατηρήσετε τη λειτουργία των νεφρών που έχετε”, λέει η δρ. Meyer.
Μια νεφρική δίαιτα συχνά συνδυάζεται με μια διαβητική ή/και υγιεινή για την καρδιά διατροφή, για να βοηθήσει στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και της αρτηριακής σας πίεσης και να βοηθήσει στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα.
Η νεφρική νόσος δεν συμβαίνει πάντα μόνη της. Μπορεί να συμβεί παράλληλα με άλλες καταστάσεις, όπως ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις.
Εστιάζοντας σε μια δίαιτα που βοηθά στην αντιμετώπιση κάθε πάθησης, αυξάνετε τις πιθανότητές σας να παρατείνετε τη νεφρική σας λειτουργία. Ένας διατροφολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να ανταποκριθείτε καλύτερα στην κατάσταση που προσπαθείτε να βελτιώσετε, ή να παρατείνετε.
Στην αρχή μιας νεφρικής δίαιτας, πρέπει να εστιάσετε στην μείωση των μεριδών των γευμάτων σας. Αυτό μπορεί να βοηθήσει με τον διαβήτη και τις καρδιακές παθήσεις εάν έχετε τέτοιο πρόβλημα. Και καθώς τα πράγματα προχωρούν, αρχίζετε να κόβετε ορισμένα τρόφιμα, που επηρεάζουν άμεσα τη, λειτουργία των νεφρών σας.
“Η νεφρική δίαιτα είναι για κάποιον του οποίου τα νεφρά λειτουργούν κατά 5% ή δεν λειτουργούν καθόλου μπορεί να είναι κάπως δύσκολο γιατί στους ανθρώπους δεν αρέσει να ακούν ότι δεν μπορούν να φάνε όλα αυτά που τους αρέσει να τρώνε”, λέει η δρ. Meyer.
Νεφρική δίαιτα: Οι καλύτερες τροφές για την υγεία των νεφρών
Η νεφρική δίαιτα αφορά σε μεγάλο βαθμό την αποκοπή των τροφών που δεν εξυπηρετούν καλά τα νεφρά σας.
Υπάρχουν όμως κάποιες τροφές όπως τα λαχανικά, τα φρούτα και οι πρωτεΐνες που είναι καλές για εσάς όταν καταναλώνονται σε μικρότερες δόσεις. Το κύριο πράγμα στο οποίο θέλετε να εστιάσετε είναι τα τρόφιμα που συμβάλλουν στη συνολική υγιεινή διατροφή σας.
Κόκκινες πιπεριές καμπάνες
Οι κόκκινες πιπεριές καμπάνες είναι μια καλή πηγή πολλών βιταμινών, αντιοξειδωτικών και φυτικών ινών. Έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, φώσφορο και νάτριο, επομένως μπορείτε να συνεχίσετε να τις τρώτε ακόμη και για όσο εξελίσσεται η νεφρική σας νόσος.
“Φάτε μισό φλιτζάνι την ημέρα και δοκιμάστε να τις τρώτε με καρυκευμένα κρέατα, πιάτα ζυμαρικών, φαγητά κατσαρόλας, ή και ωμές σε σαλάτες λαχανικών, τόνου , κοτόπουλου και ζυμαρικών”, προτείνει η δρ. Meyer.
Μούρα
Τα μούρα είναι χαμηλά σε θερμίδες και ζάχαρη και πλούσια σε φυτικές ίνες. Έχουν επίσης αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ είναι φυσικά χαμηλά σε νάτριο, φώσφορο και κάλιο. Η δρ. Meyer προτείνει να εντάξετε στη διατροφή σας μισό φλιτζάνι μούρα την ημέρα.
Ψάρι
“Τα ψάρια είναι καλές πηγές πρωτεΐνης υψηλής ποιότητας και έχουν υγιή αντιφλεγμονώδη ωμέγα-3 λιπαρά οξέα”, λέει η δρ. Meyer.
Παρόλο που μπορεί να περιέχουν μέτριες ποσότητες καλίου και φωσφόρου, ο σολομός, ο μπακαλιάρος, η ιππόγλωσσα και ο τόνος έχουν φυσικά χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο. Η δρ. Meyer προτείνει να τρώτε ψάρια δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα σε μερίδες των 60-80 γραμμαρίων.
