Όσα πρέπει να ξέρετε για τα αιμοπετάλια: Γιατί είναι σημαντικά; – Τι σημαίνει όταν είναι υψηλά ή χαμηλά

Η δρ. Marlene Williams, διευθύντρια της Μονάδας Στεφανιαίας Φροντίδας στο Johns Hopkins Bayview Medical Center, τονίζει πως «τα αιμοπετάλια είναι τα κύτταρα που κυκλοφορούν μέσα στο αίμα μας και συνδέονται μεταξύ τους, όταν αναγνωρίζουν κατεστραμμένα αιμοφόρα αγγεία».

“Όταν παθαίνεις ένα κόψιμο, για παράδειγμα, τα αιμοπετάλια συνδέονται στο σημείο του κατεστραμμένου αγγείου, προκαλώντας έτσι θρόμβο αίματος. Υπάρχει ένας εξελικτικός λόγος για τον οποίο πάνε εκεί τα αιμοπετάλια. Είναι για να σταματούν την αιμορραγία”, προσθέτει.

Τι κάνει τα αιμοπετάλια να αλλάζουν σχήμα;

Τα αιμοπετάλια, τα μικρότερα από τα αιμοσφαίρια μας, φαίνονται μόνο στο μικροσκόπιο. Έχουν κυριολεκτικά σχήμα σαν μικρά πιάτα στην μη ενεργή τους μορφή. Ένα αιμοφόρο αγγείο θα στείλει ένα “σήμα” όταν καταστραφεί.

Όταν τα αιμοπετάλια λάβουν αυτό το σήμα, θα ανταποκριθούν ταξιδεύοντας στην περιοχή και μεταμορφώνονται στον “ενεργό” σχηματισμό τους. Για να έρθουν σε επαφή με το σπασμένο αιμοφόρο αγγείο, τα αιμοπετάλια αναπτύσσουν μακριά “πλοκάμια” και καταλήγουν να μοιάζουν με αράχνη, ή χταπόδι.

Ποιος θεωρείται ένας υγιής αριθμός αιμοπεταλίων;

Ο φυσιολογικός αριθμός αιμοπεταλίων κυμαίνεται από 150.000 έως 450.000 αιμοπετάλια ανά μικρολίτρο αίματος.

Το να έχει κανείς περισσότερα από 450.000 αιμοπετάλια είναι μια κατάσταση που ονομάζεται θρομβοκυττάρωση, ενώ λιγότερα από 150.000 ονομάζεται θρομβοπενία. Μαθαίνετε τον αριθμό των αιμοπεταλίων σας από μια συνηθισμένη πλήρη εξέταση αίματος.

Τι σημαίνει να έχει κανείς πάρα πολλά αιμοπετάλια

Ο ιατρικός όρος για την ύπαρξη πολλών αιμοπεταλίων είναι θρομβοκυττάρωση και υπάρχουν δύο τύποι:

1. Πρωτοπαθής θρομβοκυττάρωση: Μη φυσιολογικά κύτταρα στον μυελό των οστών προκαλούν αύξηση των αιμοπεταλίων, αλλά ο λόγος είναι άγνωστος.
2. Δευτεροπαθής θρομβοκυττάρωση: Είναι όμοια κατάσταση με την πρωτοπαθή θρομβοκυττάρωση, αλλά μπορεί να προκληθεί από μια συνεχιζόμενη κατάσταση, ή ασθένεια, όπως αναιμία, καρκίνο, φλεγμονή, ή μόλυνση.

Όταν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά περιλαμβάνουν αυθόρμητους θρόμβους αίματος στα χέρια και τα πόδια, που αν δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να οδηγήσουν σε έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να υποβληθεί σε μια διαδικασία που ονομάζεται αφαίρεση αιμοπεταλίων.

Αυτό μειώνει τον αριθμό των αιμοπεταλίων απομακρύνοντας προσωρινά το αίμα, διαχωρίζοντας τα αιμοπετάλια και επιστρέφοντας τα ερυθρά αιμοσφαίρια πίσω στο σώμα.

Με τη δευτερογενή θρομβοκυττάρωση, τα συμπτώματα συνήθως σχετίζονται με την υποκείμενη βασική πάθηση. Για παράδειγμα, εάν έχετε λοίμωξη, ή αναιμία, αντιμετωπίζονται αυτές οι καταστάσεις και ο αριθμός των αιμοπεταλίων μειώνεται.

Τι σημαίνει να έχει κανείς πολύ λίγα αιμοπετάλια

Όταν δεν έχετε αρκετά αιμοπετάλια, ονομάζεται θρομβοπενία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εύκολους μώλωπες και συχνή αιμορραγία από τα ούλα, την μύτη, ή τον γαστρεντερικό σωλήνα. Ο αριθμός των αιμοπεταλίων πέφτει όταν κάτι εμποδίζει το σώμα να παράγει αιμοπετάλια.

Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα αιτιών, όπως:

• Κάποια φάρμακα
• Κληρονομική πάθηση
• Ορισμένοι τύποι καρκίνου, όπως λευχαιμία, ή λέμφωμα
• Χημειοθεραπεία για τον καρκίνο
• Λοίμωξη, ή δυσλειτουργία των νεφρών
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Πώς σχετίζονται τα αιμοπετάλια με τις καρδιαγγειακές παθήσεις

Εάν έχετε πάρα πολλά αιμοπετάλια, τότε αυξάνεται ο κίνδυνος πήξης. Αλλά συχνά ο καρδιαγγειακός κίνδυνος σχετίζεται περισσότερο με την λειτουργία των αιμοπεταλίων παρά με τον αριθμό τους.

Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να έχετε έναν υγιή αριθμό αιμοπεταλίων, αλλά εάν κολλάνε πολύ μεταξύ τους, αυξάνεται η πιθανότητα να πάθετε καρδιακή προσβολή, ή εγκεφαλικό.

Παρακολούθηση του επιπέδου αιμοπεταλίων

Ο αισθητά αυξημένος, ή μειωμένος αριθμός αιμοπεταλίων, η μη φυσιολογική λειτουργία τους και σχετικές παθήσεις, όπως θρόμβοι αίματος, εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές είναι όλες καταστάσεις που μπορεί να κληρονομηθούν. Επομένως, είναι καλή ιδέα να ενημερώσετε σχετικά τον γιατρό σας, όταν υπάρχει τέτοια οικογενειακή σύνδεση.

“Αν και μπορεί να αισθάνεστε καλά, ο γιατρός σας μπορεί να θέλει να σας παρακολουθεί στενά και να διερευνήσει, εάν χρειάζεστε ή όχι φάρμακα για την μείωση της λειτουργίας των αιμοπεταλίων σας. Το πιο κοινό φάρμακο για την αραίωση του αίματος είναι η ασπιρίνη, αν και πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες κάτω των 65 ετών που είναι κατά τα άλλα υγιείς δεν λαμβάνουν το ίδιο όφελος από την ασπιρίνη, όσο οι άνδρες. Δεν υπάρχει ακόμη συγκεκριμένη απάντηση σε αυτό”, είπε η δρ. Williams.