Πώς συνδέεται το βούρτσισμα των δοντιών με την πνευμονία;

Το βούρτσισμα των δοντιών εκτός από τη στοματική υγιεινή, ωφελεί αλλά και τη γενικότερη υγεία μας.

Νέα έρευνα του Χάρβαρντ που δημοσιεύτηκε στο JAMA Internal Medicine δείχνει ότι οι σοβαρά άρρωστοι ασθενείς που νοσηλεύονται είναι πολύ λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν πνευμονία μέσα στο νοσοκομείο εάν τους βουρτσίζουν τα δόντια δύο φορές την ημέρα.

Χρειάζονται επίσης αναπνευστήρα για λιγότερο χρόνο, μπορεί να βγουν από τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) γρηγορότερα και είναι λιγότερο πιθανό να πεθάνουν στη ΜΕΘ σε σχέση με τους ασθενείς που δεν το κάνουν.

Γιατί το βούρτσισμα των δοντιών κάνει τη διαφορά;
«Είναι λογικό το βούρτσισμα των δοντιών να απομακρύνει τα βακτήρια που μπορούν να οδηγήσουν σε τόσα πολλά άσχημα αποτελέσματα», λέει η Δρ Tien Jiang, καθηγήτρια πολιτικής στοματικής υγείας και επιδημιολογίας στην Οδοντιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, η οποία δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.

«Η πλάκα στα δόντια είναι τόσο κολλώδης που το ξέπλυμα από μόνο του δεν μπορεί να απομακρύνει αποτελεσματικά τα βακτήρια. Μόνο η οδοντόβουρτσα μπορεί», εξηγεί.

Η πνευμονία συγκαταλέγεται σταθερά μεταξύ των πιο σοβαρών λοιμώξεων που εμφανίζουν οι ασθενείς κατά τη νοσηλεία τους. Σύμφωνα με τον Οργανισμό για την Έρευνα και την Ποιότητα της Υγείας, κάθε χρόνο περισσότεροι από 633.000 Αμερικανοί που πηγαίνουν στο νοσοκομείο για άλλα προβλήματα υγείας καταλήγουν να παθαίνουν πνευμονία.

Οι κυψελίδες στον έναν ή και στους δύο πνεύμονες γεμίζουν με υγρό ή πύον, προκαλώντας βήχα, πυρετό, ρίγη και δυσκολία στην αναπνοή. Σχεδόν το 8% όσων αναπτύσσουν νοσοκομειακή πνευμονία πεθαίνουν από αυτήν.

Πώς έγινε η μελέτη
Οι ερευνητές εξέτασαν 15 τυχαιοποιημένες δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν σχεδόν 2.800 ασθενείς. Όλες οι μελέτες συνέκριναν αποτελέσματα μεταξύ βαρέως άρρωστων νοσηλευόμενων ασθενών που τους βούρτσιζαν καθημερινά τα δόντια και αυτών που δεν το έκαναν.

14 από τις μελέτες διεξήχθησαν σε ΜΕΘ
13 αφορούσαν ασθενείς που έπρεπε να είναι σε αναπνευστήρα
11 χρησιμοποίησαν ένα αντισηπτικό διάλυμα που ονομάζεται γλυκονική χλωρεξιδίνη για όλους τους ασθενείς: και σε αυτούς που τους βούρτσιζαν τα δόντια και σε αυτούς που δεν το έκαναν.
Τα ευρήματα
Τα ευρήματα ήταν τόσο σημαντικά που θα έπρεπε να οδηγήσουν σε μια προσπάθεια να καθιερωθεί το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα για όλους τους νοσηλευόμενους ασθενείς, λέει η Δρ Jiang.

Οι συμμετέχοντες στη μελέτη, στους οποίους ανατέθηκε τυχαία το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα, είχαν 33% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νοσοκομειακή πνευμονία.

Αυτά τα αποτελέσματα ήταν ακόμη πιο σημαντικά για τα άτομα που χρησιμοποιούν αναπνευστήρα, τα οποία χρειάζονταν αυτήν την επεμβατική αναπνευστική βοήθεια για λιγότερο χρόνο εάν κάποιος έπλενε τα δόντια τους.

Συνολικά, οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν 19% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν στη ΜΕΘ -και μπορεί να έβγαιναν από την εντατική γρηγορότερα- αν γινόταν αυτό δύο φορές την ημέρα.

Το πόσο καιρό ήταν οι ασθενείς στο νοσοκομείο ή το αν τους χορηγούνταν αντιβιοτικά όσο ήταν εκεί δεν φάνηκε να επηρεάζει τα ποσοστά πνευμονίας.

Επίσης, το βούρτσισμα των δοντιών τρεις ή περισσότερες φορές την ημέρα δεν μεταφράστηκε σε πρόσθετα οφέλη σε σχέση με το βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα.

Τα δυνατά σημεία και οι περιορισμοί της μελέτης
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα ήταν η συγκέντρωση μικρότερων μελετών ετών σε μια μεγαλύτερη ανάλυση – κάτι ιδιαίτερα ασυνήθιστο στην οδοντιατρική, λέει η Δρ Jiang.

«Από οδοντιατρική άποψη, το να έχεις 15 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές είναι τεράστιο. Είναι πολύ δύσκολο να συγκεντρώσεις τόσο μεγάλο πληθυσμό στην οδοντιατρική με τόσο υψηλό επίπεδο αποδεικτικών στοιχείων», λέει.

Αλλά οι τεχνικές βουρτσίσματος δοντιών μπορεί να διέφεραν μεταξύ των νοσοκομείων που συμμετείχαν στην έρευνα. Και ενώ η μελέτη ήταν τυχαιοποιημένη, δεν μπορούσε να είναι τυφλή. Επειδή δεν υπήρχε τρόπος να «κρυφτεί» το πρόγραμμα βουρτσίσματος των δοντιών, οι κλινικοί γιατροί που συμμετείχαν στη μελέτη γνώριζαν πιθανότατα ότι οι προσπάθειές τους παρακολουθούνταν, κάτι που μπορεί να άλλαξε τη συμπεριφορά τους.

«Ίσως να ήταν πιο προσεκτικοί λόγω αυτού», λέει η Δρ Jiang.

Πώς ακριβώς μπορεί το βούρτσισμα των δοντιών να αποτρέψει την ενδονοσοκομειακή λοίμωξη από πνευμονία;
Δεν είναι δύσκολο. Η πνευμονία σε νοσηλευόμενους ασθενείς συχνά προέρχεται από την εισπνοή μικροβίων. Μικροβίων που αριθμούν περισσότερα από 700 διαφορετικά είδη, συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων, μυκήτων και ιών.

Πόσο σημαντικό είναι το βούρτσισμα των δοντιών αν δεν νοσηλεύεστε;
Σε περίπτωση που πιστεύετε ότι τα ευρήματα της μελέτης αφορούν μόνο άτομα στο νοσοκομείο, ξανασκεφτείτε το. Το αντίθετο, δείχνει πόσο σημαντικό είναι για όλους να φροντίζουν τα δόντια και τα ούλα τους.

Περίπου 300 ασθένειες και καταστάσεις συνδέονται κατά κάποιο τρόπο με τη στοματική υγεία. Η κακή στοματική υγεία προκαλεί συγκεκριμένα προβλήματα υγείας και επιδεινώνει άλλα. Τα άτομα με ουλίτιδα και απώλεια δοντιών, για παράδειγμα, έχουν υψηλότερα ποσοστά καρδιακών προσβολών. Και όσοι πάσχουν από ανεξέλεγκτη ασθένεια των ούλων συνήθως έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.