Τροφές που πρέπει να αποφεύγετε για την υγεία των νεφρών
Εάν έχετε νεφρική νόσο, θα πρέπει να ελέγχετε την ποσότητα νατρίου, καλίου και φωσφόρου στη διατροφή σας. Το σώμα του καθενός χειρίζεται το φαγητό με διαφορετικό τρόπο.
Επομένως συζητήστε τις συγκεκριμένες και μεμονωμένες διατροφικές σας ανάγκες με τον γιατρό ή τον διαιτολόγο σας. Δείτε μερικές γενικές συμβουλές που πρέπει να ακολουθήσετε για μια νεφρική δίαιτα.
Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο
Το νάτριο είναι ένα μέταλλο που βρίσκεται στο αλάτι (χλωριούχο νάτριο). Και είναι ένα καρύκευμα που βάζουμε στα περισσότερα φαγητά. Δυστυχώς, είναι ένα από τα πρώτα μέταλλα που πρέπει να περιορίσετε σε μια νεφρική δίαιτα, επειδή επηρεάζει άμεσα την ικανότητα του σώματός σας να συγκρατεί το νερό.
“Όσο περισσότερο υγρό υπάρχει στο σώμα, τόσο πιο σκληρά πρέπει να δουλέψει η καρδιά σας για να μετακινήσει αυτό το υγρό και άλλο τόσο πιο σκληρά πρέπει να εργαστούν τα νεφρά για να απομακρύνουν αυτό το περιττό υγρό”, εξηγεί η δρ. Meyer.
Θα χρειαστεί χρόνος για να συνηθίσετε στο λιγότερο αλάτι στη διατροφή σας. Ωστόσο, η μείωση του αλατιού/νατρίου είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τον έλεγχο της νεφρικής νόσου.
Εδώ είναι μερικές προτάσεις:
- Μην χρησιμοποιείτε αλάτι όταν μαγειρεύετε φαγητό
- Μην βάζετε πρόσθετο αλάτι στο φαγητό όταν τρώτε στο τραπέζι
- Μάθετε να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Αποφύγετε τροφές που έχουν περισσότερα από 300 mg νατρίου ανά μερίδα. Αποφύγετε τροφές που αναγράφουν το αλάτι στα πρώτα τέσσερα ή πέντε είδη της λίστας συστατικών
- Μην τρώτε ζαμπόν, μπέικον, λουκάνικα, luncheon meat, chicken nuggets και σούπες από κονσέρβες. Αντίθετα, δοκιμάστε να τρώτε σούπες με μειωμένο νάτριο που δεν έχουν χλωριούχο κάλιο ως συστατικό (ελέγξτε την ετικέτα). Επίσης, φάτε μόνο 1 φλιτζάνι, όχι ολόκληρη την κονσέρβα
- Επιλέξτε κονσερβοποιημένα λαχανικά μόνο αν αναγράφουν στην ετικέτα “χωρίς προσθήκη αλατιού”
- Μην χρησιμοποιείτε αρωματισμένα άλατα, όπως αλάτι σκόρδου, αλάτι κρεμμυδιού ή καρυκευμένο αλάτι
- Φροντίστε να αναζητήσετε επιλογές με χαμηλότερο αλάτι, ή χωρίς αλάτι για τα αγαπημένα σας αγοραστά φαγητά
- Μην αγοράζετε κρέατα ψυγείου ή κατεψυγμένα, που είναι συσκευασμένα μέσα σε υγρό διάλυμα, ή αυτά που έχουν αρωματιστεί ή είναι προ-καρυκευμένα
Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο
Όταν τα νεφρά σας δεν λειτουργούν σωστά, κάλιο συσσωρεύεται στο αίμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο χτυπά η καρδιά και ενδεχομένως να οδηγήσει ακόμη και σε έμφραγμα.
Το κάλιο βρίσκεται κυρίως στα φρούτα και τα λαχανικά, καθώς και στο γάλα και στα κρέατα. Θα χρειαστεί να αποφεύγετε ορισμένα φρούτα και λαχανικά και να περιορίσετε την ποσότητα άλλων.
