Υγεία
Τα μάτια μας επιτρέπουν να βλέπουμε περίπου 200 μοίρες προς όλες τις κατευθύνσεις και να διακρίνουμε εκατομμύρια χρώματα. Αλλά χάρη στην άμεση σύνδεσή τους με τον εγκέφαλό μας, μπορούν, επίσης, να παρέχουν σημαντικές ενδείξεις για τη γνωστική μας λειτουργία.
“Πάνω από το 70% του εγκεφάλου εμπλέκεται με την όραση και το 80% όλων των αισθητηριακών πληροφοριών περνάει από τα μάτια. Επομένως τα μάτια και η υγεία του αμφιβληστροειδούς έχουν εγγενώς ενδείξεις για τη νευρολογική λειτουργία”, λέει ο δρ. Robert Layman, οπτομέτρης και πρόεδρος της Αμερικανικής Οπτομετρικής Ένωσης (AOA). “Σε πολλές νευρολογικές παθήσεις, τα μάτια είναι συχνά το πρώτο σημείο που εκδηλώνεται μια διαταραχή”.
Μάτια, όραση και εγκεφαλικά προβλήματα: Ποια συμπτώματα πρέπει να προσέξετε
Θολή όραση
Η θολή όραση προκαλείται από διάφορα ζητήματα και πολλά από αυτά αντιμετωπίζονται εύκολα. Ίσως χρειάζεστε μια νέα συνταγή για γυαλιά ή απλά το γραφείο σας βρίσκεται δίπλα σε ένα κλιματιστικό που φυσάει αέρα στα μάτια σας όλη μέρα, στεγνώνοντάς τα. Αλλά κάποιοι άλλοι λόγοι για θολή όραση είναι πολύ πιο σοβαροί.
Μια σοβαρή πιθανή αιτία για θολή όραση είναι η πολλαπλή σκλήρυνση. Η ασθένεια προκαλεί φλεγμονή κατά μήκος του νεύρου που συνδέει τα μάτια με τον εγκέφαλο, που ονομάζεται οπτικό νεύρο. Αυτό προκαλεί μια πάθηση που ονομάζεται οπτική νευρίτιδα, η οποία μπορεί να σας προκαλέσει θολή όραση, απώλεια χρωματικής όρασης και πόνο όταν κινείτε τα μάτια σας. Αυτό μπορεί συχνά να συμβεί μόνο στο ένα μάτι και μπορεί να συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως κόπωση, ζάλη και αίσθημα δυσκαμψίας και αδυναμίας.
Διπλωπία (διπλή όραση)
Είναι ένα κλισέ κινουμένων σχεδίων ότι όταν χτυπάς το κεφάλι σου, να… βλέπεις αστεράκια. Αλλά και στην πραγματική ζωή, τα οπτικά συμπτώματα είναι ένα κοινό σημάδι εγκεφαλικής βλάβης. “Το 90% των ασθενών με τραυματικές εγκεφαλικές κακώσεις, όπως η διάσειση, θα υποστούν οπτικά συμπτώματα”, εξηγεί ο δρ. Layman. Τα συμπτώματα δεν είναι πάντα αισθητά, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- διπλωπία
- κακή ικανότητα των ματιών να ακολουθούν την κίνηση ενός στόχου
- δυσκολία στη γρήγορη μετατόπιση του βλέμματος από το ένα σημείο στο άλλο
- θολή κοντινή όραση
- ευαισθησία στις λάμψεις, ή στο φως
- καταπόνηση των ματιών
Ο δρ. Layman λέει ότι είναι σημαντικό να σας δει γιατρός, όταν υποστείτε οποιοδήποτε είδος τραύματος στο κεφάλι, ανεξάρτητα από το πόσο μικρό μπορεί να φαίνεται. “Ακόμη και οι ήπιοι εγκεφαλικοί τραυματισμοί μπορούν να έχουν δραστικό αντίκτυπο στην όραση και μόνο ένας εκπαιδευμένος ειδικός οφθαλμίατρος μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει διεξοδικά τις βλάβες της όρασης”, εξηγεί ο ίδιος.
Απώλεια όρασης
“Τα μάτια περιέχουν στοιχεία του περιφερικού νευρικού συστήματος. Η κίνηση των ματιών βασίζεται στην ενεργοποίηση και τη συνδεσμολογία των κρανιακών νεύρων”, λέει ο δρ. Layman. “Έτσι περιέχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με τη συστημική και νευρολογική υγεία”. Με άλλα λόγια, τα μάτια μπορούν να αποκαλύψουν πολλά για την υγεία ολόκληρου του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.
Η απώλεια όρασης μπορεί να σηματοδοτεί πρόβλημα, όπως η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι σύμπτωμα όγκου στον εγκέφαλο. Εάν ένας όγκος εγκεφάλου ασκεί αρκετή πίεση στο οπτικό νεύρο, τότε μπορεί να επέλθει και τύφλωση. Για πολλούς ασθενείς, η απώλεια της όρασης είναι σταδιακή, ξεκινώντας με θολή όραση, διπλωπία, ή ένα ολοένα αυξανόμενο τυφλό σημείο. Καθώς ο όγκος μεγαλώνει, ωστόσο, θα συμπιέσει το οπτικό νεύρο, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη απώλεια όρασης.
Μειωμένη περιφερειακή όραση
Όταν βλέπουμε κάτι με την άκρη του ματιού μας, χρησιμοποιούμε την περιφερειακή μας όραση. Και ορισμένες αλλαγές στην όραση, όπως η μειωμένη περιφερειακή όραση, μπορεί να είναι σημάδι της νόσου Αλτσχάιμερ.
“Πολλά άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί να έχουν μια κρίσιμη διαταραχή της όρασης όπου μπορεί να μην υπάρχει τίποτα σωματικά λάθος με τα μάτια τους, αλλά ο εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται πλήρως τις οπτικές πληροφορίες”, λέει η δρ. Kendra Farrow, Ερευνητική και Εκπαιδευτική Συνεργάτιδα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης (NRTC) στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μισισιπή. Δηλαδή, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να ερμηνεύσει αυτό που βλέπει. Η δρ. Farrow περιγράφει αυτή την κατάσταση παρόμοια με το «να κοιτάζει κανείς μέσα από ένα σωλήνα, διότι μπορεί να δει μόνο πράγματα που βρίσκονται στο κέντρο του οπτικού τους πεδίου”.
Εάν αντιμετωπίσετε αλλαγές στην περιφερειακή σας όραση, ή άλλες αλλαγές στην όρασή σας, οι οποίες προκαλούν ανησυχία, κλείστε ραντεβού για να μιλήσετε με το γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν.
