Υγεία
Υπολείμματα πανάρχαιων ιών, που έχουν περάσει εκατομμύρια χρόνια κρυμμένοι μέσα στο ανθρώπινο DNA, βοηθούν το σώμα να καταπολεμήσει τον καρκίνο, λένε οι επιστήμονες.
Η μελέτη του Ινστιτούτου Francis Crick έδειξε ότι τα αδρανοποιημένα υπολείμματα αυτών των παλαιών ιών «ξυπνούν» όταν τα καρκινικά κύτταρα ξεφεύγουν από τον έλεγχο. Αυτό βοηθά ακούσια το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον όγκο.
Η ομάδα των επιστημόνων θέλει να αξιοποιήσει την ανακάλυψη προκειμένου να σχεδιάσει εμβόλια που μπορούν να ενισχύσουν τη θεραπεία του καρκίνου ή ακόμα και την αποτροπή του.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι υπάρχει μία σύνδεση μεταξύ της καλύτερης δυνατής επιβίωσης από καρκίνο του πνεύμονα και ενός τμήματος του ανοσοποιητικού συστήματος, τα Β-κύτταρα, που συγκεντρώνονται γύρω από τους όγκους.
Τα Β-κύτταρα είναι το μέρος του σώματός που παράγει αντισώματα και είναι περισσότερο γνωστά για τον ρόλο τους στην καταπολέμηση λοιμώξεων, όπως ο Covid.
Το τι ακριβώς έκαναν στον καρκίνο του πνεύμονα αποτελεί μυστήριο, αλλά μια σειρά από περίπλοκα πειράματα με δείγματα ασθενών και δοκιμές σε ζώα, έδειξαν ότι εξακολουθούσαν να προσπαθούν να καταπολεμήσουν τους ιούς.
«Αποδείχθηκε ότι τα αντισώματα αναγνωρίζουν υπολείμματα αυτού που ονομάζονται ενδογενείς ρετροϊοί», μου είπε ο καθηγητής Τζούλιαν Ντάουνγουορντ, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας στο Ινστιτούτο Francis Crick.
Οι ρετροϊοί μπορούν να κάνουν ένα κόλπο και να περάσουν αντίγραφο των γενετικών οδηγιών τους μέσα στο ανθρώπινο οργανισμό.
Ποσοστό άνω του 8% αυτού που θεωρούμε «ανθρώπινο» DNA έχει στην πραγματικότητα τέτοια ιογενή προέλευση ενώ μερικοί από αυτούς τους ρετροϊούς έγιναν «προσάρτημα» του ανθρώπινου γενετικού κώδικα πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.
Άλλοι ρετροϊοί μπορεί να έχουν εισέλθει στο DNA πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια. Μερικές από αυτές τις «ξένες» οδηγίες, με την πάροδο του χρόνου, εξυπηρετούν χρήσιμους σκοπούς μέσα στα ανθρώπινα κύτταρα ενώ άλλες ελέγχονται αυστηρά για να σταματήσει η εξάπλωσή τους.
Ωστόσο, το χάος κυριαρχεί μέσα σε ένα καρκινικό κύτταρο όταν αυτό αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα και ο άλλοτε αυστηρός έλεγχος αυτών των αρχαίων ιών, χάνεται.
Αυτές οι αρχαίες γενετικές οδηγίες δεν είναι πλέον ικανές να αναστήσουν ολόκληρους ιούς, αλλά μπορούν να δημιουργήσουν θραύσματα ιών που είναι αρκετά ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να εντοπίσει μια ιογενή απειλή.
«Οι ρετρϊοί μας προστατεύουν τον καρκίνο»
«Το ανοσοποιητικό σύστημα ξεγελιέται και πιστεύει ότι τα κύτταρα του όγκου είναι μολυσμένα και προσπαθεί να εξαλείψει τον ιό, επομένως είναι ένα είδος συναγερμού», λέει ο καθηγητής Γιώργος Κασσιώτης, επικεφαλής ρετροϊικής ανοσολογίας στο κέντρο βιοϊατρικής έρευνας.
Τα αντισώματα «καλούν» άλλα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος που σκοτώνουν τα «μολυσμένα» κύτταρα. Το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να σταματήσει έναν ιό, αλλά σε αυτή την περίπτωση αφαιρεί καρκινικά κύτταρα.
Ο καθηγητής Γιώργος Κασιώτης λέει ότι είναι μια αξιοσημείωτη αντιστροφή του ρόλου για τους ρετροϊούς που στην ακμή τους «μπορεί να προκαλούσαν καρκίνο στους προγόνους μας λόγω του τρόπου με τον οποίο εισβάλλουν στο ανθρώπινο DNA, αλλά τώρα μας προστατεύουν από τον καρκίνο. «Το βρίσκω συναρπαστικό» επισημαίνει ο ίδιος.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, περιγράφει πώς αυτό συμβαίνει φυσικά στο σώμα, αλλά οι ερευνητές θέλουν να ενισχύσουν αυτό το αποτέλεσμα αναπτύσσοντας εμβόλια για να διδάξουν στο ανθρώπινο σώμα πώς να «κυνηγάει» ενδογενείς ρετροϊούς.
«Αν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, τότε μπορείτε να σκεφτείτε όχι μόνο τα εμβόλια με την έννοια της θεραπείας, αλλά και της πρόληψης» σημειώνει.
Η έρευνα προέκυψε από τη μελέτη TracerX η οποία παρακολουθούσε τους καρκίνους του πνεύμονα με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια και αυτή την εβδομάδα έδειξε τη «σχεδόν άπειρη» ικανότητα του καρκίνου να εξελίσσεται.
Αυτό οδήγησε τους ερευνητές να αναζητήσουν περισσότερη εστίαση στην πρόληψη του καρκίνου.
Η δρ Claire Bromley, από την Cancer Research UK, δήλωσε πως «Όλοι μας έχουμε αρχαίο ιικό DNA στα γονίδιά μας, που έχει περάσει από τους προγόνους μας, και αυτή η συναρπαστική έρευνα έχει τονίσει τον ρόλο που παίζει στον καρκίνο και πώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα μπορεί να αναγνωρίσει και να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα».
Ωστόσο σημείωσε ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά του καρκίνου, αλλά «παρ’ όλα αυτά, αυτή η μελέτη προσθέτει στον αυξανόμενο όγκο έρευνας που θα μπορούσε μια μέρα να δει αυτήν την καινοτόμο προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου να γίνεται πραγματικότητα».
