Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την εγκεφαλίτιδα: Οι αιτίες και τα συμπτώματα

Η εγκεφαλίτιδα είναι μια σοβαρή και απειλητική κατάσταση για την ζωή, κατά την οποία αναπτύσσεται φλεγμονή (οίδημα) στον εγκέφαλο.

Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από αυτήν, αλλά περισσότερο κινδυνεύουν τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι.

Η αιτία που την προκαλεί δεν είναι πάντοτε σαφής, αναφέρουν ειδικοί από το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS).

Μερικές πιθανές αιτίες, όμως, είναι:

• Ιογενείς λοιμώξεις. Η εγκεφαλίτιδα μπορεί να προκληθεί όταν εξαπλωθούν στον εγκέφαλο ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν απλό έρπη ή ανεμευλογιά.
• Πρόβλημα στο ανοσοποιητικό σύστημα. Μερικές φορές επιτίθεται κατά λάθος στον εγκέφαλο, προκαλώντας του φλεγμονή
• Βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις. Αποτελούν την αιτία πολύ σπανιότερα από τις ιογενείς λοιμώξεις.

Μερικοί τύποι εγκεφαλίτιδας μεταδίδονται από έντομα και ζώα.

Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:

• Κουνούπια (μεταδίδουν π.χ. την ιαπωνική εγκεφαλίτιδα)
• Τσιμπούρια (ορισμένα είδη προκαλούν κροτωνογενή εγκεφαλίτιδα)
• Θηλαστικά (μεταδίδουν π.χ. λύσσα)

Ωστόσο ένας άνθρωπος δεν μπορεί να κολλήσει εγκεφαλίτιδα από άλλο άτομο.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Η εγκεφαλίτιδα συνήθως αρχίζει με συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης, όπως ο πυρετός και ο πονοκέφαλος. Τις επόμενες ώρες, ημέρες ή εβδομάδες, όμως, ο ασθενής εκδηλώνει πιο σοβαρά συμπτώματα όπως:

• Σύγχυση ή αποπροσανατολισμό
• Επιληπτικούς σπασμούς ή κρίσεις
• Αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά
• Δυσκολίες στην ομιλία
• Αδυναμία ή απώλεια κινητικότητας σε ορισμένα τμήματα του σώματος
• Απώλεια συνειδήσεως

Καλέστε αμέσως ένα ασθενοφόρο εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο παρουσιάσει τέτοιου είδους σοβαρά συμπτώματα, συνιστούν οι ειδικοί του NHS.

Πώς αντιμετωπίζεται

Η εγκεφαλίτιδα χρειάζεται αντιμετώπιση στο νοσοκομείο. Όσο νωρίτερα αρχίσει η θεραπεία, τόσο πιο αποτελεσματική μπορεί να είναι. Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται να μην καθυστερούν καθόλου οι ασθενείς να πάνε στο νοσοκομείο, όταν έχουν ύποπτα συμπτώματα.

Η θεραπεία που θα χορηγηθεί σε κάθε ασθενή εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία της εγκεφαλίτιδάς του. Στις πιθανές θεραπευτικές επιλογές συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

• Αντιϊικά, αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά φάρμακα
• Εγχύσεις στεροειδών (κορτιζόνη)
• Θεραπείες που ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα
• Παυσίπονα αντιπυρετικά για να καταπολεμηθεί ο πόνος ή ο πυρετός των ασθενών
• Φάρμακα που ελέγχουν τους σπασμούς
• Υποστήριξη της αναπνοής (π.χ. με συσκευή οξυγόνου, αναπνευστήρα)

Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από την αιτία της εγκεφαλίτιδας, τη σοβαρότητά της και την υποκείμενη υγεία του ασθενούς. Κυμαίνεται από λίγες ημέρες έως αρκετές εβδομάδες ή και μήνες.

Η ανάρρωση

Αρκετοί ασθενείς αναρρώνουν πλήρως από την εγκεφαλίτιδα, αν και η πορεία προς την ανάρρωση μπορεί να είναι μακρά και δύσκολη. Πολλοί άλλοι, όμως, απομένουν με μακροχρόνια προβλήματα, τα οποία οφείλονται στις βλάβες που έχει υποστεί ο εγκέφαλος.

Μερικές συχνές επιπλοκές της εγκεφαλίτιδας είναι οι εξής:

• Απώλεια μνήμης (αμνησία)
• Συχνοί επιληπτικοί σπασμοί
• Αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά
• Διαταραχές προσοχής, συγκέντρωσης, προγραμματισμού, επίλυσης προβλημάτων
• Επίμονη κόπωση

Οι επιπλοκές αυτές μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή των ασθενών και των οικείων τους. Επομένως πρέπει να αναζητούν βοήθεια και στήριξη.

Η πρόληψη

Δεν είναι πάντοτε εφικτό να προληφθεί η εγκεφαλίτιδα. Μερικές από τις λοιμώξεις που την προκαλούν, όμως, μπορούν να προληφθούν μέσω των εμβολιασμών. Στα εμβόλια που δρουν προστατευτικά συμπεριλαμβάνονται:

• Το τριπλούν ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς
• Το εμβόλιο για την ιαπωνική εγκεφαλίτιδα (συνιστάται σε όσους πρόκειται να ταξιδέψουν σε περιοχές υψηλού κινδύνου, π.χ. στην Ασία)
• Το εμβόλιο για την εγκεφαλίτιδα από κρότωνες (συνιστάται σε όσους πρόκειται να ταξιδέψουν σε ορισμένες περιοχές υψηλού κινδύνου σε Ευρώπη και Ασία)
• Το εμβόλιο της λύσσας (μπορεί να γίνει πριν ή μετά την πιθανή έκθεση στον υπαίτιο ιό)
• Καλό είναι να συμβουλεύεστε τον γιατρό, αν δεν γνωρίζετε κατά πόσον είστε καλυμμένοι εναντίον αυτών των νοσημάτων ή αν χρειάζεστε εμβολιασμό λόγω κάποιου ταξιδιού που προγραμματίζετε.