Τα social media είναι ο τρόπος που οι σημερινοί έφηβοι επικοινωνούν, ψυχαγωγούνται και κοινωνικοποιούνται.
Η ενασχόληση με τα social media καταλαμβάνει πολύ μεγάλο χρόνο της καθημερινότητάς τους, πολύ περισσότερο από αυτόν της δια ζώσης επικοινωνίας.
Πληροφορίες και συμβουλές μας δίνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, δρ. Βάνα Παπακίτσου
Αν και υπάρχουν αρκετά θετικά στοιχεία, τα οποία δεν πρέπει να παραβλέπουμε, τα αρνητικά στοιχεία της υπερενασχόλησης με τα social media σε αυτή την ευαίσθητη ηλικιακή φάση είναι πολλά.
O εθισμός στα social media
Ο έφηβος που κάνει υπερβολική χρήση των social media έχει μια μεγάλη ανάγκη και επιθυμία να υπάρχει στον ψηφιακό κόσμο. Ο κόσμος αυτός είναι πιο εύκολος για τον έφηβο καθώς δε χρειάζεται να εξασκηθεί σε δεξιότητες επικοινωνίας, κοινωνικές δεξιότητες που απαιτούνται στον πραγματικό κόσμο. Το άγχος του μειώνεται και νοιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια να επικοινωνεί με τον τρόπο αυτό.
Μπορούμε να καταλάβουμε ότι ένας έφηβος είναι εθισμένος στα social media από τις παρακάτω συμπεριφορές:
- Θέλει να έχει μόνιμα πρόσβαση στο κινητό του ή σε άλλη συσκευή ώστε να είναι συνδεδεμένος στην εφαρμογή που επιθυμεί
- Ο έφηβος έχει ανάγκη να ελέγχει συνεχώς το προφίλ του, να επικοινωνεί με τους διαδικτυακούς του φίλους και να βλέπει οτιδήποτε νέα ανάρτηση
- Τις περισσότερες ώρες είναι συνδεδεμένος στα social media παρά στον πραγματικό κόσμο και στην επαφή με τους συνομηλίκους
- Ξυπνά μέσα στη νύχτα για να ελέγξει το κινητό του για τυχόν νέες ειδοποιήσεις
- Ο έφηβος δυσκολεύεται ή δε νιώθει άνετα να επικοινωνήσει με άτομα εκτός πλατφόρμας
- Δεν επιθυμεί να συμμετέχει σε δραστηριότητες ή κοινωνικές επαφές που είχε στο παρελθόν, αλλά προτιμά να μένει στο χώρο του συνδεδεμένος με τους διαδικτυακούς φίλους
- Η φαντασία μοιάζει περιορισμένη και το ενδιαφέρον του για την ανάπτυξη κάποιας συζήτησης μειώνεται.
Πώς επηρεάζουν τα social media τους εφήβους
Ο έφηβος αγωνιά αρκετά για την εικόνα που έχει στα social media αλλά κυρίως για την αποδοχή των άλλων. Διαστρεβλώνει συχνά την πραγματικότητα και το άγχος τον κατακλύζει για να δημιουργήσει την «τέλεια» εικόνα του εαυτού του.
Όταν ο έφηβος εστιάζει στην ανάγκη του να παρουσιάζει την τέλεια πλευρά του εαυτού του αναπόφευκτα μειώνεται η αυτοπεποίθηση του. Το αποτέλεσμα είναι ότι αρχίζουν να εμφανίζονται σημάδια χαμηλής αυτοεκτίμησης αλλά και ναρκισσισμού.
Φυσικά η σύγκριση του εικονικού και του πραγματικού εαυτού απέχει πολύ και όταν ο έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα αυτή είναι πολύ πιθανό να τον απογοητεύει. Καταστρέφεται ουσιαστικά η εικόνα εαυτού και μπορεί να οδηγηθεί σε αγχώδεις διαταραχές, στην κατάθλιψη, σε διατροφικές διαταραχές, σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά ή ακόμα και σε χρήση ουσιών.
Τρόποι αντιμετώπισης του εθισμού στα social media στους εφήβους
Συχνά οι γονείς δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση των παιδιών και φοβούνται μήπως η υπερβολική αυστηρότητα οδηγήσει σε αντιδράσεις των εφήβων. Όμως είναι σημαντικό να υπάρχει έλεγχος αλλά και προστασία από την πλευρά των γονιών, αφού και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από τη χρήση των social media είναι πολλοί. Πιο συγκεκριμένα:
- Φροντίστε να διαθέτετε χρόνο για επικοινωνία με το παιδί σας
- Είναι σημαντικό να μιλάτε ανοιχτά μαζί του
- Μιλήστε για τους κινδύνους που υπάρχουν από τη χρήση των πλατφορμών
- Θέστε όρια και κανόνες που θα πρέπει να τηρούν στην καθημερινότητά τους
- Φροντίστε να έχουν κοινωνική ζωή πέρα από τα social media ώστε να πετύχετε όσο το δυνατό να έχουν μια ισορροπημένη καθημερινότητα και ζωή!