Υγεία
Ο κόλπος φιλοξενεί εκατοντάδες διαφορετικά είδη μικροοργανισμών. Κάποιοι είναι πολύ διαδεδομένοι, όπως ο γαλακτοβάκιλλος.
Αυτά τα βακτήρια παράγουν ένα οξύ που μειώνει το pH του κόλπου, περιορίζοντας ό,τι επιβιώνει εκεί και έτσι αποτρέπουν συγκεκριμένες μολύνσεις.
Οι μύκητες Candida είναι, επίσης, υπαρκτοί σε μικρές ποσότητες. Τις περισσότερες φορές αυτοί οι μύκητες είναι αβλαβείς. Το ανοσοποιητικό σύστημα τους ελέγχει (με άλλους μικροοργανισμούς όπως ο γαλακτοβάκιλλος), τους πολεμά και τους υπερνικά. Υπό ορισμένες, όμως, συνθήκες, οι μύκητες αυτοί προκαλούν λοιμώξεις. Συγκεκριμένα, ένα είδος, που ονομάζεται Candida albicans είναι ο συνήθης υπαίτιος της κολπικής καντιντίασης (κολπίτιδα), που επηρεάζει τρεις στις τέσσερις γυναίκες.
Πώς οι μύκητες Candida προκαλούν κολπίτιδα
Οι Candida albicans είναι πολυμορφικοί μύκητες. Όταν η ισορροπία στον κόλπο διαταράσσεται, όπως αν αυξηθεί το pH ή αν υπάρχουν λιγότερα μικρόβια να αντιμετωπίσουν, oι μύκητες αυτοί ίσως πάρουν μορφή που προκαλεί παθήσεις. Πολλαπλασιάζονται και μεταμορφώνονται, αντικαθιστώντας τις στρογγυλές δομές τους με μακριά σχήματα σαν κλωστή. Έπειτα, εκκρίνουν ένζυμα που εκφυλίζουν τα επιθηλιακά κύτταρα του κόλπου και διεισδύουν στον ιστό.
Τα ανοσολογικά κύτταρα σπεύδουν εκεί, προκαλώντας κάποια διαδεδομένα συμπτώματα της κολπίτιδας: φαγούρα, αίσθημα καύσου, πρήξιμο και ερεθισμό. Μπορεί επίσης να συνοδεύονται από μια αλλαγή στην κολπική έκκριση (το υγρό που εκκρίνεται από τον κόλπο για να τον διατηρήσει υγιή και καθαρό). Στην κολπίτιδα, η έκκριση μπορεί να γίνει πιο πηχτή και άσπρη, επειδή ο κόλπος αποβάλλει περισσότερα επιθηλιακά ή Candida κύτταρα.
Κάποιοι σημαντικοί παράγοντες, όπως τα αντιβιοτικά ή το χαμηλό ανοσοποιητικό, μπορούν να κάνουν ευάλωτες τις γυναίκες στην κολπίτιδα. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί, από αρρώστια ή κάτι άλλο, το σώμα μπορεί να μην είναι σε θέση να κρατήσει τον Candida υπό έλεγχο. Και στη θεραπεία των βακτηριακών λοιμώξεων τα αντιβιοτικά σκοτώνουν μεν τα κακά βακτήρια, αλλά καταστρέφουν και τα καλά, όπως τον γαλακτοβάκιλλο, επιτρέποντας στον μύκητα Candida να πολλαπλασιάζεται ευκολότερα.
Υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που ευνοούν την κολπίτιδα:
- Οι ορμονικές αλλαγές και η διατροφή μεταβάλλουν το μικροβίωμα του κόλπου.
- Το σπέρμα είναι σχετικά βασικό στην κλίμακα pH, οπότε διαταράσσει το pH του κόλπου.
- Τα στενά ρούχα, που δεν αναπνέουν, ευνοούν την ανάπτυξη υγρασίας και θεωρείται πως δημιουργούν ένα περιβάλλον φιλικό προς τον Candida.
- Το σαπούνι μπορεί να βλάψει την προστατευτική βλέννα του κόλπου, κάνοντας τη διείσδυση του Candida ευκολότερη. Γι′ αυτό πολλοί γιατροί προτείνουν να πλένεται το αιδοίο απαλά με νερό.
- Και είναι σημαντικό το σκούπισμα από μπρος προς τα πίσω για να αποφευχθεί η είσοδος κι άλλων Candida ή άλλων μικροβίων στον κόλπο.
Οι περισσότερες κολπίτιδες είναι ήπιες και υποχωρούν μέσα σε δύο βδομάδες
Τα αντιμυκητιακά φάρμακα προσφέρουν συνήθως αξιόπιστες θεραπείες με το να μειώνουν τα κύτταρα Candida, δίνοντας τον έλεγχο στο ανοσοποιητικό και σε άλλους μικροοργανισμούς. Κατά έναν ενδιαφέροντα τρόπο, η λύση στη θεραπεία κάποιων κολπίτιδων, μπορεί να είναι περισσότεροι μύκητες! Προκαταρκτικές έρευνες με προβιοτικά που περιέχουν κάποιους αβλαβείς μύκητες που χρησιμοποιούμε στην παρασκευή τροφίμων μπορούν να ελέγξουν τον Candida, ενώ μειώνουν τη φλεγμονή.
Κάποιες κολπίτιδες απαιτούν πιο εκτενείς θεραπείες
Περίπου το 5-10% των γυναικών παθαίνει τουλάχιστον τέσσερις κολπίτιδες τον χρόνο. Για κάποιες από αυτές η αιτία είναι γονιδιακή. Κάποιες έχουν γονιδιακές ποικιλίες που εμποδίζουν το ανοσοποιητικό τους να αναγνωρίσει και να ρυθμίσει τα κύτταρα Candida. Αλλά η αιτία που πολλές έχουν επανεμφανιζόμενες λοιμώξεις είναι άγνωστη και απαιτεί περισσότερη έρευνα.
Δεν ξέρουμε ακόμα αρκετά για το μικροβίωμα του κόλπου. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στα ταμπού ή στην υποχρηματοδότηση για θέματα που παραδοσιακά αφορούν τη γυναικεία υγεία. Για παράδειγμα, ενώ η δυσλειτουργία της στύσης αφορά αρκετά μικρότερο ποσοστό ανθρώπων απ′ ό,τι οι κολπίτιδες, υπάρχει έξι φορές περισσότερη έρευνα πάνω στο θέμα.
