Υγεία
Αδιαμφισβήτητα, όταν ακούμε τη λέξη «καφεΐνη», το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι ο καφές, ωστόσο, οι πιθανές πηγές αυτής της διεγερτικής ουσίας είναι πολλές και διαφορετικές.
Μολονότι, εξ άλλου, η λελογισμένη κατανάλωση καφέ από ενήλικες θεωρείται ωφέλιμη για την υγεία, στα παιδιά μπορεί να υπάρξουν απρόσμενα προβλήματα.
Η καφεΐνη μπορεί να υπάρχει εκ φύσεως σε ορισμένα φυτικής προελεύσεως τρόφιμα και ροφήματα, ενώ προστίθεται σε πολύ περισσότερα. Πολλά από αυτά όχι μόνο καταναλώνονται από παιδιά, αλλά συχνά προωθούνται ειδικά σε αυτά.
Τα παιδιά και οι έφηβοι συνήθως προσλαμβάνουν καφεΐνη από αναψυκτικά τύπου κόλα και τρόφιμα/ροφήματα με σοκολάτα.
Μεταξύ των προϊόντων, όμως, που την περιέχουν συμπεριλαμβάνονται και πολλά άλλα. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτά μπορεί να είναι:
- Τσάι (συμπεριλαμβάνεται το ice tea και τα ροφήματα με τσάι)
- Ενεργειακά ροφήματα
- Ορισμένα τρόφιμα με γεύση σοκολάτας (π.χ. παγωτά, γιαούρτια, καραμέλες, δημητριακά πρωινού)
- Διάφορα ροφήματα (π.χ. ορισμένα νερά, χυμοί, μιλκσέικ) και σνακ (π.χ. τσίχλες, μπάρες δημητριακών για ενέργεια)
- Ορισμένα balm για τα χείλη
- Ορισμένα φάρμακα (π.χ. παυσίπονα, για τον βήχα κ.λπ.)
Οι πιθανοί κίνδυνοι στα παιδιά
Τα παιδιά μπορεί να είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στις επιδράσεις της καφεΐνης, λέει ο παιδοενδοκρινολόγος Dr. Roy Kim, από το Κέντρο Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας της Cleveland Clinic στο Οχάιο.
Επιπλέον, δεν έχουν την σύνεση που απαιτείται για να γνωρίζουν πότε έχουν καταναλώνει μεγάλη ποσότητα.
Αυτό έχει ως συνέπεια να κινδυνεύουν να εκδηλώσουν προβλήματα, όπως:
- Μη φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό
- Άγχος
- Αφυδάτωση
- Διάρροια
- Πονοκέφαλο
- Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
- Διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης
- Υπερκινητικότητα
- Επιληπτικές κρίσεις
- Διαταραχές ύπνου
- Τρόμο (τρέμουλο)
- Στομαχικά ενοχλήματα
Πρόσθετο πρόβλημα δημιουργεί το γεγονός ότι σε πολλά από τα τρόφιμα και τα ροφήματα που καταναλώνουν τα παιδιά, η καφεΐνη συνυπάρχει με ζάχαρη.
Μάλιστα η περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη μπορεί να είναι ιδιαιτέρως υψηλή. Πολλές σοκολάτες λ.χ. αναγράφουν ως πρώτο συστατικό τη ζάχαρη, επομένως αποτελούνται κατά τουλάχιστον 50-60% από αυτήν.
«Η υπερκατανάλωση ζάχαρης ενέχει αυξημένο κίνδυνο για αύξηση του σωματικού βάρους και παχυσαρκία», τονίζει ο Dr. Kim. «Σχετίζεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως αντοχής στην ινσουλίνη, προδιαβήτη και διαβήτη».
Οι ασφαλείς ποσότητες
Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλείας των Τροφίμων (EFSA) έχει γνωμοδοτήσει ότι η καφεΐνη είναι ασφαλής για τα παιδιά και τους εφήβους όταν η συνολική, ημερήσια δόση (από όλες τις πηγές) δεν υπερβαίνει τα 3 mg ανά κιλό σωματικού βάρους.
Ωστόσο με το όριο αυτό δεν συμφωνούν όλοι. «Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) αναφέρει ότι πως προς το παρόν καμία δόση καφεΐνης δεν έχει αποδειχθεί ασφαλής στα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών», λέει ο Dr. Kim.
Μάλιστα ειδικά όσον αφορά τα ενεργειακά ροφήματα, αυτά δεν θεωρούνται ασφαλή ούτε για τους εφήβους, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC). Και αυτό διότι δεν ρυθμίζονται από την Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, επομένως δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα πόση καφεΐνη περιέχουν, κατά τον Dr. Kim.
Σύμφωνα με την EFSA, ένα κουτάκι αναψυκτικό τύπου cola (350 ml) περιέχει περίπου 40 mg καφεΐνη.
Αντίστοιχα, 50 γραμμάρια σκέτη σοκολάτα περιέχουν 25 mg. Ένα ενεργειακό ρόφημα, όμως, περιέχει 80 mg, ενώ τα 50 γραμμάρια σοκολάτα γάλακτος παρέχουν 10 mg.
