Πικραλίδα: Έντεκα τρόποι με τους οποίους ωφελεί την υγεία μας

Η πικραλίδα ή ταραξάκο (Taraxacum officinale) είναι ένα παγκοσμίως γνωστό φυτό και όπως υποδηλώνει το όνομα, ταραχή + ἀκέομαι (θεραπεύω), χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τις μοναδικές θεραπευτικές του ιδιότητες.

Το άνθος, τα φύλλα αλλά και η ρίζα της χρησιμοποιούνται για τις διουρητικές, αντιρευματικές, διεγερτικές και ηπατοπροστατευτικές τους ιδιότητες.

Στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική έχει χρησιμοποιηθεί επίσης για την προώθηση παραγωγής μητρικού γάλακτος κατά το θηλασμό, σύμφωνα με το wikihealth.gr.

Εκτός από τη χρήση της ως φαρμακευτικό βότανο, η πικραλίδα χρησιμοποιείται και σε διάφορα προϊόντα διατροφής. Συγκεκριμένα, νεαρά φύλλα της καταναλώνονται φρέσκα σε σαλάτες, οι ρίζες ψήνονται και χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του καφέ, ενώ το εκχύλισμα πικραλίδας χρησιμοποιείται ως αρωματική ύλη σε αλκοολούχα ποτά, αναψυκτικά, αρτοσκευάσματα, γαλακτοκομικά προϊόντα, κλπ.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες της πικραλίδας;

1. Προστατεύει από το οξειδωτικό στρες

Τα άνθη της πικραλίδας αποτελούν φυσική πηγή αντιοξειδωτικών, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας τους σε φαινολικές ενώσεις και το εκχύλισμα τους φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αναστολή της βλάβης που προκαλείται από τις δραστικές μορφές οξυγόνου (ROS) και το μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ).

Τα εκχυλίσματα φύλλων και ριζών της πικραλίδας φάνηκε από μελέτες in vitro, να εμφανίζουν επίσης αντιοξειδωτική δράση, μέσω μείωσης της ενζυμικά επαγόμενης υπεροξείδωσης των λιπιδίων στο αίμα.

2. Μειώνει τη φλεγμονή

Τόσο σε in vitro όσο και σε in vivo μελέτες, η πικραλίδα παρουσίασε αντιφλεγμονώδη δράση, μέσω ρύθμισης της έκφρασης ορισμένων προφλεγμονωδών μεσολαβητών. (Δείτε εδώ πώς θα μειώσετε τη φλεγμονή στο σώμα σας με φυσικούς τρόπους)

3. Μειώνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και της ολικής χοληστερόλης

Η χορήγηση εκχυλίσματος ρίζας και φύλλων πικραλίδας σε αρουραίους περιόρισε την ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης και μείωσε σημαντικά τα επίπεδα τριγλυκεριδίων, ολικής και LDL χοληστερόλης, ενώ ταυτόχρονα αύξησε τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης.

Τα φύλλα της πικραλίδας περιέχουν φλαβονοειδή, όπως η λουτεολίνη, που μπορεί να ασκήσουν ανασταλτική δράση της παγκρεατικής λιπάσης, ενός βασικού ενζύμου για τη διάσπαση του λίπους. Τα δεδομένα αυτά καθιστούν την πικραλίδα ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για διευκόλυνση του αδυνατίσματος.

4. Συμβάλει στη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη

Ορισμένα εκχυλίσματα πικραλίδας φαίνεται πως μπορεί να διεγείρουν την απελευθέρωση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των επίπεδων σακχάρου στο αίμα.

5. Προλαμβάνει το σχηματισμό θρόμβων

Μελέτες in vitro έχουν δείξει παρεμπόδιση της συσσώρευσης αιμοπεταλίων και σχηματισμού θρόμβων από τη χρήση αιθανολικού εκχυλίσματος ρίζας πικραλίδας.

6. Παρουσιάζει αντικαρκινική δράση

Παραδοσιακά η πικραλίδα χρησιμοποιείται για τη θεραπεία καρκίνων, όπως η λευχαιμία και ο καρκίνος του μαστού, αλλά ο μηχανισμός με τον οποίο μπορεί να δρα σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχει μελετηθεί επιστημονικά.

