Πόσο αλκοόλ «χρειάζεται» για να εμφανιστεί κίρρωση του ήπατος

Το αλκοόλ επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο τον κάθε οργανισμό.

Για παράδειγμα, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν κίρρωση, ενώ μερικοί μπορεί να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ακόμα και με ελάχιστη κατανάλωση αλκοόλ, λόγω γενετικών χαρακτηριστικών ή καταστάσεων που επηρεάζουν το ήπαρ.

Ορισμένοι βασικοί όροι που μπορούν να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τι συμβαίνει στο συκώτι όταν έχετε κίρρωση και τι μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα:

Κίρρωση: Με την κίρρωση, το μεγαλύτερο μέρος του ήπατος έχει ουλές και δεν μπορεί να διεκπεραιώσει τις βασικές του λειτουργίες, όπως η αφαίρεση των τοξινών από το αίμα ή η βοήθεια στον πήξη του.

Ηπατική νόσος: Πρόκειται για οποιαδήποτε πάθηση που βλάπτει το συκώτι και τελικά το αναγκάζει να υπολειτουργεί. Υπάρχουν τέσσερα στάδια ηπατικής νόσου: φλεγμονή, ίνωση, κίρρωση και ηπατική νόσος τελικού σταδίου.

Ηπατική ανεπάρκεια: Συμβαίνει όταν το συκώτι έχει υποστεί βλάβη και δυσκολεύεται να κάνει τις βασικές του λειτουργίες. Η ηπατική ανεπάρκεια είναι συχνά αποτέλεσμα κίρρωσης.

Τα άτομα με κίρρωση λόγω αλκοόλ τείνουν να έχουν ιστορικό κατανάλωσης τουλάχιστον 30-50 γραμμαρίων αλκοόλ την ημέρα. Αναφορές έως και 100 γραμμαρίων την ημέρα είναι συχνές. Κατά μέσο όρο, ένα ποτό έχει περίπου 13,7 γραμμάρια αλκοόλ.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ είναι:

• για άνδρες: τουλάχιστον 5 ποτά την ημέρα ή 15 την εβδομάδα
• για γυναίκες: τουλάχιστον 4 ποτά την ημέρα ή 8 την εβδομάδα
• υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (επίπεδο συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα 0,08 ή υψηλότερο) 5 ή περισσότερες ημέρες τον μήνα

Μετά από πόσο καιρό κατανάλωσης αλκοόλ επέρχεται κίρρωση του ήπατος;

Τα άτομα με κίρρωση λόγω αλκοόλ συχνά αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα περίπου στην ηλικία των 52 ετών. Οι ειδικοί θεωρούν επίσης ότι η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ για πάνω από 10 χρόνια σας θέτει σε υψηλές πιθανότητες για κίρρωση.

Αλλά όσο περισσότερα ποτά πίνετε τακτικά, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να αναπτύξετε κίρρωση.

Μια μελέτη του 2018 δείχνει ότι οι άνθρωποι εμφανίζουν κίρρωση σε μικρότερη ηλικία. Από το 2009 έως το 2016, το ποσοστό των ατόμων μεταξύ 25 και 34 ετών που πέθαναν από κίρρωση αυξήθηκε κατά περισσότερο από 10%.

Μια μελέτη του 2019 σε περισσότερες από 400.000 γυναίκες δείχνει ότι άλλοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τον χρόνο που χρειάζεται για να πάθουν κίρρωση. Η κατανάλωση αλκοόλ με ένα γεύμα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο, αλλά η καθημερινή κατανάλωση χωρίς γεύμα μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο εμφάνισης κίρρωσης.

Τι συμβαίνει στο συκώτι όταν πίνουμε πολύ αλκοόλ

Το συκώτι είναι το κύριο όργανο που μεταβολίζει το αλκοόλ. Τα ηπατοκύτταρα (τα οποία αποτελούν περίπου το 80% της ολικής μάζας του ήπατος) παράγουν ένζυμα για τη διάσπαση του αλκοόλ.

Όταν πίνετε πολύ αλκοόλ για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα ηπατοκύτταρα πρέπει να εργαστούν σκληρά για να μεταβολίσουν όλο το αλκοόλ που πίνετε και να το αποτρέψουν από το να δηλητηριάσει το σώμα και τον εγκέφαλο. Ως αποτέλεσμα, λιπαρά οξέα αρχίζουν να συσσωρεύονται στο συκώτι.

Οι επιβλαβείς τοξίνες (ονομάζονται και αντιδραστικά είδη οξυγόνου, ή ROS) βλάπτουν το συκώτι και άλλους ιστούς στο σώμα. Τα κατεστραμμένα ηπατικά κύτταρα τελικά δημιουργούνται ουλές και δεν λειτουργούν πλέον σωστά.

Η κίρρωση εμφανίζεται όταν οι εκτεταμένες ουλές εμποδίζουν το συκώτι να λειτουργεί κανονικά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τη συσσώρευση χολερυθρίνης, σιδήρου και χαλκού (ουσίες που κανονικά φιλτράρει το συκώτι) στην κυκλοφορία του αίματος.

Πρώιμα συμπτώματα ηπατικής βλάβης από το αλκοόλ

• το δέρμα κιτρινίζει από συσσώρευση χολερυθρίνης (ίκτερος)
• έμετος με αίμα
• πρήξιμο στην κοιλιά (ασκίτης)
• φαγούρα
• απώλεια μυϊκής μάζας
• ομίχλη του εγκεφάλου
• απώλεια ή αύξηση βάρους χωρίς προφανή αιτία
• λιποθυμικά επεισόδια
• απότομες εναλλαγές στην ψυχική διάθεση
• προβλήματα με τον ύπνο
• Μπορεί η περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ για μεγάλο χρονικό διάστημα να προκαλέσει κίρρωση;

Η περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει κίρρωση εάν έχετε μια γενετική πάθηση που αυξάνει τον κίνδυνο για ηπατική νόσο.

Το φύλο σας μπορεί επίσης να επηρεάσει τον κίνδυνο. Έρευνα από το 2020 δείχνει ότι οι γυναίκες διατρέχουν ακόμη υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν κίρρωση λόγω ηπατικών ασθενειών όπως:

• χολόσταση
• αυτοάνοση ηπατίτιδα
• πρωτοπαθής χολαγγειίτιδα των χοληφόρων πόρων

Τα γονίδιά σας μπορούν επίσης να επηρεάσουν το πόσο πιθανό είναι να αναπτύξετε κίρρωση. Οι μεταλλάξεις στα γονίδια που εμπλέκονται στην παραγωγή ηπατικών ενζύμων ή των χοληφόρων οδών σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ηπατικής νόσου ανεξάρτητα από την κατανάλωση αλκοόλ.