Ποιος καφές κάνει καλό στην υγεία σου; Τι απαντούν οι ειδικοί

Ποιος καφές ωφελεί περισσότερο τον οργανισμό μας – ο αλεσμένος ή ο στιγμιαίος; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο ένα κουταλάκι στο φλιτζάνι.

Ο στιγμιαίος καφές παρασκευάζεται από καβουρδισμένους και αλεσμένους κόκκους, οι οποίοι αφυδατώνονται με βιομηχανικές μεθόδους. Η διαδικασία αυτή δημιουργεί σκόνη ή κόκκους που λιώνουν αμέσως στο ζεστό νερό – γρήγορα, εύκολα, χωρίς καφετιέρα, χωρίς κόπο.

Όμως αυτή η ταχύτητα έχει κόστος. Η μέθοδος αφυδάτωσης μειώνει την περιεκτικότητα του ροφήματος σε καφεΐνη, με έναν μέσο στιγμιαίο καφέ να περιέχει περίπου 63 mg καφεΐνης ανά φλιτζάνι, λιγότερα από τα 96 mg που βρίσκουμε στον παραδοσιακό αλεσμένο.

Από τη θετική πλευρά, περιέχει περισσότερα μελανοειδή, ουσίες με αντιοξειδωτική δράση που ενισχύουν την υγεία του εντέρου και προσφέρουν προστασία στα κύτταρα. Όμως, σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), περιέχει και διπλάσια ποσότητα ακρυλαμιδίου, μιας ουσίας που χαρακτηρίζεται ως “πιθανώς καρκινογόνος”.

Ο αλεσμένος καφές, από την άλλη, απαιτεί περισσότερη φροντίδα. Προέρχεται από φρέσκους κόκκους που αλέθονται λίγο πριν τη χρήση – συνήθως ποικιλίας Arabica, που έχει πιο εκλεπτυσμένη γεύση και χαμηλότερη πικράδα από τη Robusta, η οποία χρησιμοποιείται στον στιγμιαίο.

Αν και απαιτεί περισσότερο χρόνο και εξοπλισμό για την παρασκευή του – φίλτρα, πρέσα ή καφετιέρα – προσφέρει υψηλότερα επίπεδα καλίου (115 mg ανά 100 g), πλουσιότερο προφίλ αντιοξειδωτικών και μεγαλύτερη δόση καφεΐνης.

«Ο τρόπος επεξεργασίας επηρεάζει τη διατροφική αξία του καφέ όσο και το ίδιο το είδος του κόκκου», εξηγούν ειδικοί στη διατροφή.

Τι λένε οι μελέτες για άλλους τύπους καφέ

Αν ο στιγμιαίος και ο αλεσμένος είναι τα δύο άκρα, τότε ανάμεσα υπάρχει ένα ευρύ φάσμα μεθόδων με μοναδικά χαρακτηριστικά:

• Φίλτρου: Έρευνα στη Νορβηγία με πάνω από 500.000 άτομα έδειξε ότι ο καφές με φίλτρο – είτε χάρτινο είτε μεταλλικό – σχετίζεται με μειωμένη θνησιμότητα και λιγότερα καρδιαγγειακά προβλήματα, επειδή το φίλτρο συγκρατεί την καφεστόλη, ουσία που αυξάνει τη χοληστερίνη.

• Εσπρέσο: Συμπυκνωμένος και πλούσιος σε καφεΐνη και χλωρογενικό οξύ, έχει συνδεθεί σε μελέτη του Πανεπιστημίου της Βερόνας με μείωση του κινδύνου για Αλτσχάιμερ μέσω της πρόληψης της συσσώρευσης της πρωτεΐνης tau.

• Cold brew: Εκχυλίζεται σε κρύο νερό για 12-24 ώρες, με αποτέλεσμα λιγότερη οξύτητα, πιο ήπια γεύση και μικρότερη ανάγκη για ζάχαρη.

• Ντεκαφεϊνέ: Αν και υποτιμημένος, διατηρεί πολλά από τα αντιοξειδωτικά και φαίνεται να σχετίζεται με καλύτερους δείκτες υγείας σε σχέση με την πλήρη αποχή από καφέ.

Δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την περιβαλλοντική διάσταση. Ο αλεσμένος καφές, λόγω της λιγότερο ενεργοβόρας επεξεργασίας του, έχει χαμηλότερο οικολογικό αποτύπωμα σε σχέση με τον στιγμιαίο, του οποίου η παραγωγή απαιτεί περισσότερη ενέργεια και πόρους.

Η απάντηση δεν είναι απόλυτη – εξαρτάται από τον τρόπο ζωής, τις διατροφικές ανάγκες και τις προτιμήσεις του καθενός. Ωστόσο, αν θέλεις ποιότητα, υψηλότερη διατροφική αξία και περιβαλλοντική υπευθυνότητα, ο αλεσμένος καφές φαίνεται να παίρνει το προβάδισμα.