Υγεία
Όσοι δεν κοιμούνται αρκετά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μπορεί να είναι σε θέση να μειώσουν τον κίνδυνο για μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD) καλύπτοντας τη διαφορά τα Σαββατοκύριακα, λένε οι ερευνητές.
“Η μελέτη μας αποκάλυψε ότι εκείνοι που κοιμούνται επαρκώς κινδυνεύουν λιγότερο να τους αναπτυχθεί μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος από εκείνους που κοιμούνται ανεπαρκώς”, ανέφερε ο δρ. Sangheun Lee, από το πανεπιστήμιο Kwandong College of Medicine στο Incheon Metropolitan City της Κορέας, στην σχετική δημοσίευση στο Annals of Hepatology.
Ωστόσο, προειδοποίησαν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την επαλήθευση των ευρημάτων τους.
Προηγούμενες μελέτες έχουν συσχετίσει τον ανεπαρκή ύπνο με:
- παχυσαρκία
- υπέρταση
- σακχαρώδη διαβήτη
- καρδιαγγειακές παθήσεις
- ηπατική ίνωση
Ένα πολυάσχολο πρόγραμμα τις καθημερινές μπορεί να δυσκολέψει τον επαρκή ύπνο. Έτσι μερικοί άνθρωποι προσπαθούν να το αντισταθμίσουν με περισσότερο ύπνο τα Σαββατοκύριακα.
Μελέτες μέχρι στιγμής έχουν δώσει ανάμεικτα ευρήματα σχετικά με αυτήν τη στρατηγική. Ορισμένες δείχνουν ότι ο περισσότερος ύπνος το Σαββατοκύριακο μειώνει τον κίνδυνο για παχυσαρκία, υπέρταση και μεταβολικό σύνδρομο. Άλλες δεν δείχνουν κάποια επίδραση στη μεταβολική απορρύθμιση, ή στην ενεργειακή ισορροπία.
Ύπνος και μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος: Πώς έγινε η έρευνα
Για να διερευνήσουν τη σχέση μεταξύ των προτύπων ύπνου και της NAFLD, ο δρ. Lee και οι συνεργάτες του ανέλυσαν δεδομένα από τις Εθνικές Έρευνες για την Υγεία και τη Διατροφή της Κορέας που συλλέχθηκαν από το 2008 έως το 2019.
Εξαίρεσαν:
- άτομα ηλικίας κάτω των 20 ετών
- άτομα με λοιμώξεις από ηπατίτιδα Β, ή C
- κίρρωση του ήπατος
- καρκίνος του ήπατος
- εργαζόμενους σε βάρδιες
- άτομα που κοιμόντουσαν «ακανόνιστα”
- άτομα που κατανάλωναν υπερβολικά αλκοόλ
Η έρευνα δεν έκανε διάκριση μεταξύ ύπνου τις καθημερινές και τα Σαββατοκύριακα μέχρι το 2016.
Έτσι οι ερευνητές χώρισαν τα ευρήματά τους σε δύο κατηγορίες συμμετεχόντων:
- Ομάδα 1: 68.759 άτομα που ερωτήθηκαν από το 2008 έως το 2015
- Ομάδα 2: 32.379 ερωτηθέντες από το 2016 έως το 2019
Η Ομάδα 1 χωρίστηκε περαιτέρω σε:
- εκείνους που κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο περισσότερες από 7 ώρες την ημέρα
- σε εκείνους που κοιμόντουσαν λιγότερες από 7 ώρες/ημέρα
Η Ομάδα 2 χωρίστηκε σε τρεις ομάδες:
- μία που κοιμόταν κατά μέσο όρο λιγότερο από 7 ώρες την ημέρα και δεν αναπλήρωνε καθόλου ύπνο τα σαββατοκύριακα
- μία που κοιμόταν κατά μέσο όρο λιγότερο από 7 ώρες την ημέρα, αλλά αναπλήρωνε ύπνο τα σαββατοκύριακα
- μία που είχε κατά μέσο όρο περισσότερες από 7 ώρες ύπνου όλη την εβδομάδα
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον δείκτη ηπατικής στεάτωσης (HSI) για να προσδιορίσουν την παρουσία λιπώδους ήπατος. Ένας HSI ≥ 36 θεωρήθηκε δείκτης λιπώδους ήπατος.
Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος: Λιγότερος ύπνος, περισσότερος κίνδυνος
Οι συμμετέχοντες της Ομάδας 1 κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο 6,8 ώρες, με το 58,6% να κοιμάται περισσότερες από 7 ώρες την ημέρα.
Όσοι ήταν στην Ομάδα 2 κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο 6,9 ώρες τις καθημερινές, με το 59,9% να κοιμάται περισσότερες από 7 ώρες. Επίσης, κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο 7,7 ώρες τα Σαββατοκύριακα.
Διαπιστώθηκαν τα εξής:
- Στην Ομάδα 1, ο ύπνος ≥ 7 ωρών συσχετίστηκε με 16% χαμηλότερο κίνδυνο για NAFLD
- Στην Ομάδα 2, ο ύπνος ≥ 7 ώρες τις καθημερινές συσχετίστηκε με 19% μειωμένο κίνδυνο για NAFLD. Αν ο ύπνος ήταν ≥ 7 ωρών ΚΑΙ το Σαββατοκύριακο τότε υπήρχε 22% μειωμένος κίνδυνος για NAFLD.
Σε σύγκριση με εκείνους που κοιμόντουσαν < 7 ώρες όλη την εβδομάδα, εκείνοι που κοιμόντουσαν λιγότερο από 7 ώρες τις καθημερινές, αλλά αναπλήρωναν με περισσότερες από 7 ώρες τα Σαββατοκύριακα είχαν 20% χαμηλότερο ποσοστό NAFLD.
Όλες αυτές οι συσχετίσεις ίσχυαν τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.
Γιατί ο ύπνος μπορεί να έχει ηπατικά πλεονεκτήματα
Μια εξήγηση για τη συσχέτιση μεταξύ ύπνου και μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος είναι ότι η απορρύθμιση της κορτιζόλης, των φλεγμονωδών κυτοκινών και της νορεπινεφρίνης σχετίζονται τόσο με τις παραλλαγές στον ύπνο, όσο και με την έναρξη της NAFLD, ανέφεραν οι ερευνητές.
Επισημαίνουν επίσης, ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να μειώσει την έκκριση δύο ορμονών, που προάγουν τον κορεσμό:
- την λεπτίνη
- το πεπτίδιο-1 που μοιάζει με γλυκαγόνη
Ως αποτέλεσμα, τα άτομα που κοιμούνται λιγότερο μπορεί να τρώνε περισσότερο και να πάρουν βάρος, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για NAFLD.
Περιορισμοί της μελέτης
Ο δρ. Ashwani K. Singal, καθηγητής ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Νότιας Ντακότα στο Vermillion, ο οποίος δεν συμμετείχε στην μελέτη, σημείωσε ότι αυτή βασίστηκε στη σύγκριση μιας διατομής ενός πληθυσμού, αντί να παρακολουθεί τους συμμετέχοντες για κάποια χρόνια. “Έτσι, νομίζω ότι είναι μια συσχέτιση παρά μια απόδειξη αιτίας-αποτελέσματος”, δήλωσε.
Οι συγγραφείς δεν αναφέρουν πολυπαραγοντική ανάλυση, για να προσδιορίσουν εάν τυχόν συννοσηρότητες, ή άλλα χαρακτηριστικά των ασθενών θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη συσχέτιση, επισήμανε ο ίδιος. Σημείωσε ότι η παχυσαρκία, για παράδειγμα, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τόσο για NAFLD όσο και για υπνική άπνοια.
Ωστόσο, είπε, η έρευνα δικαιολογεί το να επισημαίνουν οι γιατροί τον ύπνο ως παράγοντα του τρόπου ζωής, που μπορεί να επηρεάσει την λιπώδη ηπατική νόσο.
