Πόσο ωφελεί ο τακτικός έλεγχος του PSA στην υγεία του προστάτη

Ο προστάτης είναι ένας αδένας που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από την ουροδόχο κύστη των ανδρών και ο ρόλος του είναι να παράγει και να παρέχει ένα μέρος του υγρού που υπάρχει στο σπέρμα.

Οι μύες του βοηθούν στην αποβολή του κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτισης. Επειδή περιβάλλει την ουρήθρα, τα προβλήματα του αδένα μπορεί μερικές φορές να επηρεάσουν τον τρόπο ούρησης. Μεταξύ αυτών των προβλημάτων είναι και ο καρκίνος.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες και η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου τους από τη νόσο.

Η μέση ηλικία διάγνωσης κυμαίνεται μεταξύ 70-74 ετών, ενώ η εμφάνισή της σε άνδρες κάτω των 50 ετών είναι σπάνια.

Τα ποσοστά της είναι υψηλότερα σε άνδρες που ζουν σε δυτικές χώρες, γεγονός που υποδηλώνει τον συσχετισμό της με παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η διατροφή.

Η εξέταση για τον έλεγχο των επιπέδων PSA στο αίμα στοχεύει στην ανίχνευση του καρκίνου σε ένα πρώιμο στάδιο, που επιδέχεται θεραπευτικής αγωγής, και στη μείωση της συνολικής και ειδικής θνησιμότητας.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερους από 20.000 άνδρες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο έλεγχος του PSA στο αίμα των ανδρών σχετίζεται με σημαντική μείωση του ποσοστού των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του καρκίνου του προστάτη, ενισχύοντας την άποψη των επιστημόνων που υποστηρίζουν την αξία της εξέτασης και προβληματίζοντας όσους διαφωνούν.

Η πληρέστερη κατανόηση των επιπτώσεων του ελέγχου του PSA, ήταν και ο κύριος σκοπός της έρευνας της Maria Franlund, διδάκτορος ουρολογίας του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας και επικεφαλής τμήματος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Sahlgrenska.

Τα στοιχεία προήλθαν από μια μεγάλη πληθυσμιακή μελέτη που ξεκίνησε στο Γκέτεμποργκ το 1995, η οποία θεωρείται μοναδική και επί του παρόντος είναι η μακροβιότερη.

Δέκα χιλιάδες άνδρες επιλέχθηκαν τυχαία και υποβάλλονταν σε εξέταση PSA κάθε δύο χρόνια και δειγματοληψία κυττάρων αν διαπιστώνονταν αυξημένα επίπεδα PSA. Άλλοι 10.000 αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου.

Μετά από 22 χρόνια παρακολούθησης, περίπου 300 άνδρες είχαν πεθάνει από καρκίνο του προστάτη. Διαπιστώθηκε ότι ο κίνδυνος ήταν κατά 30% χαμηλότερος για τους άνδρες που είχαν υποβληθεί σε ελέγχους.

Υψηλότερο κίνδυνο θανάτου είχαν όσοι ξεκίνησαν τον προληπτικό έλεγχο μετά την ηλικία των 60, άνδρες που διαγνώστηκαν μετά την αποχώρηση από τη μελέτη (ηλικίας περίπου 70 ετών και άνω), και όσοι είχαν προσκληθεί, αλλά δεν συμμετείχαν καθόλου.

Επιπλέον, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στους άνδρες με δυσλειτουργία ούρησης ο κίνδυνος καρκίνου του προστάτη ήταν χαμηλότερος από ότι στους άνδρες χωρίς συμπτώματα.

Επειδή οι αυξημένες τιμές PSA μπορεί να είναι αποτέλεσμα άλλων παθήσεων του προστάτη (π.χ. προστατίτιδα) ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η ανεύρεσή τους οδηγεί μεγάλο αριθμό ατόμων σε αναίτιες βιοψίες ή θεραπείες, έχοντας τον κίνδυνο των παρενεργειών.

Όμως, στα πλεονεκτήματα της καθιέρωσης ενός προγράμματος τακτικών ελέγχων του PSA είναι ότι με μια πολύ απλή αιματολογική εξέταση δίνεται η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη.

Έχοντας υποβληθεί στην εξέταση, οι άνδρες γνωρίζουν την κατάστασή τους, δηλαδή ότι πιθανότατα δεν πάσχουν από καρκίνο του προστάτη, είτε ότι πάσχουν, οπότε έχουν την ευκαιρία να διερευνήσουν περαιτέρω και να αντιμετωπίσουν τη νόσο.

Πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι η θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη έχει μειωθεί από τότε που ανακαλύφθηκε η συγκεκριμένη εξέταση.