Τροφές πλούσιες σε κάλιο που πρέπει να αποφεύγετε περιλαμβάνουν:
- Πεπόνι (το καρπούζι είναι εντάξει)
- Μπανάνες
- Πορτοκάλια και χυμός πορτοκαλιού
- Αβοκάντο
- Χυμός δαμάσκηνου
- Ντομάτες, σάλτσα ντομάτας και χυμός ντομάτας
- Ξερά φασόλια
- Κολοκύθα
- Μαγειρευτά χόρτα, σπανάκι, λάχανο και σέσκουλο
- Μπρόκολο και λαχανάκια Βρυξελλών
- Ξηροί καρποί και βούτυρο ξηρών καρπών
- Δημητριακά με πίτουρο και γκρανόλα
- Υποκατάστατα αλατιού
Κονσερβοποιημένα φρούτα
Τα κονσερβοποιημένα φρούτα έχουν συνήθως χαμηλότερες ποσότητες καλίου από τα φρέσκα. Φροντίστε να στραγγίζετε τον χυμό πριν φάτε τα φρούτα.
Πατάτες και γλυκοπατάτες
Οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες απαιτούν ειδικό χειρισμό για να μπορείτε να τις φάτε σε μικρές ποσότητες. Τις ξεφλουδίζουμε, τις κόβουμε σε μικρές φέτες ή κύβους και τις μουλιάζουμε για αρκετές ώρες σε μεγάλη ποσότητα νερού.
Όταν είστε έτοιμοι να τις μαγειρέψετε, πετάξτε το νερό στο οποίο μούλιασαν και βράστε τις σε μεγάλη ποσότητα φρέσκου νερού. Στραγγίστε αυτό το νερό πριν τις ετοιμάσετε για φαγητό.
Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φώσφορο
“Ο φώσφορος είναι συνήθως το τελευταίο μέταλλο με το οποίο αρχίζουμε να έχουμε προβλήματα”, λέει η δρ. Meyer.
“Όταν φτάσετε στο τέταρτο στάδιο της νεφρικής νόσου και πρόκειται να πάτε σε αιμοκάθαρση, τότε τα νεφρά σας δεν φιλτράρουν πλέον αποτελεσματικά αυτό το μέταλλο”, επισημαίνει.
Ο φώσφορος είναι ένα άλλο μέταλλο που μπορεί να συσσωρευτεί στο αίμα, όταν τα νεφρά δεν λειτουργούν σωστά. Όταν συμβεί αυτό, ο οργανισμός θα αρχίσει να “τραβάει” ασβέστιο από τα οστά και αυτό μπορεί να συσσωρευτεί στο δέρμα ή στα αιμοφόρα αγγεία. Η ασθένεια των οστών μπορεί στη συνέχεια να γίνει πρόβλημα, καθιστώντας σας πιο πιθανό να έχετε κατάγματα.
Τα γαλακτοκομικά είναι η κύρια πηγή φωσφόρου στη διατροφή, επομένως περιορίστε το γάλα σε 1 φλιτζάνι την ημέρα. Εάν τρώτε γιαούρτι ή τυρί αντί για γάλα, φάτε μόνο ένα κεσεδάκι γιαούρτι ή 30 γραμμάρια τυρί την ημέρα.
Μερικά λαχανικά περιέχουν επίσης φώσφορο. Περιορίστε τα ακόλουθα σε 1 φλιτζάνι την εβδομάδα:
- Ξερά φασόλια
- Χόρτα
- Μπρόκολο
- Μανιτάρια
- Λαχανάκια Βρυξελλών
- Ορισμένα δημητριακά πρέπει να περιορίζονται σε 1 μερίδα την εβδομάδα.
Αυτά είναι:
Πίτουρο
Δημητριακά σιταριού
Πλιγούρι βρώμης
Γκρανόλα
- Το λευκό ψωμί και τα κράκερ με χαμηλό αλάτι που παρασκευάζονται με λευκό αλεύρι έχουν λιγότερο φώσφορο από το ψωμί και τα κράκερ ολικής αλέσεως.
- Περιορίστε όσο μπορείτε τα αναψυκτικά. Η μπύρα έχει επίσης φώσφορο, οπότε αποφύγετε όλα τα είδη.