Πάπας Φραγκίσκος: Μπορεί η πνευμονία να οδήγησε στο εγκεφαλικό επεισόδιο;

Ο «Πάπας των Φτωχών» άφησε την τελευταία του πνοή το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα (21.04.25), ύστερα από σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Μόλις έναν μήνα νωρίτερα, είχε εξέλθει από το νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν με διπλή πνευμονία. Είναι άραγε πιθανό οι δύο αυτές καταστάσεις να συνδέονται;

Παρόλο που χωρίς πρόσβαση στον ιατρικό του φάκελο δεν μπορεί να δοθεί απόλυτη απάντηση, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο πως η πνευμονία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στην υποξαιμία, τη μείωση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα – που συχνά συνοδεύει σοβαρές λοιμώξεις των πνευμόνων.

Στην περίπτωση του Πάπα, η διπλή πνευμονία οφειλόταν σε περισσότερα από ένα μικρόβια, ενώ όπως αποκάλυψαν οι θεράποντες ιατροί του, κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του αντιμετώπισε δύο σοβαρά επεισόδια που έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή του.

Επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν τον αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού ή εμφράγματος μετά από πνευμονία. Ενδεικτικά, μελέτη του 2018 στην επιθεώρηση European Respiratory Journal έδειξε ότι ασθενείς με πνευμονία ή γρίπη αντιμετωπίζουν:

• Τουλάχιστον 6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφράγματος την πρώτη εβδομάδα μετά τη λοίμωξη
• Τουλάχιστον 8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού μέσα στον επόμενο μήνα

Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 2.000 ασθενείς ηλικίας 40 ετών και άνω και διαπίστωσαν ότι η λοίμωξη του αναπνευστικού αποτελεί έναν σοβαρό επιβαρυντικό παράγοντα για την καρδιοαγγειακή υγεία, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος;

Η σύνδεση πνευμονίας και καρδιαγγειακών επεισοδίων δεν είναι απολύτως κατανοητή, όμως φαίνεται να σχετίζεται με:

• Συστηματική φλεγμονή που ευνοεί τη δημιουργία θρόμβων
• Άμεσες επιδράσεις των παθογόνων στον καρδιακό μυ
• Ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος
• Επιβάρυνση υπάρχουσας καρδιακής ανεπάρκειας ή πρόκληση αρρυθμιών

Γι’ αυτό τον λόγο, οι επιστήμονες εξετάζουν τη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων ως μέσο πρόληψης. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση αντιπηκτικών από το στόμα μπορεί να μειώσει έως και 44% τη θνησιμότητα από βαριά πνευμονία.

Οι εν λόγω κίνδυνοι αφορούν κυρίως ηλικιωμένους και ασθενείς που νοσηλεύονται, όπως ήταν και η περίπτωση του Πάπα Φραγκίσκου. Έτσι, το εγκεφαλικό που υπέστη ενδέχεται να μην ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά η κορύφωση μιας αλυσίδας επιβαρύνσεων για τον οργανισμό του.