Αποτελέσματα in vitro ερευνών έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την πρόκληση απόπτωσης των ηπατικών καρκινικών κυττάρων αλλά και την κυτταροτοξική δράση σε κυτταρικές σειρές του ανθρώπινου εντερικού καρκινώματος.

7. Βοηθάει στην προάσπιση της υγείας του ήπατος

Στην εναλλακτική ιατρική η πικραλίδα χρησιμοποιείται για την αποτοξίνωση του αίματος από διάφορες βλαβερές ουσίες, όπως το αλκοόλ, που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του ήπατος. Εκχυλίσματα πικραλίδας φάνηκε να προστατεύουν από την αλκοολική ηπατική νόσο και την κίρρωση του ήπατος σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια.

8. Βελτιώνει συμπτώματα γαστρεντερικών διαταραχών

Η πικραλίδα σύμφωνα με μελέτες σε ζώα έχει την ικανότητα να αυξάνει την έκκριση χολής, η οποία είναι απαραίτητη για την πέψη των λιπαρών οξέων και απορρόφηση των λιποδιαλυτών θρεπτικών συστατικών. Έτσι στην παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιείται ως διεγερτικό της όρεξης και για την αντιμετώπιση διάφορων πεπτικών προβλημάτων. Σε μελέτες, η θεραπεία με διάφορους συνδυασμούς εκχυλίσματος πικραλίδας φάνηκε να βελτιώνει τη διάρροια και τις εντερικές κράμπες σε ασθενείς με χρόνια κολίτιδα, αλλά και να βελτιώνει συμπτώματα ασθενών με γαστρικά έλκη, γαστρική μεταπλασία και υπερπλασία.

Η πικραλίδα φαίνεται επίσης να περιέχει ικανοποιητικά ποσοστά ινουλίνης, η οποία δρα ως καταπραϋντικό και πρεβιοτικό, ενισχύοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Συγκεκριμένα, in vitro η χρήση εκχυλίσματος πικραλίδας ενίσχυσε την ανάπτυξη 6 ευεργετικών βακτηριακών στελεχών του εντέρου.

9. Έχει διουρητική δράση

Τα φύλλα πικραλίδας έχει παρατηρηθεί να εμφανίζουν διουρητική δράση σε πειράματα με αρουραίους, αν και αυτό συμβαίνει σε μεγάλες δόσεις. Η χορήγηση εκχυλίσματος πικραλίδας σε συνδυασμό με άλλα 6 φυτά, έδειξε ευεργετικά αποτελέσματα στην πρόληψη και θεραπεία του σχηματισμού πέτρας στους νεφρούς, σε θηλυκούς αρουραίους. Ωστόσο, περισσότερη έρευνα απαιτείται για τη χρήση του στην περίπτωση των ανθρώπων.

10. Προστατεύει από βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις

Τα φλαβονοειδή που περιέχει η πικραλίδα παρουσιάζουν αντιμικροβιακή και αντιϊκή δράση σε in vitro μελέτες, όπως για παράδειγμα η αποτελεσματική δράση ενάντια στον ιό του έρπητα τύπου 1 (HSV-1).

11. Δρα ως αναλγητικό

Υπάρχουν παρενέργειες από τη χρήση πικραλίδας;

Η πικραλίδα θεωρείται ασφαλής για χρήση σε ποσότητες που συναντάται σε τρόφιμα ή ως τσάι, αφού δεν έχουν εντοπιστεί σοβαρές τοξίνες ή αλκαλοειδή που να περιέχει. Ωστόσο, η κατανάλωσή της σε μεγάλες ποσότητες ή σε μορφή συμπληρώματος διατροφής δεν έχει μελετηθεί, γι’ αυτό πάντα συνιστάται η συμβουλή κάποιου ειδικού.

Άτομα που παρουσιάζουν αλλεργία σε φυτά της ίδιας οικογένειας, όπως η μαργαρίτα, το χρυσάνθεμο, ο κατιφές και η αμβροσία πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά, διότι μπορεί να προκληθούν αλλεργικές αντιδράσεις από την κατανάλωσή της.